Saddam rejimini deviren ABD ve İngiltere’nin işi yeni başlıyor. Bağdat’ta dün cuma namazı sonrası ortaya çıkan görüntüler işin kolay olmadığının ilk önemli işaretleriydi.
ABD’nin yıktığı Saddam rejiminin yerine ne koyacağı belli değil.
Irak’ta, ABD ve İngiltere işgaline toplumsal ve siyasal destek oluşturacak bir hareket ortalıkta görünmüyor. Bunun tek istisnası Kuzey Irak’ta Kürt gruplar. Ancak Kürtlerin desteği Irak’ın tamamına hakim olmak için yeterli değil.
ABD de bunu anlamış olmalı.
Cuma namazı sonrasında Bağdat’ta yapılan gösteride "ABD’ye hayır, laik devlete hayır, şeriat devletine evet" pankartları açıldı. Konuşma yapan dini önderler, ABD işgaline karşı çıktılar.
Bu tepkiler tahmin edilmeyen gelişmeler değildi. Irak’ta çoğunluğu oluşturan Şii’ler, ABD’ye destek olmadıklarını, Irak’ı terk etmesini istediler. İran’a yakın olan bu çoğunluğun kimyası ABD ile uyuşmaz.
Saddam’ın toplumsal desteğini oluşturan Sünni Arapların da ABD’ye sıcak bakmadıkları açık.
Irak halkı baskı ve korku salmaya dayalı Saddam rejiminin devrilmesinden memnun ama yerine ABD’nin bir kukla yönetim geçirme planından da memnun değil.
ABD’nin Kürtlere dayanarak Irak’a siyasi biçim vermeye çalışmaları sonuç verecek bir yöntem değil. Kaldı ki, Arapların, Kürtlere tepkisi de potansiyel bir Arap - Kürt çatışmasının göz ardı edilmemesi gerektiğini ortaya koydu. Musul’da yapılan gösterilerde bu açıkça görüldü.
Bir dikta rejiminin içeriden devrilmesiyle, dışarıdan devrilmesi arasında fark yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
Saddam sonrası Irak’ta ABD ve İngiltere’nin şu anda silahtan başka dayanacakları bir güç yok. Kürtler dışında işbirliğine gönüllü bir kesim bulmak kolay değil. Bulunsa bile bunu tüm Irak’a kabul ettirmek de hiç kolay değil.
ABD de Saddam gibi silaha dayalı bir yeni yönetim kurmaya çabalayacak. Başka bir seçeneği görünmüyor.
"Iraklıları özgürleştirdik" diyerek ortaya seçim sandığı koyup, "buyrun demokrasiye" diyecek bir hal yok. ABD ve İngiltere, "Irak’ı Iraklılar yönetecek, demokrasi gelecek" diyorlar ama ortaya sandık koymak cesaret istiyor. Sandıktan ne çıkacağı belli değil, ne çıkmayacağı belli. ABD, çıkmayacak. Bunu dün Bağdat’ta bir kez daha gözlemişlerdir.
Savaş şimdi siyaset cephesinde...
ABD’nin bu cephedeki işi askeri cephelerdeki kadar kolay değil...
