Liderlerin saatler süren görüşme maratonundan sonra iktidar ortaklarının Cumhurbaşkanı adaylığına ortak önerileri Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer oldu.
Sezer, Başbakan Ecevit'in
"yedek formülü"ydü.
Ecevit, önce Meclis içinden bir isim üzerinde uzlaşma arayışına girdi.
DSP'den Dışişleri Bakanı İsmail Cem üzerinde destek aradı, nabız yokladı.
Dışarıdan önerdiği Prof. Dr. Mehmet Haberal için başlangıçta beklediği olumlu tepkileri alamadı. Dünkü görüşmelerde Cem'in kamuoyu desteğini öne çıkararak konsensüs aradı. Ancak, ortaklarından beklediği desteği göremedi. Bu durumu hem Cem'e hem de Haberal'a iletti.
MHP ve ANAP kendi adayları üzerinde ısrarlı oldular.
Başbakan Ecevit, bir
"kriz" olasılığına karşı bir
"yedek" formülü cebinde taşıyondu. Başbakan Ecevit'in zirvelere son vererek beklemeye çekildiği üç-dört günlük süre içinde Anayasa Mahkemesi Başkanı Sezer'le temasa geçerek önceden iznini aldığı kulislere yansıdı. Sezer seçeneğine FP kulislerinden de olumlu tepki gelmesi Başbakanı cesaretlendirdiği kaydedildi.
Dünkü maratonda siyasi isimler üzerinde bir uzlaşma sağlanamayınca Başbakan Ecevit,
"tarafsızlığı ve Anayasa hukuku bilgisi" tartışma götürmeyecek, siyasi nitelik taşımayan isim olarak Ahmet Necdet Sezer önerisini gündeme getirdi.
Öneriyi MHP Lideri Bahçeli ve ANAP Lideri Yılmaz kurmaylarıyla değerlendirip, saat l7.00 sularında toplanan ikinci zirvede olumlu görüşlerini Başbakan Ecevit'e ilettiler.
* * *
Ancak Bahçeli'nin yakın kurmaylarından Bayındırlık Bakanı Koray Aydın, MHP'nin Sezer formülüne verdiği desteğin "şartlı" olduğunu sövyledi. Dün gece yarısı yaptığımız görüşmede Aydın MHP'nin konumunu şöyle özetledi:
"Bizim Sayın Sezer'e desteğimiz, diğer iki partinin (FP ve DYP) destek vermesine bağlı. Bu iki parti de destek verirse biz destekleyeceğiz. Ama FP ve DYP hayır derse, o zaman uzlaşma yok, kendimizi serbest sayarız."
* * *
Başbakan Ecevit ortaklarından bu koşullarda onay aldıktan sonra Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'e resmi olarak adaylık önerisinde bulundu ve onun da olumlu yanıtını aldı.
Koalisyon otakları arasında uzlaşma sağlanınca Başbakan Ecevit bu kez muhalefet liderleri Kutan ve Çiller'i arayarak
"Sezer formülü"nü iletti ve görüş istedi.
Fazilet ve DYP ise kesin yanhıt vermemekle birlikte Çankaya'nın bir siyasi parti adayı yerine tarafsız bir hukuk adımına teslim edilmesini soğuk karşılamadılar.
* * *
Kriz ortamlarında tarafsız hukuk adamlarını çözüm olarak önermek Başbakan Ecevit'in daha önce de başvurduğu bir formül. l973 cumhurbaşkanlığı seçiminin krize dönüymesi karşısında de Ecevit, dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanlarından Muhittin Taylan'ı cumhurbaşkanlığı adaylığına önermişti.
Siyasi isim üzerinde uzlaşma sagğlanaması halinde Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay gibi üst mahkeme başkanlarının bu göreve getirilmesi batı demokrasilerinde de izlenen bir yol.
* * *
Dün en çok tartışılan konulardan biri yine ANAP Lideri Yılmaz'dı.
Yılmaz'ın ANAP Başkanlık divanı'nından zirveye giderken takındığı tutum,
"aday olmayacağı" yönündeydi. Ortaklarından, özellikle de Başbakan Ecevit'ten teklif almadıkça adaylığı düşünmeyeceği noktasında duran Yılmaz, Başbakanlık binasındaki temaslarında da kendini gündeme getirmedi. MHP lideri Bahçeli ile yaptığı görüşmede de kendini konu etmeden üç partinin uzlaşması ve seçimin tesadüfe bırakılmaması gerektiği mesajını verdi. ANAP'ın adayları olarak Kamran İnan, Yılmaz Karakoyunlu ve Yıldırım Akbulut üzerinde uzlaşma aradı.
* * *
İktidar liderlerinin ortak amacı cumhurbaşkanı seçimini üçüncü ve dördüncü turlara bırakmadan ilk iki turda seçebilmek.
Başbakan Ecevit bunu ilk turda sağlayabilmek için muhalefet partileri FP ve DYP'nin desteğini alma uğraşını sürdürüyor. DYP Lideri Çiller dün yaptığımız görüşmede üç iktidar ortağı veya en azından iki liderin anlaşması halinde önerecekleri adaya üçüncü parti olarak destek vereceklerini söylüyordu.
Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr
