KKTC'nin ekonomisiyle ilgili olarak Ankara'nın gösterdiği tepkinin altında Hazine'nin yorumu tespit eden detaylı bir raporu yatıyor.
Başta Başbakan Ecevit olmak üzere Kıbrıs'a her türlü ekonomik ve siyasi desteği vermeye çalışan Ankara, KKTC'nin kaynak kullanımındaki kayıtsızlık ve savurganlık karşısında isyan etme noktasına gelmiş durumda.
Ankara'daki kayıtlara göre Türk Hazinesi KKTC'ye her ay 6 ile 7 trilyon arasında düzenli kaynak aktarıyor. Bu kaynak, KKTC'de kamu görevlilerinin maaşlarının ödenmesi için gönderiliyor. Ayrıca bu yıl 100 milyon dolarlık geri ödenmesi beklenmeyen bir kredi aktarımı da gerçekleştirilmiş durumda. Bir diğer aktarma kalemi de, 25 milyon dolarlık (15 trilyon) bankazedelere destek parası.
Ankara, KKTC'ye her ay düzenli kaynak aktarmaktan da, ihtiyaç ortaya çıktıkça para göndermekten de şikayetçi değil ancak, bu kaynakların amaçları dışında ve düzenli bir kayda tabi tutulmadan, denetimsiz biçimde harcanmasından rahatsız.
KKTC'ye düzenli bir hazine ve maliye sistemi kurmak amacıyla Hazine'ce oluşturulan ve başında Hazine Müsteşar Yardımcısı Ayşe Dönmezer'in bulunduğu heyetin hazırladığı rapor, Ankara'yı üzen bir tablo ortaya koyuyor.
Bu rapora göre maaşlar için her ay gönderilen kaynağın düzenli bir kaydı yok. Çalışanlarla emeklilere eşel mobil sistemine göre aynı maaş ödeniyor. kimin memur olup, kimin olmadığı belli değil. Gönderilen diğer kaynakların da ne kadarının amaçlarına uygun biçimde altyapı yatırımları için kullanıldığı saptanamıyor. Bankacılık sistemi ise hiçbir denetime tabi değil. Köşe başına bakkal açar gibi banka veya banka şubesi açılıp para toplanabiliyor.
Yine aynı rapora göre KKTC vergi toplamıyor, elektrik ve su parasını tahsil etmiyor. Ödeyen ödüyor, ödemeyen ödemiyor. Bu tür açıklar da Türkiye'ye fatura ediliyor.
Bir sistem ve denetim kurulmasına dönük önerilere de KKTC hükümeti, gerekli duyarlılığı göstermiyor.
Bu düzensizliğin ve denetimsiz harcamaların devam etmesi, Ankara'da bardağı taşırmış durumda.
Küçük ölçekli bir ekonomi ve maliye olmasına rağmen tümüyle düzensiz bir yönetim anlayışının hakim olması Ecevit hükümetini rahatsız ediyor. Gerek ekonomik, gerekse siyasi amaçlara ulaşılması bakımından başkanlık sistemi önerilmesini savunmasının başlıca nedenlerinden biri de bu.
Ankara'nın beklentisi, Eroğlu hükümetinin Hazine'nin bu saptama ve önerilerini ciddiye alarak ekonomik ve mali alanda ciddi bir kurumlaşmaya yönelmesi.
Ankara'nın bundan böyle kaynak aktarmada isteksiz davranmasının temel nedeni de bu.
Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr
