Kamudaki ücret dengesizliği, Türkiye'nin kanayan yaralarından biridir.
657 sayılı Devlet Personel Yasası'yla kurulan ücret rejiminin zamanla yetersiz kalması ve sürekli yapılan eklemelerle arapsaçına dönmesi sonucu kamuda ücret uçurumları doğmuş durumda.
Başbakanlık, bu yıllanmış sorunu çözebilmek amacıyla harekete geçti. Yapılacak personel rejimi reformuna zemin oluşturmak amacıyla, önce, "ücret reformu" hazırlayan Başbakanlık uzmanları çalışmalarını bitirdiler.
Kamuda ücret reformu sayılabilecek yeni düzenleme, "5 yıllık geçiş süreci" öngörüyor. Buna göre, kamudaki ücretler arasındaki adaletsizlik beş yıllık bir süre içinde, "yatay ve dikey" olarak giderilecek.
Çalışmanın esası yüksek ücretleri az, düşük ücretleri ise daha fazla artırmaya dayanıyor. Böylece ücretleri dikey olarak yakınlaştırmayı hedefleyen ücret reformu, yatay adaleti sağlamak üzere de aynı işi yapanlara kamuda farklı ücret ödenmesini önleyecek.
Başbakanlık'ta bu çalışmayı yürüten uzmanlardan aldığımız bilgi ve değerlendirmeler şöyle:
"Yaptığımız çalışma ortaya koydu ki, kamudaki ücret dengesizliğinin üç kaynağı var:
1- Personel kanunlarından kaynaklanan farklılıklar,
2- Kadro karşılığı sözleşme uygulaması, fazla mesai ve fon ödemelerinden kaynaklanan farklılıklar,
3- Rekabet Kurulu, RTÜK, Bankacılık Üst Kurulu gibi son zamanlarda oluşan kurullarda ödenen ücretlerden kaynaklanan farklılıklar.
Ücret reformu öncelikle son iki kaynaktan gelen farklılıkları gidermeyi hedefliyor. Bu sağlandıktan sonra ortaya çıkacak zeminde personel kanunlarından kaynaklanan farklılıklar da genel personel reformuyla giderilecek."
Ücret reformu nasıl gerçekleştirilecek?
Çalışmayı yürüten uzmanların bu soruya verdikleri yanıt da şöyle:
"Öncelikle yapacağımız, çok yüksek ücret ödenen kurullarda tavan sınırlamasını düzenlemek ve artışları küçük tutmak. Yine, fazla mesai veya özel fonlardan yapılan ödemeleri sınırlamak ve düzenlemek. Bu arada, alt ücret gruplarında ise yüksek ücret artışları sağlamak. Bunları ani bir şekilde değil belli bir süreye yayarak yapmak. Böylece, hem şu anda yüksek ücret alan kamu görevlilerini bir anda mağdur etmemek, hem de düşük ücretlileri yukarıya çekmek hedefleniyor. Ücret reformu için beş yıllık bir geçiş süresi öngörüldü. Bu süre içinde aşırılıklar törpülenecek, düşük ücretliler belli bir düzeye çıkarılacak. Zemin yatay ve dikey eşitlik noktasına geldiği zaman da genel personel rejimi reformuyla yepyeni bir personel rejimine geçilecek."
Kamu kesiminde ücret uçurumlarını gidermeye dönük çalışma kısa süre içinde uygulamaya geçirilecek.
Hükümetin bu kronikleşmiş soruna neşter vurması çağdaş ve gelişmeleri izleyebilecek, adil ve esnek bir personel rejimi oluşturulması açısından iyi bir başlangıç sayılabilir.
