Enerji Bakanı Zeki Çakan, doğalgaz fiyatlarını indirmek üzere belediye başkanlarıyla bugün bir araya geliyor.
Bakan Çakan, dün geç saatlere kadar BOTAŞ Genel Müdürlüğü'nde çalışmalarını sürdürdü. Enerji Bakanı dünkü görüşmemizde şu değerlendirmeyi yaptı:
"Ben, belediye başkanlarına fiyatlarını indirmelerini tekrar söyleyeceğim. Bütün hesapları yaptım. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki dağ fare doğurmayacak. En azından ocak, şubat, mart, nisan ayları için kesinlikle indirimi gerçekleştireceğim. Belediye başkanları bundan kaçınmaya kalkarlarsa o zaman da yasal yetkimi kullanıp yine doğalgaz fiyatlarını düşürteceğim. Vatandaşın koşulları ve beklentisi bunu zorunlu kılıyor. Ben zaten göreve geldiğimden beri doğalgaz fiyatlarının yüksek olduğunu her vesileyle gündeme getiriyorum."
Bakan Çakan, doğalgazda uygulanan yüzde 18 oranındaki KDV'nin indirilmesi önerisini program ve bütçe olanakları nedeniyle Hazine'den olumlu yanıt alamadığını belirtiyor. KDV'yi indirme olanağı bulamayan Enerji Bakanı'nın belediyelerin ve BOTAŞ'ın kar paylarını sıfırlamayı düşündüğünü söyleyebiliriz.
Doğalgaz tartışmaları gösterdi ki doğalgazı dağıtan ve fiyatlandıran kamu kurumları olmasına karşın fiyatlandırmada kamusal bir amaç güdülmüş değil. Daha çok bir piyasa şirketi gibi karlılık esas alınmış. Özellikle belediyelerin doğalgaza önemli bir gelir kalemi olarak baktıkları anlaşılıyor. Doğalgazın fiyatlarına yaptıkları eklemelerle borç ödemesi yaptıkları da anlaşıldı. Ayrıca kar amacıyla fiyat yükselttikleri de belirlendi.
Oysa kamu kurumları kamu hizmeti görürler. Kamusal mal ve hizmet üretirler. Ticari kuruluşlar değillerdir. Bu mal ve hizmeti üretirken de karlılığı esas almazlar.
Eğer doğalgaz bir kamusal mal ve hizmet olarak görülüyorsa BOTAŞ ve belediyelerin ağır kış koşullarında hiç kar etmeden bu hizmeti vermeleri gerekir.
Hatta doğalgaz fiyatlarının ağır kış koşulları geçinceye kadar Hazine'ce sübvanse edilmesi de düşünülebilir. Böyle bir katkı batık bankalara sağlanan kaynağın yanında çok daha küçük kalacaktır.
Sadece doğalgaz değil... Elektrik, su, ulaşım gibi temel altyapı hizmetlerinde de fiyatlandırmanın karlılık düşünülmeden yapılması gerekir.
Ağırlıklı olarak kamunun tekel oluşturduğu bu alanlarda piyasa koşullarına geçmek ve bu tür hizmetleri özel sektör rekabetine açabilmek için üretim ve mali sektörde sorun olmaması gerekir. Üretim bolluğu ve finans rahatlığı olmadıkça bu tür hizmetlerin piyasaya ve dolayısıyla rekabete açılması mümkün olmaz.
Türkiye'nin bugünkü koşulları şimdilik bu temel mal ve hizmetleri tümüyle özel sektöre bırakacak olgunlukta değildir. Bu nedenle hizmetin kamu kurumları tarafından bir süre daha görüleceği açıktır. Bu mal ve hizmetler kamu kurumlarınca üretilip satıldığı sürece de karlılığı değil, "kamu hizmeti" niteliğinin öne alınması gerekir.
Bugün yapılacak olan doğalgaz zirvesinde beklenen budur.
