58.hükümet son toplantısını yaptı. Başbakan Abdullah Gül, bugün yapacağı basın toplantısıyla üç aylık icraatı değerlendirecek, bir anlamda kamuoyuna karşı da bir veda toplantısı yapacak. Başbakanlığı AKP lideri Tayyip Erdoğan’a devredecek olan Gül’ün kabinede kalması yüksek olasılık.
Ankara ve Washington’da yanıtı en çok merak edilen soru Erdoğan’ın başkanlığındaki 59. hükümetin "tezkere"yi Meclis’e ne zaman göndereceği?
Erdoğan, kesinleşmiş bir karar ve tarih olmadığını söyledi. Ancak, bilinen o ki, 59. hükümetin ilk gündem maddesini tezkere oluşturacak.
Erdoğan’ın yakın çevresinden gelen bilgilere göre, tezkerenin 59. hükümetin güvenoyu almasından sonra sevk edilmesinin daha uygun olacağı düşünülüyor. Erdoğan’ın da bu görüşte olduğu vurgulanıyor. Nedeni ise şöyle açıklanıyor:
"Tezkere, güvenoyu almadan önce sevk edilir ve Meclis’e ikinci kez takılırsa Erdoğan hükümeti peşinen güvenoyu alamamış olur. Bu nedenle sevkın güvenoyundan sonra yapılmasının daha uygun olacağı değerlendiriliyor."
TBMM’nin reddettiği tezkere konusunda zorluk devam ediyor. AKP lideri Erdoğan’ın başbakan olarak ilk sınavı bu olacak. AKP grubunda tereddütler tam olarak giderilmiş değil. ABD askerlerinin hareketlerine karşı bu aşamada bile duyarlılık gösteren Meclis’ten tezkereyi aynen ikinci kez getirip geçirmek kolay değil. Uluslararası koşullarda da, ulusal koşullarda da önemli bir değişiklik yok.
Ancak, tezkerenin içeriğinde değişikliğe gidilerek bir sonuç alınamaz mı? Tezkerenin içeriği milletvekillerinin daha kolay onaylayacakları şekilde değiştirilebilir mi?
Böyle bir değişikliğin mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin, tezkerenin, muharip ABD askerlerinin Türk topraklarına ayak basmadan, Kuzey Irak’a havadan geçirilmesine uygun hale getirilmesi gündemde. ABD’nin getirmeyi düşündüğü tank, top ve diğer araçların karadan, ancak, muharip askerlerin havadan "transit" geçişine izin verecek bir tezkerenin TBMM ve kamuoyundaki direnci kırabileceği düşünülüyor. Türk topraklarında sadece lojistik amaçla askeri personel, araç - gereç bulunması diğerlerinin geçişi için de sadece hava sahasının açılması Meclis ve kamuoyu engelinin aşılması için bir yöntem olarak inceleniyor.
59. hükümetin tezkerenin içeriğini bu şekilde değiştirerek Meclis karşısına gelmesi, reddedilen tezkereye göre daha çok destek görebilir.
Erdoğan, başbakan olduktan sonra böyle bir yöntemi 59. hükümette ve ABD ile müzakereye açabilir.
ABD’lilerin Mardin’i lojistik merkez oluşturma çabaları ve İskenderun Limanı’ndan yapılan sevkıyatların, havaalanları ve limanların yenilenmesi için ilk tezkereyle verilen izne uyup uymadığı tartışma konusu olmuştu. Bu konuda Meclis Başkanı Arınç’ın gösterdiği tepki ve kamuoyundaki tereddütler ilgi uyandırdı. AKP lideri Erdoğan, bu konuyu ilgili arkadaşlarına sorduğunu ve ‘çalışmalar ilk tezkere çerçevesine uygundur’ yanıtı aldığını televizyonda açıkladı. Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, dünkü görüşmemizde, Erdoğan’a bu bilgileri kendisinin aktardığını belirterek konuya açıklık getirdi:
"Bu konuda soru işaretleri oluşunca Sayın Erdoğan bana sordu. Ben de Genelkurmay’dan bilgi aldım ve kendisine sundum. Yapılan çalışmalar, Meclis’in verdiği yetkiye dayanarak düzenlenen mutabakat çerçevesine uygun yürütülüyor. Gelen ABD askerleri ve teçhizatı, havaalanı ve limanların yenileştirilmesi, lojistik desteğin sağlanmasına dönük olarak istihkam ve levazım sınıfından personel ve teçhizat. Tezkereye ve ona dayalı mutabakata aykırı bir uygulama yok. Genelkurmay, uygulamayı çok titiz biçimde yürütüyor ve denetliyor."
59. hükümetle birlikte asker gönderme ve bulundurma tezkeresinin akıbeti de belli olacak. ABD, yeni başbakan Erdoğan ve 59. hükümeti beklemek zorunda görünüyor.
