ABD Dışişleri Bakanı Powell’ın savaş arasında Ankara ziyareti için "bayram değil seyran değil eniştem beni niye öptü" denilebilir ama niye öptüğü belli...
Bayram - seyran için değil ama savaş için.
Şaka bir yana savaşın tam ortasında Powell’ın Ankara’yı ziyaret etmesi beklenen bir gelişme değildi.
Powell’ın bu ani ziyaretiyle Ankara’ya ne söyleyeceği, ne getireceği tam olarak bilinmiyor. Ama şurası açık ki, bu ziyaret Türkiye’nin önemini ortaya koyuyor. Tezkerenin reddedilmesinden sonra bazı kesimlerce yapılan yorum ve tahminler gibi ABD - Türkiye ilişkileri kesilmedi, çok kötüye gitmedi. ABD, Türkiye’den vazgeçmedi. Felaket olmadı. Aksine Türkiye sağlam durdukça önemi daha da iyi anlaşıldı. Bu arada ABD’nin de Türkiye politikasında hatalar yaptığının farkına vardığı ortaya çıktı.
Ziyaretin görünen en önemli nedenlerinden biri kuşkusuz Irak savaşının Güney’de ve Kuzey’de ABD’nin planladığı ve istediği gibi gitmeyişi. Ortada bir tıkanma olduğu açık. Bu tıkanma kuşku yok ki hem askeri, hem de siyasi açıdan Türkiye’nin önemini bir kez daha kanıtladı.
Ankara bu ziyaretten ne bekliyor?
Diplomatik çevrelerin yorumu şöyle:
Bu ziyaret stratejik açıdan örselenen ilişkileri yeniden düzeltmek amacıyla yapılıyor olabilir. Kendi ifadeleriyle, "öp ve barış" amaçlı bir ziyaret de olabilir veya yine bazı kesimlerce dile getirildiği gibi Powell, yeni taleplerle gelmiş olabilir. Powell’ın ve ABD Dışişleri sözcüsünün ifadeleri esas alınırsa ilişkileri düzeltmek, Kuzey Irak ve Irak’ın geleceğini konuşmak ve Kıbrıs konusunu ele almak üzere bu ziyaret yapılıyor. Powell gelip görüşmelere başlayıncaya kadar bu açıklamaları esas almak durumundayız. Ancak, savaşa ilişkin bazı somut talepler de ortaya çıkarsa buna şaşırmamak gerekir.
Diplomatik çevreler bu çerçeveyi çizmekle birlikte Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığı’nda çeşitli seçeneklere göre de hazırlık yapıldı. Bir yandan Powell’ın üslerin kullanılması veya karadan birlik geçirilmesi gibi ek taleplerle gelmesi halinde verilecek yanıtlar konusunda çalışma yapılırken, bir yandan da Kuzey Irak ve Irak’ın yeniden yapılandırılması konusunda Türkiye’nin duyarlılıkları yeniden ele alındı. Tabii, Kıbrıs konusunda Türkiye’nin duruşuyla ilgili hazırlıklar da gözden geçirildi.
Powell’ın masaya koyacağı dosyalara göre seçenekli yanıtlar hazırlanmış durumda...
Powell’ın değerlendirmeleri ve talepleri ile Ankara’nın verebilecekleri ne olursa olsun, Dışişleri bu ziyareti anlamlı buluyor. Powell’ın, savaş başladıktan sonra ilk yurtdışı gezisini Türkiye’ye yapmasının altı çiziliyor.
Bu ziyaretin karşılıklı olarak ilişkilerin onarılması için iyi bir fırsat olduğu değerlendirmesi yapılıyor.
Powell’ın ziyaretinden sonra ABD ile Türkiye arasında yeni bir görüşme sürecinin başlaması beklentisi de yüksek...
