Önce ABD, sonra İngiltere bazı ülkelerden uçağa binecek yolcuların kabine cep telefonundan büyük elektronik cihaz sokmasını yasakladı. ABD’nin yasak listesi Türk Hava Yolları, Royal Jordanian, EgyptAir, Saudi Arabian Airlines, Kuwait Airways, Royal Air Maroc, Qatar Airways, Emirates ve Etihad Airways’i kapsarken, jet hızıyla onu izleyen İngiltere’nin listesinde Türkiye, Lübnan, Ürdün, Mısır, Tunus ve Suudi Arabistan’dan gelecek -ve geçecek- uçaklar var. Onlar ayrıca sadece o ülkelerin havayolu şirketlerini değil, British Airways ve Easyjet’i de yasak kapsamına aldı.
Gerekçe, İslami terör tehdidi. Yergi olarak mı alırsınız övgü mü bilmem; Trump kanadından gelen açıklama, “İslamcı teröristlerin hava güvenliğini vurmak için zekice yöntemler geliştirmekte olduğu” yolunda.
Bunu uçağa binmeden üç kere açılıp kapatılacağı kesin olan bir cihaz yardımıyla yapmayı denemenin ne kadar zekice olduğuna siz karar verin artık. Ya da laptop’ı valize koyup bagaja vermenin bu ‘zekice yöntemi’ durdurup durduramayacağını.
İşi nedeniyle laptop’sız seyahat edemeyecek insanlar var, herhalde amaç onları durdurmak, El Kaide ya da IŞİD militanlarını değil. Bilgisayarını kırılacağı, bozulacağı ya da çalınacağı korkusuyla bagaja veremeyecek olan biziz çünkü. Onlar pek dert etmeyecektir.
“Ciddi tehdit var, hafife alamayız” diyorlar. Almayın tabii de hangi tehlikenin yasakla savuşturulduğunu gördük bugüne kadar? Ayrıca nasıl emin oluyorsunuz eylem planlayan teröristlerin sadece bu ülkelerden geldiğine? Hangi ülke “Benim topraklarımda hiç tehlike yok” diyebilecek durumda? Bütün uçuşlarda yasaklayın madem risk var.
Böylesi ancak söz konusu ülkelerin modern dünyanın dışına itelenmesini, vatandaşlarının iyice ‘ötekileştirilmesini’ ve düşmanlığın artmasını sağlayabilir. Bir de tabii bir süredir büyümesiyle Avrupalı ve Amerikalı havayolu şirketlerini rahatsız ettiği konuşulan Emirates, Etihad ve Qatar Airways’in başını çektiği Körfez ülkeleri havayollarının pazardaki payının düşmesini.
The Washington Post, sebebin güvenlik değil ekonomik olabileceğini söyleyen geniş bir analiz yayımladı bile; bu havayollarının devletten aldıkları destek ve durdurulamayan gelişmesiyle ABD’li rakiplerini endişelendirdiği, Trump’ın buna bir ceza kesmesinin zaten beklenmekte olduğu üzerine.
Bu arada tabii özellikle iş adamlarının artık aktarmalı uçuşlar için listedeki şehirleri tercih etmeyeceğini, bunun da önemli bir aktarma noktası olan İstanbul’u fena halde etkileyeceğini tahmin etmek için de müneccim olmak gerekmiyor. Ne olacak? Avrupa aktarmalı uçuşlar tercih edilecek. Zira aktarmalı uçuyorsan ve uçuşunun ‘son ayağı’ bu ülkelerden biriyse yasaklısın. Acayip bir bilmece. ABD’nin tehlikeli bulduğu şehirlerin birinden yola çıkarak ya da ya da yolunun son aktarma noktası olarak bunlardan birini kullanarak ABD’ye gelmeye kalkarsan potansiyel teröristsin. Ama arada yolunu bir Avrupa şehrine düşürürsen terör tehlikesi ortadan kalkıyor.
Bir örnekle açıklarsak; Dubai’den New York’a Emirates ile direkt uçarsan laptop’ında bomba olabilir, Paris aktarmalı KLM ya da Air France tercih edersen güvenilirsin. Herhalde bırakıyorsun arada bilgisayarındaki bombayı...
