100 YILLIK YAŞAM İÇİN 50 ÖNERİ
Daha uzun ve sağlıklı yaşamak ister misiniz? Tek bir şey olsa ve onu yaparak ömrümüze ömür ekleyebilsek ne güzel olur değil mi? Maalesef bu konuda size sihirli bir kelime veya cümle söyleyemeceğim. Korkmayın, daha uzun ve sağlıklı bir yaşam elbette mümkün, sadece bunun tek ve küçük bir sırrı yok.
Sevgili arkadaşım Prof. Dr. Murat Aksoy, geçtiğimiz hafta ofise ziyaretime geldi ve yeni kitabını getirdi. ‘100 Yıllık Yaşam İçin 50 Öneri’, aslında hepimizin ihtiyacı olan rehber niteliğinde bir kitap. 100 yaşına kadar sağlıkla yaşabilmek için neler yapmamız gerektiği detaylıca yazıyor ama ben özellikle birkaç bölümünü sizinle paylaşmak istedim.
Bol sebze tüketmenin yararları neler?
Bu açıdan en şanslı ülkelerden biriyiz. O kadar çeşitli ve taze sebze tüketme şansımız var ki, dünyanın pek çok yerinde böyle bir zenginlik yok diyebiliriz. Sebzeyi bol tüketmek, tüm sağlıklı beslenme programlarının neredeyse kalbinde yer alır. Akdeniz diyetinde de sebze, en fazla tüketilmesi gereken besindir.
Ağırlıklı olarak sebzeyle beslenmenin yararı kesin. Ancak bir yemek planı yaparken, sağlık açısından en iyilerini seçmek önemlidir. Aksi halde kalp sağlığı üzerine olan etkilerini maksimum düzeyde sağlayamayabiliriz. Örneğin, beyaz un da sonuçta bitkiden elde edilmiş bir besindir. Ancak işlenmiş bir gıda olarak lif, vitamin ve mineral içeriği düşük olduğu için ideal bir besin kaynağı sayılmaz.
Kırmızı et neden fazla tüketilmemeli?
Tartışmalı konulardan biriyle yine karşı karşıyayız. Kırmızı et tüketmek, sağlık için yararlı mı, zararlı mı aslına bakarsanız henüz tam bilmiyoruz. Bu durumla ilgili yayın sayısı çoktur. Birçoğu, kırmızı et tüketmenin kanser, kalp hastalıkları ve ölüm riskini artırdığını iddia ediyor. Bu kadar tartışma içinde kanserle kırmızı et tüketimi arasındaki ilişkiyi de açıklamak gerekli.
Dünya Sağlık Örgütü raporunu belirleyen 10 ülkeden 22 uzman, 2014 yılında bu konuda görüş bildirmek üzere toplandı. Bu uluslararası komite, insanlarda kanser konusunu araştırmış 800’e yakın çalışmayı inceledi ve bir öneri raporu hazırladı. İşlenmiş kırmızı et tüketmenin kanser açısından riski artırdığının önemine dikkat çekiyor, işlenmemiş kırmızı et tüketimininse kanserle ilişkili olduğunu ancak bu ilişkinin zayıf olduğunu söylüyordu.
Bu tür konularda her zaman bilgilerin siyah-beyaz olmasını tercih ederiz. Çünkü kimse riski kendi adına almak istemez. Kendimiz karar alırsak, suçlayacak kimse de kalmaz. Maalesef tıpta pek çok faktörün yer aldığı konularda gri alan çoktur. Et konusunda olduğu gibi... Herkese, “Et yemeyi bırak” ya da “Bol bol et ye” demek ne kadar doğru olur? Yaşınız, cinsiyetiniz, hastalıklarınız, aktivite dereceniz vb... O kadar çok faktör var ki… Özetle, işlenmiş kırmızı etten uzak durun, işlenmemiş kırmızı et tüketimini kendi ihtiyacınıza göre sınırlayın, kısık ateşte yavaş pişirin, farklı yöntemleri deneyin.
Sevgili Murat’ın kitabında sadece beslenme ve egzersizle ilgili öneriler yok. Bunların yanı sıra, gülümsemenin faydalarını, hayvanları sevmenin sağlığımıza olan yararlarını da anlatıyor. Hobi sahibi olmak, gönüllü işler yapmak gibi birçok öneri de var ve hepsi makalelerle desteklenmiş. ‘Neden kahve içmelisiniz?’, ‘Klima hasta eder mi?’, ‘Uyku hijyeni nedir?’, ‘D vitamini düzeyi ne olmalı?’ ve ‘Yıllık sağlık kontrolleri gerekli mi?’ gibi bir çok sorunuza da cevap bulacaksınız.
İyi okumalar...
