Evren, "Darbe yapan böyle konuşur mu, diye soruyorlar" dedikten sonra şu yanıtı veriyor:"Benden PKK'lı veya Kürtçü olur mu, olmaz. Ben, Türkiye Ankara'dan yönetilemediği için böyle konuşuyorum." Türkiye'de merkezi yönetim sisteminin tıkandığını, bu nedenle eyalet sistemine geçilebileceğini belirten 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, dünkü konuşmamızda, Ankara'daki yetkilerin mutlaka dağıtılması gerektiğini savundu. 7. Cumhurbaşkanı, "eyalet sistemi" düşüncesini tartışılsın diye gündeme getirdiğini anımsattıktan sonra düşüncelerini etkileyen iki örnek veriyor:"Benim okulun orada bir çam ağacı vardı. Bana dediler ki, bu ağaç ileride çocukların üzerine devrilebilir, kesmemiz lazım. Ben de kesin o zaman, dedim. Fakat epeyce süre geçti, baktım ağaç orada duruyor. Sordum: Niye kesmediniz? Dediler ki, efendim Ankara'ya yazdık, cevap bekliyoruz. Yani kesilmesi gereken bir ağacı kesmek için bile Ankara'yla yazışmak gerekiyor. Böyle yönetim olur mu?" 'Çam ağacı için yazışılıyor' "Sonra" diyor, Evren:"Marmaris'te 5x5, yani 25 metrekareye bir trafo yapılması ihtiyacı doğdu. Başladılar yine yazışmaya çizişmeye. Düşünün ben ilgilendiğim halde bu küçük trafonun yapılması tam 3 yıl sürdü. Böyle yönetim olur mu? Artık Türkiye'yi sadece Ankara'dan yönetmek mümkün değil. Ankara'dan ilçelere, beldelere kadar yönetmek olur mu? Olmaz. Ben bunun için eyalet sistemi tartışılsın istiyorum."Evren, Türkiye'de bir "Kürt problemi" yaşandığını anımsatıyor ve bu konuda şu önerilerde bulunuyor:"Şimdi bölge veya eyalet sistemine geçilirse belki daha iyi olur. Kendi ihtiyaçlarını karşılamak için vergi bile alabilirler. Dünyanın birçok yerinde var. Almanya'da, ABD'de var. Sadece o bölge için değil, biz bunu 8 vilayet için düşünmüştük. Bizim Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) kurduğumuz iller bunlardır. (İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum, Diyarbakır, Trabzon, Adana, Eskişehir) Bunun için kanun hazırlamıştık ama o zaman Danışma Meclisi dağıldı. Seçimlere gidildi. Sonra Özal geldi. Onun İçişleri Bakanı -Tanrıyar'dı sanıyorum- da karşı çıktı. Yetkileri bölünsün istemedi. O iş öyle kaldı." 'Bir trafo üç yılda yapılabildi' Evren, güvenlik hizmetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yetkilerinin bölgelere verilemeyeceğini vurguladıktan sonra işleyişi şöyle anlattı:"Bu sistemde güvenlik teşkilatı ve hizmeti yine tek elde olur. Tabii, TSK da tek elde olur. TSK hariç diğer kurumların yetkileri yerel idarelere bırakılabilir. Çünkü, bugün valiler bakana bağlı, genel müdürler bakana bağlı. Kendi başlarına iş yapamazlar. Her şeyi Ankara'ya sormak zorundalar. Oysa bölgelere ayrılsa her şeyi Ankara'ya sormazlar, kendileri karar alırlar. İşler daha hızlı yürür."Evren, eyalet sistemine geçilse bile Güneydoğu'daki Kürtlerin Türkiye'den ayrılamayacaklarını da şöyle savunuyor:"Ayrılamazlar. Ayrılırlarsa ekonomik olarak ayakta duramazlar. Geçinemezler. Hem eyalet sistemiyle birlikte bölgenin de kalkındırılması lazım. O zaman hiç ayrılmayı düşünmezler." 'TSK ve güvenlik hizmeti hariç' 7. Cumhurbaşkanı, Kuzey Irak'ta ABD'nin bir "Kürt devleti" kurduğunu söyledikten sonra da şu yorumu yapıyor:"Bu bir gerçek. ABD geldi Kuzey Irak'ta Kürt devletini kurdu. Biz kabul etmesek de kurdu. Yarın ABD, diğer ülkeler bu devleti tanırsa, biz ne yapacağız? Tanımıyoruz mu diyeceğiz? Ortada bir gerçek var. Bence ABD hıncını alıyor. Bunun için bu devleti destekledi. Çünkü Türkiye'den 1 Mart'ın hıncını alıyor." 'ABD, 1 Mart'ın hıncını alıyor' Evren, Abdullah Öcalan ve PKK'nın da benzeri görüşler savunduklarını anımsatanlara da şu yanıtı verdiğini söylüyor:"Onlar teröristti. Terör örgütü başka. Benim söylediklerim başka. Terörle, teröristle tabii mücadele etmemiz gerekiyor. O ayrı konu. Bugün yine teröre başvururlarsa yine aynı şekilde mücadele ederiz." 'Söyledikleri ve terörist başka' Evren, önerilerinin üniter yapı içinde gerçekleşmesini savunduğunu, federasyon önermediğini de şöyle vurguluyor:"Bütün bunlar üniter yapı bozulmadan olabilir. Ben federasyon önermiyorum. Bunu hiç düşünmem. Özal'la da böyle bir konu hiç tartışmadım. Üniter yapı içinde bölgeler, eyaletler yapılabilir." 'Federasyon önermiyorum' Evren, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimi ve Başbakan Erdoğan'ın adaylığı konusunda da şu yorumu yapıyor:"Başbakan cumhurbaşkanı adayı olursa, artık bir gelenek haline gelecek. Meclis'te en büyük partinin genel başkanı hep cumhurbaşkanı olur gibi bir anlayış yerleşecek. Bu doğru olmaz. Cumhurbaşkanını halk seçmeli ve yüzde 50 oyu aşan cumhurbaşkanı olmalı. O zaman belki eyalet valileri de seçilir ve onlar da cumhurbaşkanı adayı olurlar. ABD'de de öyle değil mi?" Erdoğan'ın adaylığı Evren, seçim barajının DTP'den önceki aynı çizgideki partiler Meclis'e girmesin diye konulduğuna yönelik eleştirilere de şu yanıtı veriyor:"Hayır. Doğru değil. Biz koalisyon olmasın diye barajı yüzde 10 yaptık. Koalisyonlar yüzünden ülke yönetilemiyordu. AP-CHP bir araya gelememişti. Bunun için biz tek parti iktidarları olabilsin diye yüksek baraj koyduk. Amacımız buydu. Çünkü reformlar hep tek parti yönetimlerinde yapılmıştı. Biz dedik ki sağcı da gelse, komünist parti de gelse tek parti iktidarı biçiminde gelsin. Hedef buydu." fbila@milliyet.com.tr 'Yüzde 10 Kürtler için değil'
