HEKiMLiK SANATI
Teknoloji sayesinde parmaklarımızın ucu klavyeye dokunduğu anda hastalıklarımızla ilgili bilgilere anında erişebiliyoruz. Hatta bazı hastalarımız internetten edindikleri bilgilerle kendi tanılarını koyabiliyor. ‘Kendimizin doktoru’ olmak önemlidir ama hekimlik sanatına da gereken önemi göstermeliyiz...
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanlarının hekimlik sanatını öne çıkardığı alanlardan biri, kalça bölgesinin tedavisi. Kalça bölgesindeki ağrıları hastanın kendisi bile tarif etmekte zorlanır. Ancak hekim, ellerinin altında hissettiği sıcaklık artışının, iltihabi bir hastalıktan kaynaklanıyor olabileceğini bilebilir. Ya da kalça çevresindeki kasların bir tarafının diğer tarafına göre daha zayıf olduğunu tespit edebilir.
Her hekimin dokunma duyusunun çok gelişmiş olması, doğru tanı için yeterli değildir. Hekim aynı zamanda keskin bir gözlemci olmalıdır. Daha hastası odadan içeri ilk adımını attığında fark ettiği topallamanın kalça ya da bel hastalıkları yüzünden oluştuğunu bilmelidir. Örneğin genç bir kadında ‘transient sinovit’ yani geçici kalça iltihaplanması iyi seyirli bir hastalıkken, yaşlı bir erkekte hele de prostatla ilgili şikayetleri varsa, derhal prostat kanseri ve onun metastazı akla gelmelidir.
Eğer bir atlet kalça ağrısı nedeniyle bize başvuruyorsa bu ağrının nedeni kalça eklemi etrafındaki kas ve tendonların aşırı kullanımı sonucu ortaya çıkan ‘iliotibial band sendromu’ olabilir. Bu sporcunun durumu, egzersiz ayakkabılarının değiştirilmesi ve bazı kalça kasları germe egzersizleriyle düzeltilebilir.
Özellikle futbolcuların başına bela olan pubis hastalığı (futbolcu kasığı) ise leğen kemiğinin ön kısmı olan simfizis pubis bölgesine kasların yapışma yerindeki iltihaplanmadır. Nedeni, o bölgedeki kas-kuvvet dengelerinin ağır egzersizler sonrası bozulmasıdır.
Başka bir hasta, uzun süre oturma sonrası kalça ağrısı olduğunu hatta bu ağrının bacağına doğru yayıldığını söylüyorsa bel fıtığıyla ‘cüzdan sendromundan şüphelenmek gerekir. Cüzdanını tam siyatik sinirini üzerinde taşıyan kişi, bu sendroma yakalanmaya adaydır. Bu rahatsızlığın tedavisi de basitçe cüzdanın yerinin değiştirilmesidir.
Çorap giyerken zorlanıyor musunuz?
Kalça ekleminin etrafında sürtünmeleri azaltmak için ‘bursa’ denilen yumuşak dokular bulunur. Bu dokuların iltihaplanmasına ‘trokanterik bursit’ denir. Daha uzun sürede gelişen kalça ağrılarındaysa öncelikle artrit denilen eklem kireçlenmesi akla gelmelidir. Kalça artriti olan hastalar özellikle bacak bacak üzerine atmakta ve çorap giymekte zorlanırlar. Bu tip ağrılar zaman zaman dize doğru da yayılıp diz ağrılarıyla karışabilir. Kalça artritinde protezlerle ilgili son yıllarda teknolojik açıdan çok önemli gelişmeler olsa da protez kararını verirken hasta ve hasta yakınlarıyla tedavinin avantaj ve dezavantajları derinlemesine tartışılmalıdır.
Ne yapılmalı?
Hekimler kalça eklemi ve çevresindeki kaslardan değil de iç organlardaki hastalıkların yansıması olan rahatsızlıklarda zorlanırlar. Örneğin tüberküloz apsesi ya da bir üreter taşı, kalça bölgesine yayılan ağrıya neden olabilir. Kalça çevresi kasları güçlendirme ve germe egzersizleri, hastaya uygun aerobik egzersizler, kilo kontrolü, fizik tedavi ajanlarının uygun şekilde kullanımıyla yüz güldürücü sonuçlar verir.
