Fikret Bila

Fikret Bila

fbila@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Yön Demirel'in, "Bana doğrudan askeri müdahale yapılacak bilgisi iletilmedi, ancak Cumhurbaşkanı Sunay 'iş ciddi' bilgisini verdi. Ben de baktım arabayı devirecekler, kanundan vazgeçtim, Senato'da kadük bıraktık" bilgisini aktarmıştı. Demirel, bu olay üzerine merhum Celal Bayar'ın kendisine küstüğünü, Demokratik Parti'yi kurarak AP'yi böldüğünü, Adnan Menderes'in çocuklarını yanına alarak Anadolu'da aleyhinde propaganda yaptığını açıklamıştı. Demirel, demokrasiyi kurtarmak, parlamentoyu açık tutmak için böyle bir karar aldığını, daha sonra 1973'te CHP ile yasağı kaldırdıklarını da eklemişti. ABD belgelerinde yer alan "1969'da Celal Bayar ve DP'lilerin yasağı kalksaydı darbe olacaktı" iddiasıyla ilgili olarak 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in görüşlerini açıklaması üzerine, merhum Adnan Menderes'in oğlu Aydın Menderes de konuştu. Bu olayla ilgili olarak bilgi ve görüşüne başvurduğumuz Aydın Menderes, Demirel'in açıklamalarını, "sitem" yüklü bir üslupla karşıladı.Aydın Menderes şöyle konuştu:"Bu konudaki bilgilerimi şöyle özetleyebilirim:1 - Sayın Demirel, 1969 değil ama 1973'te yasağı kaldırdıklarını söylüyor. Rahmetli Bayar ve DP'lilerin siyasi yasağı 15 Mayıs 1974 tarihinde Ecevit başkanlığındaki CHP-MSP koalisyonu tarafından kaldırılmıştır.2 - 1969 yılında yasakların kaldırılması konusunda Sayın Demirel ve partisi AP, "CHP'nin engel olduğu" gerekçesini öne sürmüşlerdir. Bunun üzerine Bayar, İsmet Paşa'yı ziyaret etmiştir. Bayar ve İsmet Paşa, Pembe Köşk'ün balkonundan halkı selamlamışlardır. İsmet Paşa yasağın kaldırılmasına destek vereceğini söylemiştir. Bunun üzerine tasarı Meclis'e sunulmuştur. Meclis'ten geçmiş, ancak AP'nin çoğunluğu tarafından Senato'da engellenmiştir.3Sayın Demirel, bunun gerekçesi olarak askerin huzursuzluğunu gösteriyor. Nitekim Demirel, rahmetli Abdi İpekçi'yle mülakatında, asker huzursuz olduğu için kanunu Senato'dan geçirmediğini açıklamıştır. Ancak şunu söylemek isterim; 1969'da yasakların kalkacağı sırada askerin müdahale edeceği haberini alabilen Demirel, 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980'de bu istihbaratı acaba neden alamamıştır? 1969'da askerin yasağı kaldırırsanız yönetime el koyarız mesajı yollayıp yollamadığı tabii bilemem, ama onu bilebilen Demirel, diğerlerini neden bilememiştir?" Menderes'in sitemi Aydın Menderes, Demirel'in yasakların kalkmasına sıcak bakmadığını, Bayar-İnönü görüşmesinden sonra tasarıyı sevk etmek zorunda kaldığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:"Olayın bir de şu açıdan değerlendirilmesinde fayda görürüm: Eğer Bayar ve eski DP'lilerin yasağı kalksaydı ve seçimlere girselerdi, Sayın Demirel'in liderliği ve AP'si sıkıntıya girerdi, çok zorlanırdı. Bu faktörün de göz önünde tutularak değerlendirme yapılması daha sağlıklı olur."Aydın Menderes, Celal Bayar'ın Demirel'e 1969'da bu olay nedeniyle küsmediğini, küskünlüğün daha önceye dayandığını da şöyle ifade etti:"Bayar, Demirel'e 1965 seçimlerinden sonra mesafe koydu. Nedeni ise 1965 seçimlerinden sonra yasakların kaldırılmamasıydı ve bazı konularda farklı düşünmeleriydi. Benim bildiğim Bayar, 1975 yılına kadar Demirel'le konuşmadı. O tarihten sonra 1980 müdahalesine kadar araları iyiydi." fbila@milliyet.com.tr 'Demirel sıkıntıya girerdi'