Askeri uzmanlar, Kuzey Irak konusunda Türkiyenin istediği güvence ABD tarafından verilmedikçe, ABD askerlerinin gelişine ve geçişine olanak sağlayacak tezkerenin Meclisten geçirilmesinin hata olacağını belirtiyorlar. ABDnin müzakerelerde Kuzey Irakla ilgili tutumunun, Ankarada güvensizlik ve kuşku yarattığını dün de vurgulamıştık. Bu güvensizlik ve kuşkunun, Barzani ve Talabaninin hazır bulunduğu Kürt parlamentosunun dün yaptığı toplantı ve açıklamayla daha da arttığını söyleyebiliriz. Kürt parlamentosunun, Kuzey Iraka yabancı asker sokmama kararı alarak, Türkiyeye karşı bir çıkış yapması, Ankarada askerler dahil herkesin kafasını karıştırdı. Kafa karışıklığının nedeni Barzani ve Talabaniye bu çıkışı ABDlilerin yaptırdığı kuşkusu. Kürt parlamentosunun toplanması ve böyle bir karar açıklamasının ABDnin taktiği ve desteğiyle yapıldığı izlenimi edinen Ankara, tezkere konusunda attığı iyi niyetli adıma, ABDden art niyetli bir karşılık gördüğü kanaatine vardı. ÖZKÖKÜN ZİYARETİ Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının 2. Ordu bölgesine yapmayı planladıkları ziyaret, hava koşulları nedeniyle ertelendi. Birkaç gün sonra gerçekleşmesi beklenen bu ziyarette de önemli gelişmeler olabilir. Komutanların bu ziyareti sırasında Genelkurmay Başkanı Org. Özkökün ABD ve Kuzey Irakla ilgili gelişmelere bağlı kaygılarıyla ilgili konuda bir konuşma yapabileceği de gelen duyumlar arasında. Hükümetçe verilecek tepki ve izlenecek yol ile ABDnin alacağı tutum tatminkâr bulunmazsa, Org. Özkökün bu ziyarette kamuoyuna açık bir konuşma yapabileceği de gelen duyumlar arasında. Kürt parlamentosunun açıklama yapmasından sonra, tezkereye Başbakanlıkta son şeklinin verildiği saatlerde Genelkurmay Başkanı Org. Hilmi Özkökün Başbakan Gülü ziyareti dikkat çekti. Org. Özkökün, Kuzey Irakla ilgili olarak son gelişmelerden duyulan rahatsızlık ve kuşkuyu Başbakan Güle yansıttığı tahmin ediliyor. Org. Özkökün, Kuzey Irakla ilgili askerleri de tatmin edecek bir güvence alınmadan ve bu konuda ABDnin tavrı netleşmeden, tezkerenin geçirilmesi konusunda acele edilmemesi gerektiği konusuna dikkat çekmiş olması yüksek bir olasılık olarak görülüyor. KUŞKUNUN KAYNAĞI Birincisi, ABD heyetinin müzakereler boyunca Kuzey Irakta Kürt gruplar ve Türkmenlerle ilgili Türkiyenin makul taleplerini ve net tutum önerilerini geçiştirmeye çalışması ve aranan siyasi güvenceyi vermemek için direnmeleri.İkincisi ise Kürt gruplara ağır silah dağıtmak konusunda ısrar ettikleri gibi silahların toplanmasına da yanaşmamaları. Bir askeri uzman, bu konudaki durumu ve kuşkuyu şöyle özetledi:"O kadar ki, ABD, Kürt gruplara uçaksavar dağıtmak konusunda ısrar ediyor. Hem de bir hayli fazla sayıda. Bu uçaksavarlar kimin uçağına karşı dağıtılıyor? O bölgede Saddamın uçak uçurmasına olanak yok. ABD uçaklarına karşı da kullanılmayacağına göre geriye Türk uçakları kalıyor. Bir yandan işbirliği isteyip bir yandan Türk uçaklarına karşı uçaksavar dağıtmak da neyin nesi? Bu kuşku yaratmaz da ne yaratır?" Bu tablo karşısında, asker gönderme ve bulundurma tezkeresinin Meclisten geçirilmesinde acele edilmemesi gerektiği görüşü askeri çevrelerde hâkim hale geldi. ABDnin K. Irak konusunda tutumunu netleştirerek Ankaradaki kuşkuları dağıtacak ve kafa karışıklığını giderecek bir tutum alması ve bu tutumu da mutabakat metinlerine yansıtması sağlanmadan, Meclisin adım atmasının yanlış olacağını vurgulaması aynı çevrelerce yapılıyor. Askerlerin, "Son gelişmeler ABD ikili mi oynuyor, sorusunu gündeme getirdi, kafamız karışıyor ve gri bölgede duruyoruz" diye ifade ettikleri kuşkunun iki kaynağı var. YA BİRLİKTE YA HİÇ ABDnin Iraka müdahale için aradığı işbirliğinin ancak Kuzey Irakta Türkiyenin ulusal çıkarları için önlem almasıyla sağlanabileceğine dikkat çeken askeri uzmanlar, aksi halde ABD askerlerinin Türkiye üzerinden bölgeye girmelerine yardımcı olmanın da mümkün olmayacağını şöyle özetliyorlar: "Türkiye çıkarlarını korumak için ABD veya Barzaniden izin alacak değil. İşbirliği aranıyorsa bu iyi niyete dayalı olmalıdır. Türk askeri ülkesi için gereken önlemi almadan, ABD askerlerinin elini kolunu sallayarak Türkiyeye girmeleri, oradan Iraka geçmeleri, faaliyetlerde bulunmaları söz konusu olamaz." BARZANİNİN DURUMU "Barzani kurduğu düzenin yıkılacağından korktuğu için böyle davranıyor. ABDden aldığı veya almayı umduğu destekle de çıkış yapmaya çalışıyor. TSK ile nasıl çatışacağını sormak lazım. Hayatını korumak için Türkiyeden aldığı silahlarla mı? Bu ve benzeri sözleri Türkiye için anlam ifade etmez. Bunu kendisi de bilir. 1996da Talabani güçlerinin önünden kaçarken Türk askerine sığınmış ve onun sayesinde hayatta kalmıştır. Bunu unutmasın. Bugün yürüttüğü aşiret düzeninde kolayca para kaynaklarına kavuşmuştur. NGOlardan aldığı para yıllık 100 milyon doların üzerinde, BM fonlarından 700 milyon dolar alıyor. BM kontrolündeki petrol ticaretinin yüzde 65i Iraka kalıyor, bunun yüzde 13ü Barzani ve Talabaniye gidiyor. Barzaninin korktuğu, bu düzenin bozulmasıdır. Mafya düzeniyle topladığı paralar, aldığı haraçlar da kesiliyor." Barzaninin Türkiye ve Türk Silahlı Kuvvetlerine karşı çıkışını ise ABDye güvenerek yaptığı kanısı da Ankarada hâkim. Barzaninin, Türk Silahlı Kuvvetleri sayesinde hayatta kaldığını anımsatan askeri uzmanların değerlendirmesi şöyle: ALMADAN VERİLMEZ fbila@milliyet.com.tr K. Iraktaki gelişmeler ve ABDnin müzakerelerdeki tutumu Ankarada ciddi soru işaretleri yarattı. Bugüne kadar sağlanan gelişmelerin Türkiyenin güvenliği, menfaatleri ve geleceği açısından tatminkâr olmadığı kanısı yaygınlaşıyor. Tezkere kararının alındığı Bakanlar Kurulu toplantısında bakanların çoğu tarafından da dile getirilen bu görüş henüz dağılmış değil. ABD, Ankarada hükümeti ve askerleri tatmin edecek bir tutum almadan tezkerenin Meclisten geçirilmesinde çok önemli zorluklar yaşanacağı anlaşılıyor.
