Sandıktan çıktı

Babaannelerimizin çeyiz sandığında bulunan en tanıdık parçalardan biridir parçalı bohçalar. Rengarenk kumaşların birleşimi ile oluşturulmuş parçalı bohçalar sandıktan dışarıya çıkalı çok oluyor. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de parçalı bohça ya da kırkpare (uluslararası adıyla patchwork) artık bir sanat dalı olmaya aday.
Türkiye'de patchwork'e gönül verenler üç yıldan bu yana Tekstil Sanatlar Derneği çatısı altında faaliyet gösteriyorlar. Dernek üyeleri geçtiğimiz hafta Harbiye Askeri Müze'de açtıkları dördüncü sergide patchwork çalışmasında hangi noktaya geldiklerini ortaya koydular.
Derneğin Başkanı Elçin Erktin, bugün 55 üyesi bulunan derneğin tekstil ile ilgili Türk el sanatlarını canlı tutmayı ve bu alana ilgiyi artırmayı ve özendirmeyi hedeflediklerini söylüyor. İlk patchwork örneğinin M. Ö. 100 ile M.S. 100 yılları arasında Orta Asya'da yapıldığı sanılıyor. Son yüzyılda ise patchwork bir sanat dalı olma yolunda ilerlemiş. Erktin, patchwork'ün geçmişte, "Artık hiçbir şeyin atılmaması ve değerlendirilmesi" fikri ile ortaya çıktığını söylüyor. Ancak bugün durum değişmiş. Patchwork artık estetik kaygılar içinde bir sanat dalı olma yolunda. Hatta Amerika'daki Nebraska Üniversitesi önümüzdeki yıl içinde bir Patchwork Kürsüsü kurmak için çalışıyor. Derneğin Başkan Yardımcısı Selma Ağalar, başlangıçta hobi olarak başladıkları çalışmaları elle yaptıklarını ancak bugün artık makine ile çalıştıklarını söylüyor.
Patchwork çalışması ile ilgilenen kişiler bu çalışmanın kişiyi rahatlatıcı bir yönü olduğunu söylüyor. Patchwork çalışması ile ilgilenenlerin yaşları ise çok değişken.
Peki patchwork öğrenmek isteyen bir kişinin ne yapması gerekiyor? Başkan Erktin, dernekle irtibata geçenlere patchwork'ü hiçbir ücret almadan öğrettiklerini söylüyor. Ancak işi öğrendikten sonra derneğe bağış yapmaları isteniyor.
Değişik parçaların biraraya gelmesi ile sadece bohça yapılmıyor. Duvar panoları, yastık, örtü, hatta giysi üretiliyor. Patchwork'ün en önemli özelliği çok sabır isteyen bir çalışma olması. Kolay bir örtü üç hafta - bir ay gibi bir sürede tamamlanıyor. Ama çok özellikli bir örtünün 1.5 yıl sürdüğü de oluyor. Dernek üyeleri Türkiye'de pathcwork çalışmaları için Anadolu'nun zengin bir esin kaynağı olduğu görüşünde. Üyeler son çalışmalarında İznik çinilerini, Boğaz Köprüsü'nü ve Cumhuriyetin 75. yılı nedeniyle Atatürk fotoğraflarını yaptıkları parçalarda kullanmışlar.
Patchwork'ün kişiye kazandırdığı en önemli şey, paylaşmayı öğretmesi. Selma Ağalar, "Herkes bulduğu ya da satın aldığı kumaşla derneğe geliyor. Birbirimizden kumaş alıyoruz. Zamanla aramızda ortak bir dilde oluşuyor," diyor.
Patchworkçülerin çalışmaları sadece ülke sınırları içinde kalmıyor. Tekstil Sanatları Derneği patchwork'e gönül verenlerle çeşitli festivallerde biraraya geliyor. Ağalar, "Bu festivaller çok keyifli geçiyor. Biraraya geldiğimizde patchwork dilinde konuşuyoruz," diyor.
Dernek çalışanları zaman zaman diğer ülkelerdeki patchworkçülerle parça değişimi yaparak ortak örtüler hazırlıyor.
Dernek şu sıralar büyük bir hazırlık içinde. 18 - 19 nisanda İstanbul'da toplanacak Avrupa Gençlik Parlamentosu'na dernek de katılacak. Patchworkçüler bu toplantıda eserlerini açık artırma ile satacaklar. Bu toplantı için özel bir örtü de oluşturulmuş. Avrupa'nın tüm ülkelerinde tek tek hazırlanan blokların oluşumu ile bir Avrupa Gençlik Parlamentosu Örtüsü hazırlanmış.


Tekstil Sanatları Derneği
Tel: 0216 343 16 74