Voleybolda sakatlık riski!

Dr.Eser Alptekin

Bu noktada milli takımımıza başarılar dilerken birkaç yazımı spor sakatlıkları ve onların önlenmesine ayıracağım

Voleybolda sakatlık, diğer spor dallarına göre çok daha nadir görülmekte. Ancak yüksek yoğunluktaki antrenmanlar ve aşırı yüklenme, sakatlığa yol açabilir. Yüksek şiddetteki antrenmandan sonra dinlenme sağlanmazsa laktik asit birikiminden dolayı sakatlıklar gerçekleşebilir. Elit bir voleybolcu, bir maç sırasında 150 kez sıçrayabilmektedir. Blok ve smaçlar için de kol kuvveti gerekmektedir. Ayak bileği çevresindeki kaslar yetersiz kalabilir. Yanlış teknik yanında yetersiz ekipman kullanımı da sakatlıklara yol açabilir.

1988-2004 yılları arasında yapılan ve ISS tarafından raporlanan çalışmaya göre, en yüksek sakatlıklar 36/1000 oranında futbolda izlenirken, kadın voleybolunda oran, 4.1/1000’e düşmektedir. Voleybolcularda başarılı bir sakatlık önleme programında ayak bileği yaralanmaları, patellar tendinit, ön çapraz bağ yaralanmaları ve stres fraktürleri yer almalıdır.

Özellikle sporcularda sakatlanma ve ağrılı durumlar arasındaki farkı keşfetmek kolay değildir.

2007’de Uluslararası Voleybol Federasyonunun yaptığı araştırmada oyuncuların çoğunun belinde, omuzlarında ve dizlerinde ağrıyla oynadıkları belirlenmiştir. 1991’de Backx ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmadaysa, daha sık zıplama gerçekleştiren oyuncuların daha fazla sakatlandıkları saptanmıştır. Godwin-Gerberich ve arkadaşlarının 1987’de yürüttükleri çalışmaya göre voleybolcularda gerçekleşen sakatlıkların yüzde 63’ünün, zıplama ve sonrasında yere inme sonucunda olduğu tespit edilmiştir. Germe egzersizlerindeyse, statik germeler yerine dinamik germe egzersizleri tercih edilmelidir.

Geri dönüşe dikkat etmeli

Sakatlıklardan sonra sporcunun geri dönüşü için çeşitli şartların sağlanması gerekir. Bu şartlar şunlardır:

1-Akut ödem çekilmiş olmalıdır.

2-Sakatlanan eklemin hareketi ağrısız olmalıdır.

3-Sağlam tarafla karşılaştırıldığında normal kuvvetin yüzde 80’ine sahip olmalıdır.

4-Kas yapısı diğer tarafla normal ölçülerde olmalıdır.

5-Sakatlanan kısım genel ve kalp damar sistemi açısından dayanıklı olmalıdır.

6-Bacaklar eski hız ve çevikliğine kavuşmalıdır.

7-Tüm egzersizler ağrısız yapılabilmelidir.

8-Sakatlanan tarafın ölçümü normal tarafın yüzde 90 düzeyinde olmalıdır.

9-Doktor, fizyoterapist, antrenör ve sporcu aktiviteye dönüş için birlikte karar vermelidir.

Ciddiye almazsanız ileride başınıza iş açabilir

Sakatlıklardan korunmak için sezon öncesi muayeneler düzenli yapılmalı, yeterince uzun ve sistemli ısınma sağlanmalı, aşırı yorgunluktan kaçınılmalı, yeterli ve uygun antrenman yapılmalı, duruş bozukluğu varsa uygun germe egzersizleriyle tedavi edilmeli, uygun alet, malzeme ve çevre koşulları sağlanmalı, zayıf ayak bilekleri güçlendirilmeli, destekleyici ve uygun ayakkabılar kullanılmalı, iki ayak üzerine düşme tekniği geliştirilmelidir.

Voleybolda özellikle ayak bileği ve parmak bölgesinde sık burkulmalar gözlenir. Ayrıca topa vuruşlar sonucunda tendon yırtıkları oluşabilir. Vuruş teknikleri geliştirilerek bu sorunların önüne geçilebilir. Voleybolcularda oluşan sakatlıklar ciddiye alınmalı ve ilerideki performanslarını etkilemesi engellenmelidir.