Hepatit A virüsünün bulaşmasını önlemek için hijyene dikkat ederek ortak kullanılan eşyalardan kaçınmalıyız.
Hepatit hastalığı geçen haftaki yazımda bahsettiğim gibi virüsün türlerine göre değişerek adlandırılır. Bu hafta diğerlerine göre daha hafif seyreden, genelde kronikleşmeden ve hasar bırakmadan iyileşen A ve E hepatitlerinden bahsedeceğim.
Hepatit A virüsü ile olan hastalık, çocuk yaşlarda daha sık görülür ve daha hafif seyreder. Hatta sarılık belirtisini fark etmeden hastalık müphem belirtilerle de geçirilebilir. Erişkinlerde görüldüğünde yaş ne kadar ileri ise o kadar dikkatli ve yakın takip gerektirir. Hastalığı geçirmiş olmak kalıcı bağışıklık kazandırır. Geçirmemiş erişkin kimselere bağışıklığı sağlamak için aşı yaptırmaları önerilir.
Hepatit A aşısının koruyuculuğu yüksektir. Toplam olarak 2 doz yapılır. İlk dozdan 6 ay sonra 2. dozu uygulanır. Hepatit A görülme riski yüksek olan ülkelere seyahat öncesi aşının ilk dozunun en az 2-4 hafta önce yapılması gerekir. Hastalıkla beraber bulantı, kusma, karın ağrısı, yüksek ateş, aşırı halsizlik, genel olarak kaslarda ağrı, iştahsızlık, idrarın renginde koyulaşma, ciltte ve göz aklarında sararma, dışkının renginin açılıp kül rengine dönmesi gibi belirtiler ortaya çıkar.
Genelde klinik bulgular kişiye göre hafif ve orta şiddette iki ay süreyle devam edebilir. Hastalık karaciğerde hasar bırakmaz. Yüzde 10-15 vakada 6 ay boyunca bulgular tekrar edebilir. Nadiren de olsa Hepatit A infeksiyonu 50 yaşın üzerindeki kişilerde veya daha öncesinde bilinen karaciğer hastalığı olanlarda, karaciğer yetmezliği ve ölüme neden olabilir.
Bildirimi zorunlu
Hastalığın bulaşması dışkı yoluyla atılan mikrobun bulaşarak ağız yoluyla vücuda girmesi sonucu olur. Virüsle bulaşık yiyecek ya da su alındığında ve tuvalet sonrası el yıkamama gibi basit temizlik kurallarına uyulmadığında görülür. Ayrıca midye ve istiridye gibi deniz ürünlerinden de bu virüsü almak mümkündür. Bildirimi zorunlu bir hastalıktır. Mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurarak hastalığı takibe almalıdır. Sarılık ortaya çıktıktan sonraki bir hafta boyunca bulaşıcılığa özellikle dikkat etmelidir.
Bulaşmayı önlemek için, hijyene dikkat ederek ortak kullanılan eşyalardan kaçınmalıyız. Özellikle enfekte kişinin kullandığı tabak, bardak, çatal, kaşık, havlu, tuvalet ile virüsün bulaşabileceğini düşünerek dikkatli olmalı; deniz, havuz, iyi yıkanmamış meyveler, salatalar, açıkta sunulan su ve sıvı içeceklerin bulaşma riskini artırdığını unutmamalıyız.
Hepatit A virüsünün kuluçka süresi 15-50 gün arasında değişmekle birlikte ortalama 28 gündür. Bu virüs çevresel koşullara bağlı olarak aylarca vücut dışında canlı kalabilir. 85°C üzerindeki ısıda bir dakika içinde ölür. Bu nedenle kaynatılan suda, pişirilmiş gıdalarda barınamaz, ancak bu besinler pişirildikten sonra virüs ile karşılaşırsa tekrar enfeksiyon kaynağı haline gelebilir.
Hepatit A’nın tedavisi yatak istirahati, karaciğeri yoracak yiyecek, içecek, alkol ve ilaçlardan uzak durup sağlıklı yaşama dikkat ederek iyi beslenmektir. Hepatit A virüsü ile oluşan hastalık genel olarak kronikleşmeden tamamıyla iyileşir ve bir daha tekrarlamaz.
Hepatit E virüsü ile olan infeksiyonlar da sıklıkla A virüsü ile olanlara benzer seyreder ve kronikleşmesi beklenmez. Ancak bağışıklık sistemi zayıf ya da baskılanmış hastalarda kronikleşme eğilimi gösterebilir. Bu nedenle onu da seyrek de olsa kronikleşebilen hepatit türlerinden sayabiliriz.
Hepatit E gebelerde tehlikeli
Hepatit E virüsü aynı hepatit A virüsü gibi hasta insanların dışkısı ile ortama yayılan virüs sonucu kontamine olmuş su ve gıdalar yoluyla bulaşır ve özellikle az gelişmiş, alt yapısı bozuk bölgelerde salgınlar şeklinde görülebilir. Hepatit A virüsü ile olan hepatite benzer belirtiler gösterir. Hastalık daha çok gençlerde ve orta yaşlarda ortaya çıkar. Çocuklarda ve yaşlılarda hepatit E infeksiyonu nadirdir. Gebelerde ağır ve tehlikeli seyredebilir. A hepatitine benzer olarak hastalığın özel bir tedavisi yoktur ancak hasta gebe ise mutlaka hastaneye yatırılarak takip edilmelidir.
