Dünyada altın piyasalarında gene hareket başladı. Acaba Kapalıçarşı’da durum nedir diyerek Kapalıçarşı’da altın piyasasını yakından izleyen Mehmet Yıldırımtürk’ü aradım. “Hocam, Kapalıçarşı’da da hareket var ama talep yok” dedi.
Sonra anlattı: ”Hareket, dünyadaki altın fiyatına ve de bizdeki dolar fiyatına bağlı olarak altın fiyatlarının artışıdır. Maalesef bizde altına talep gene yerlerde sürünüyor”.
Dünyada durum
Dünyada altının onsu (31.1035 g) 1980’lerde 614 dolardan satılırken önceki gün 1.096 dolara yükseldi. Dün bu yazıyı hazırlarken 1.092 dolardı.
Dünyada 50 ülkede her yıl yaklaşık 2.500 ton altın üretiliyor. Piyasaya çıkan altının yaklaşık yüzde 80’i mücevherat için kullanılıyor.
Altın alınıp satılmadan en fazla spekülasyona konu olan (kıymetli maden) “emtia”. Fiyatını arz ve talebin ötesinde, spekülatif hareketler belirliyor.
Kriz sonrası piyasaya bolca para pompalandı. Özellikle ABD Hazinesi bolca dolar bastı. Faizler düşük. Borsalar cansız ve riskli. İşte bu nedenle piyasadaki paranın büyük bölümü altına yöneldi.
Eylül ayında, IMF’nin altın stokundan 403.3 ton altının satılması kararlaştırılmıştı. Önceki gün birinci parti olarak 200 tonluk altın Hindistan Merkez Bankası’na satıldı.
Hindistan dışında başkaca merkez bankalarının henüz altın satın alma talebi yok. Buna rağmen dünyada altın fiyatları artış eğilimi içine girdi. Ancak burada da dikkat edilmesi gereken şudur. Fiyat artışı devam etmiyor. Belli sıçramadan sonra gerilemeler de görülüyor.
Açık anlatımla, altına para bağlamanın riski her zaman için var.
Kapalıçarşı’da durum
Bizde altın fiyatı (1) Dünya altın fiyatına (2) Doların günlük fiyatına bağlı olarak değişiyor.
Örneğin (bu köşede altın konusunda bilgi verilen) 8 Ekim’de altının gramı 49.65 TL iken, dün 52.35 TL olmuştu. Çünkü 8 Ekim’de 1.050 dolar olan altının onsu 42 dolar artışla dün 1.092 dolara, doların fiyatı 1.46 TL iken, 3 kr artışla dün 1.49TL’ye yükselmişti.
Bizde altın spekülasyonu yapanlar var ama bunlar spekülasyonu Kapalıçarşı‘da değil, internet ekranında (Forex denilen işlemler yoluyla, küresel ortamda) yapıyorlar. (Bu karışık işlemi bir yazıda sayın okuyucularıma anlatacağım.)
Bizde krizden bu yana altına talep kesildi. (1) Kuyumcular iş yapamıyor. İçeride talep yok. İhracat talebi daraldı. (2) Halkımız altın alacak yerde altın satıyor.
Her yıl ortalama 250 ton altın ithal ederdik. (Hindistan’ın IMF’den satın aldığı altın miktarını abartmayınız. Bizim normal yıllık ithalatımızdan azdır.) 2008 Kasım’ından bu hazirana kadar altın ithalatı yapılmadı. Halkın sattığı altınlar ihraç edildi. Hazirandan bu yana gerçekleşen toplam altın ithalatı 37 tondan ibaret.
Kapalıçarşı esnafı yaz döneminde Darphane’de haftada 2-3 ton altın sikke bastırırdı. Bu yıl. Eylül ayının tamamında (4 haftada) “Hasat Sonu Düğün-Dernek” talebi için Darphane’de bastırılan 2 tonluk sikke, Kapalıçarşı esnafının elinde kaldı. Satılmıyor. Çünkü halkta para yok.
