Dr. Tanju Sürmeli

Dr. Tanju Sürmeli

tanjusurmeli@yasamsaglik.com.tr

Tüm Yazıları

Akdeniz Oyunları’na ev sahipliği yaptığımız şu dönemde sporcularımızın yararlanabileceği, doping olarak sayılmayan ve tüm dünyada kullanılan peak performans/en yüksek performans noktası yönteminden bahsedeceğim

PEAK PERFORMANS

Atletler ve sporcuların ortak amacı, performansının en iyisini ortaya koymaktır. Performans, hem doğal yetilerimize hem de zihnimizin net, kararlı ve odaklanmış olmasına bağlıdır. Önemli olan, bunu devam ettirebilmektir. Peak performans, zihnimizin başka bir işle meşgul olmasını engelleyip, tüm dikkatimizi yaptığımız işe odaklayabilmektir. Yani zihnin potansiyelinin en yüksek seviyesine ulaşması ve bu seviyeyi uzun süre sürdürebilmeyi içerir.

Bilinçaltımızı eğitirsek...
Araştırmalar, Anterior Cingulate korteks ve prefrontal lobun (beynin önünde) fonksiyonunu artırırsak dikkatimizi çok daha iyi verebileceğimizi ve iki önemli beyin dalgası olan alpha ve halpha (yüksek alpha) dalgalarının ‘zone’u (beynin en yüksek performansı) yakalamalarında önemli olduğunu gösterdi.
Bütün bu süreçlerin önemli bir kısmı, bilinçaltımızla yönetilmektedir.
Bilinçaltını eğitmeye yarayan neurofeedback yöntemi, ‘beynin software’ini geliştirmeyi sağlıyor ve farkındalığınızı artırma olarak tanımlanıyor. Alpha dalgasının etkileri, atletler, tenisçiler, golfçüler, okçular, basketbolcular, atıcılar ve benzeri spor dallarıyla uğraşanlar üzerinde görüldü.

Zone’u yakala
Peak performansta kullanılan neurofeedback beyin eğitim yöntemi, amatör ve profesyonel atletler ve sporcular tarafından kullanılıyor ve beyin daha kolay ‘zone’a ulaşıp orada kalıyor. Atletler bir yarışmaya hazırlanırken, yoğun dikkat ve rahatlama arasında çok hassas bir denge olmalıdır. ‘Zone’u yakalamak ancak bu şekilde mümkün. Rahat olma ve odaklanma aynı anda olması gereken bir kombinasyon.

Stresi yönetin
Örneğin, bir tenisçinin önemli bir rakibiyle karşı karşıya kaldığında her vuruşunu skora çevirememesi, bir basketbolcunun faul atışlarında başarısız olması, bir yüzücünün diğer kulvardakilerden etkilenmeden yüzememesi ya da bir golf oyuncusunun konsantrasyonun bozulup topu ıskalaması, beyninin her zaman en yüksek performansı yakalayamamasından kaynaklanmaktadır.
Bir oyuncu, maç günü çok heyecanlıysa ve kendini baskı altında hissediyorsa strese bağlı olarak fazla beta aktivitesi gösterir. Beta dalgası, yoğun dikkat dalgasıdır. Buna rağmen, beyinde fazla üretilince anksiyete yarattığından kişiyi gergin ve agresif yapar, yanlış kararlar vermesini sağlar. Beyne fazla beta dalgasını neurofeedback yöntemiyle azaltmayı öğrettiğimiz zaman aynı oyuncu, daha sakin bir şekilde maça çıkıp doğru kararlarla kendini veya takımını galibiyete götürebilir.
Bir basketbolcunun heyecan sebebiyle topu çemberden geçirememesi, tenisçinin puan kaybetmesi ya da karşı tarafa avantaj sağlaması o sırada beyninin ön bölgesinde theta dalgalarında veya beta dalgalarında artış olduğundandır.
Bir yüzücü, diğer kulvardaki yüzücüden etkilenebilir ve bu sırada fazla theta dalgası aktivitesi gösterir, bu da dikkatini bozabilir ve yüzücüyü kısa süreliğine bulunduğu ortamdan koparabilir, “Ben başaramam duygusu” uyandırabilir. İşte bu theta dalgalarını normalleştirmeyi beyne öğretirsek aynı yüzücü diğer kulvardaki yüzücüyle ilgilenmeden dikkatini tamamen yarışa vererek müsabakayı tamamlayacaktır.
Bu artışın olmamasının sağlaması, ancak peak performans eğitimiyle mümkün olur. Beyninin peak performans ‘zone’a girip orada kalması ve istikrar sağlaması ona öğretilebilir.