Koalisyon liderleri, dün yaptıkları zirvede önemli kararlar aldılar.
Bunlardan biri de kuşkusuz Cumhurbaşkanlığı seçimi.
Haftalardır süren tartışmalar sonucunda koalisyon ortaklarının Anayasa değişikliği yapılması yönünde görüşbirliği oluşturmaları, Cumhurbaşkanı Demirel'in yeniden seçilmesi projesinde ilk aşamayı oluşturuyor.
Başbakan Ecevit, muhalefet liderleriyle yeniden görüşecek.
Ecevit'in zirveden de geçirdiği formülü şöyle:
Anayasa değişikliği bir hükümet tasarısı olarak Meclis'e sunulmayacak. Mümkünse Meclis'teki beş partinin ortak önerisi olarak gündeme getirilecek. Beş liderin imzaladığı değişiklik teklifi grupların imzasına açılacak.
Böyle bir değişiklik teklifi, beş liderin de imzasını taşır mı?
5 olmasa bile 4 liderin imzasını taşıyacağı beklentisi yüksek. DYP lideri Çiller'in (5 artı 5) formülünü daha önce gündeme getirmiş olması, DYP'nin öneriye imza atacağını gösteriyor. Ancak koalisyon ortakları, FP lideri Kutan'dan emin değiller. Kutan, ( 4 artı 4) formülünü ve cumhurbaşkanını halkın seçmesini öneriyor.
* * *
ANAYASA değişikliği konusunda ANAP ve MHP'nin tavrı net değildi.
Özellikle ANAP lideri Mesut Yılmaz'ın, (5 artı 5) formülü uygulanacaksa, Cumhurbaşkanı Demirel için bunun 3 yıl biçiminde uygulanmasını önermesi tereddütlere yol açmıştı.
Şimdi anlaşılıyor ki, ANAP lideri Yılmaz da, 3 yıl koşulundan vazgeçerek, cumhurbaşkanlığı süresini 5 yıla indiren ve iki kez seçilme olanağı tanıyan Anayasa değişikliğine,
"evet" demiş durumda. Dolayısıyla Cumhurbaşkanı Demirel'in de 5 yıllığına yeniden seçilmesi için kapı aralanmış görünüyor.
Başbakan Ecevit'in zirve sonrasında bu olanaktan Cumhurbaşkanı Demirel'in yararlanabileceğini açıklaması, Yılmaz'ın Ecevit'e katıldığının göstergesi.
MHP'ye gelince...
MHP'nin yaklaşımı, süre konusunda partilerin netleşmesi ve 240 oyun görülmesi halinde değişikliğe destek verecekleri yolundaydı. MHP lideri Bahçeli ve kurmayları, önce Anayasa değişikliğinin yapılmasını, isimlendirmenin ise o aşamadan sonra gündeme getirilmesini istiyorlardı. Zirveden çıkan sonuç, ANAP liderinin tavrını netleştirmesiyle birlikte MHP'nin (5 artı 5) formülünü kabullendiğini gösteriyor.
Bu tablo karşısında kağıt üzerinde yapılacak hesap, DYP'nin de desteğiyle Anayasa değişikliğinin 367'nin üzerinde bir oyla gerçekleşebileceğini ortaya koyuyor. Ancak yine de bu konuda ihtiyat payı bırakmak gerekli. Anayasa değişikliği oylamasının gizli yapılacak olması, fireye yol açacaktır. Koalisyon ortaklarının uzlaşması ve DYP'nin öneriye sahip çıkması, 367 oyun bulunması olasılığını artırmakla birlikte, gizli oylamaların her zaman sürprizle sonuçlanma olasılığı da mevcuttur.
Bu olasılığa karşın, koalisyon ortaklarının Anayasa değişikliği için düğmeye basmaları, referandumu da göze aldıkları anlamına gelir.
Birinci aşama özellikle referanduma gerek kalmaksızın 367 veya üzerinde bir oyla aşılırsa, Cumhurbaşkanı Demirel'in yeniden seçilme olasılığı yükselmiş olur.
Anayasa değişikliğinin hükümet tasarısı yerine en azından 4 liderin imzasıyla Meclis'e getirilmesi, 367'nin bulunmasını kolaylaştıracak bir yöntem olarak görülüyor.
Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr
