Cem: "AB'yi artık muhatap almayız"

Yalçın DOĞAN

İHTİYATLI bir dil kullanıyor Dışişleri Bakanı İsmail Cem bugünkü Avrupa Birliği (AB) Zirvesi'yle ilgili olarak:
"Türkiye'nin durumu hala belirsiz. AB ülkeleri kendi içinde farklılaşıyor, şu anda kendi içlerinde ortak noktada buluşmuş değiller. Zirveden bizim istediğimiz sonuç çıkabilir de, çıkmayabilir de. Ama ne çıkarsa çıksın, iyi çıkarsa zafer değildir, kötü çıkarsa felaket değildir."
Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile dün bir söyleşi yaptık. Lüksemburg'da bugünkü zirvede Türkiye'nin "kilidi Kıbrıs." Önceki akşam Lüksemburg Başbakanı "zirveden olumlu bir sonuç için, Kıbrıs için bir işaret verin" deyince, Cem "Kıbrıs'ta kısa vadede bir gelişme olmaz" karşılığını veriyor. Dün zirve için hava Kıbrıs nedeniyle biraz daha bulanık hale geliyor. Ne var ki, Cem net konuşuyor:
"Eğer zirveden olumsuz bir sonuç çıkarsa, Türkiye AB'yi siyasal konularda artık muhatap almaz. Ben artık AB ile mesela Kıbrıs'ı ya da insan haklarını konuşmam. Ama, ekonomiyi konuşurum. Türkiye katiyen Avrupa'dan kopmaz. Ülkelerle tek tek görüşür. Biz Batılı değerlere AB için değil, kendimiz için sahibiz. Muhatap alma konusunu ben onlara anlattım, bir şey diyemediler."
Eğer, zirveden olumsuz sonuç çıkarsa, gümrük birliği ne olacak?.. Cem burada da net. "Gümrük birliği devam edecektir" diyor, ancak bugüne kadarki uygulamalardan Türkiye'nin zararlı çıktığını belirtiyor. Bugünden bir şey söylemek istemiyor, ama belli ki, gümrük birliği böyle devam etmeyecek.
AB Güney Kırbıs'ı ilk altı ülke arasında kabul ediyor. Ya KKTC?.. Türkiye ile KKTC arasında Ocak ayında imzalanmış bir "bütünleşme anlaşması" var. O yürürlüğe girer mi?.. Cem'in yanıtı:
"Şu anda Türkiye ile KKTC bütünleşir, diyemem. Ama, yaptığımız anlaşmaların sahibiyiz."
Satır araları okunduğunda, önümüzdeki günlerde Türkiye ile Kıbrıs arasında "uluslararası alanda büyük gürültü çıkartabilecek bir kararın alınması" işten bile değil.
Bir başka konu, Türkiye'nin "NATO kartı", yani NATO'nun genişlemesini veto edip etmeyeceği. Cem:
"Biz ciddi bir ülkeyiz. NATO'nun genişlemesine biz de imza attık. Şimdi bunu tehdit ya da şantaja dönüştürmek gibi bir anlayışta değiliz."
O zaman Türkiye ne yapacak?.. Örneğin, Amerika ile daha mı yakınlaşacak?.. Cem bu noktada iki konunun altını çiziyor:
"21. yüzyılda Avrasya, yani Avrupa ile Asya'nın yakınlaşması gündeme gelecek. Türkiye coğrafi, siyasi ve ekonomik yönlerden Avrasya'nın tam ortasında, tüm yolların kesiştiği noktada. Avrasya projesine ağırlık vererek, yakın tarihimizin en iyi olanaklarını yakalayabiliriz. Ayrıca, AB olsa da, olmasa da Amerika ile bir danışma mekanizması kuruluyor. İki taraf da yakınlaşma niyetini ortaya koydu."
Türkiye dış politikada çok yönlü bir rotaya doğru yol alıyor.



Yazara Email Y.Dogan@milliyet.com.tr