Fikret BİLA
MALİYE Bakanı Zekeriya Temizel'in hazırladığı vergi reformu tartışmaya açıldı. Temizel, tasarı hakkında Bakanlar Kurulu'na, isteyen parti gruplarına detaylı bilgi verdi. Tasarıya son şeklini Ekonomik ve Sosyal Konsey verecek.
Tasarı, vergi sisteminin temelini oluşturan Gelir, Kurumlar, Katma Değer ve Vergi Usul Yasası'nın yanı sıra, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Yasası, Gider Vergileri Yasası, Belediye Gelirleri Yasası, Motorlu Taşıtlar Vergisi Yasası, Veraset ve İntikal Vergisi Yasası ve Harçlar Yasası'nda da değişiklikler öngörüyor.
Bugüne kadar yapılan en kapsamlı çalışmanın ürünü sayılabilecek tasarının temel amaçları şöyle sıralanabilir:
1- Vergi yükünü yaygınlaştırarak taşınabilir hale getirmek,
2- Ücreti korumak,
3- Geliri kaynağına kadar izleyebilmek,
4- Kayıt dışı işlemleri kayda alabilmek,
5- Vergi yükünün düşürülmesi ve ödeme kolaylığı sağlanmasına rağmen vergi kaçıranı ağır biçimde cezalandırarak, vergi kaçırmayı caydırmak.
Tasarı mevcut sistemde işletme batıracak kadar ağırlaşan vergi yükünü ödenebilir bir düzeye çekerek, vergiyi
"korkulu rüya" olmaktan çıkarıyor. Gelir Vergisi tarifesini yüzde 40 aşmayacak şekilde düzenleyen tasarı, amacının vergi kaynağını kurutmak değil, makul ölçüde vergilendirmek olduğunu vurguluyor. Vergi yükü adelat ölçülerinde dağıtılırken, vergi tarifesinin ilk dilimindeki oranı yüzde 15 çekerek ücretleri koruyor.
Geliri tam kavrayabilmek ve kaynağına kadar izleyebilmek için de
"vergi numarası" sistemine geçilmesini ve mal varlığını etkileyecek işlemlerde vergi numarası marifetiyle kontrolü sağlamayı öngörüyor.
Sağladığı bu kolaylıklarla kayıt dışı işlemleri azaltmayı amaçlayan tasarı, vergi nedeniyle kayıt dışı ekonominin büyümesini önlemeyi hedefliyor.
Bu amaçlara ulaşabilmek için de ağır bir ceza sistemi getiriyor. Özellikle sahte belge düzenleyen ve bunları kullanarak vergi kaçıranlara üç yıla kadar hapis cezası öngörerek, vergi kaçırmayı hem hukukta hem de kamu vicdanında ağır bir
"suç" haline getiriyor.
Maliye Bakanı Temizel, tasarının öngördüğü sistemin işleyebilmesi için
"vergi suçu" kavramının çok iyi anlaşılması gerektiğini vurguluyor. Mevcut vergi sisteminde, vergi yükünün özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için taşınamayacak düzeyde olduğunu, hatta bu tür işletmeleri iflasa sürüklediğini belirterek, hakim ve kamuoyu vicdanında bugüne kadar
"vergi suçu" kavramının oluşmadığına dikkat çekiyor. Vergi sisteminin oluşturduğu ağır yük karşısında hakimlerde ceza vermemek yönünde bir vicdani kanaat oluştuğunu, aynı kanaatin kamuoyunda da destek bulduğuna işaret ediyor. Bu durumu ortadan kaldırmak için önce vergi sisteminin iyileştirilmesiyle verginin ödenebilir ölçülere çekilmesi, bu sağlandıktan sonra vergi kaçırılması halinde hakimin de kamu vicdanın da
"vergi suçu" kavrımını anlayabileceğini vurguluyor.
Temizel'in yaklaşımına katılmamak mümkün değil. Tasarı yasalaşırsa Türkiye,
"vergi cenneti" olmaktan kurtulabilir.
Yazara Email F.Bila@milliyet.com.tr
