Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

23 Nisan’ı Çocuk Bayramı olarak kutluyoruz. Çocuklarımız süsleniyorlar, gösterilere, geçit törenlerine katılıyorlar...
Ama neden bayram yaptıklarını bilmiyorlar. Çünkü onlara 23 Nisan’ın önemini anlatmıyoruz.
Eğer çocuklarımıza bugünün önemini anlatabilmiş olsa idik, günümüzün çocukları, gençleri ve yetişkinleri daha bilinçli olurdu. TBMM’nin, Cumhuriyet’in, devrimlerin, çağdaşlaşmanın önemi ve değeri daha iyi anlaşılırdı.
İşte bunun içindir ki, belki birileri okur, çocuklarına da anlatır ümidi ile her 23 Nisan günü aynı şeyleri yazıp duruyorum.
İstanbul’un işgalinden üç gün sonra, Mustafa Kemal 19 Mart 1920 tarihli bildiriyi yayımladı. Bildiride, olağanüstü yetkiler taşıyan bir Meclis’in Ankara’da toplanacağı belirtiliyor, 15 gün içinde yapılacak seçimlerle üyelerin nasıl belirleneceği anlatılıyordu. Dağılan Meclis-i Mebusan’ın üyeleri de Ankara’daki Meclis’e katılabileceklerdi.

Her şey bugün başladı
Mustafa Kemal, 21 Nisan’da yayınladığı ikinci bir bildiri ile Meclis’in 23 Nisan günü toplanacağını duyurdu. İllerden seçilen temsilciler ve Meclis-i Mebusan’ın bir kısım üyeleri Ankara’ya geldi.
Ankara’ya gelenler 23 Nisan 1920 Cuma Saat 13.45’te, Meclis salonunda toplandı.
En yaşlı üye olan Sinop Milletvekili Şerif Bey (1845), başkanlık kürsüsüne çıktı. Meclis’in ilk toplantısını açtı.
TBMM, 24 Nisan 1920 günü yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal Paşa’yı başkanlığa seçti.
2 Mayıs 1920’de Bakanlar Kurulu’nun seçilmesi hakkındaki yasa çıkarıldı.
11 bakandan oluşan “Meclis Hükümeti”, 5 Mayıs’ta TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
TBMM’nin açılışı ile birlikte, milli egemenliğe dayalı yeni Türk devleti doğmuş oluyordu.
Birinci TBMM’nin hedefi, zaferi kazanmak, yeni devletin otoritesini güçlendirmek, kalıcılığını gerçekleştirmekti.
6-11 Ocak 1921’de Birinci İnönü, 23-31 Mart 1921’de İkinci İnönü ve 13 Eylül 1921’de Sakarya zaferleri sonucunda, 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşması ile Fransızlar savaştan çekildi.
İtalyanlar da TBMM hükümetiyle işbirliğine giriştiler.
TBMM Hükümeti 1922 yılında, Yunanistan ve İngiltere dışında, tüm ülkelerle iyi ilişkiler oluşturmuş durumdaydı. Ordu, 26 Ağustos 1922’de Büyük Zaferi kazandı. 9 Eylül’de İzmir’e girdi.
18 Eylül’de Anadolu’da hiçbir yabancı askeri güç kalmamıştı. İngiltere de dahil olmak üzere İtilaf Devletleri ile 11 Ekim 1922’de Mudanya Mütarekesi imzalandı. Doğu Trakya kurtuldu. İtilaf Devletleri, 27 Ekim’de Lozan’da barış görüşmelerinin yapılmasını kararlaştırdılar. Uzun süren görüşmeler sonunda 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması 24 Ağustos 1923’te TBMM’de onaylandı.
Yeni Türk devleti, askeri, siyasi ve ekonomik özgürlüğüne kavuştu.