Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


2000 yılında Türkiye 11.2 milyar dolar askeri harcama yapmış. Askeri harcamanın milli gelire oranının büyüklüğü ile Türkiye dünya birincisi, toplam harcama sıralamasında ise dünya altıncısı durumunda.
The New Yok Times gazetesinde 16 Mart 2002 tarihinde askeri konular uzmanı Steven Erlanger'ın bir yazısı yayımlandı.
Erlanger, zengin Avrupa ülkelerinin askeri harcamalara yeterli kaynak ayırmamalarından duyulan rahatsızlığı açıklıyor. Almanya milli gelirinin yüzde 1.5'unu, İngiltere yüzde 2.5'unu, Fransa yüzde 2.6'sını, İtalya yüzde 2.1'ini, İspanya yüzde 1.3'ünü, Portekiz yüzde 2.1'ini askeri harcamaya ayırıyor.
Avrupa'nın namusunu, milli gelirinin yüzde 5'ini askeri harcamaya ayıran Türkiye kurtarıyor.
Her ne kadar ABD milli gelirin sadece yüzde 3'ünü askeri harcamaya ayırıyor ise de, milli gelirinin büyüklüğü nedeniyle toplam askeri harcaması 2000 yılında 296 milyar dolara ulaşmış durumda.
Türkiye ekonomisinin güç durumda olmasına rağmen 2000 yılında İngiltere, Fransa ve Almanya'nın yaklaşık 3'te biri ölçüsünde askeri harcama yapmış. Türkiye'nin 2000 yılındaki askeri harcaması Yunanistan'ın yaptığı harcamanın iki katı büyüklüğünde.
Erlanger yazısında, ABD'nin askeri harcamalarının büyüklüğü karşısında dünyada yeni bir durumun ortaya çıktığına değiniyor. Artık savaşı ABD ordusu yapacak, diğer ülkeler ABD'nin vereceği "savaş sonu görevleri" üstlenecek. 1999 Kosova Savaşı sonunda olduğu gibi... 2002'de Afganistan müdahalesi sonunda olduğu gibi...
Başkan Bush askeri harcamalar için bütçeyi 48 milyar dolar artırmaya karar verdikten sonra askeri harcama bütçesi 379 milyar dolara ulaştı. Bu rakam ABD'den sonra en fazla askeri harcama yapan 14 ülkenin toplam harcamalarından fazla.
Avrupa ülkelerinin toplam olarak yılda 140 milyar dolar askeri harcama yaptıkları belirtiliyor. Açıklamalara göre ABD'de bir asker için yapılan yıllık harcama 28.000 dolar iken, Avrupa ülkelerinde ortalama 7.000 dolar harcama yapılıyor.
Erlanger, Almanya, İngiltere ve Fransa'nın ordularını modernize etmeye ve ordularının hareket kabiliyetini artırmaya önem vermelerine rağmen, ABD ordusu ile işbirliği yapabilecek çizgiden çok uzak olduklarına işaret ediyor. Bu ülkelerin askerlerini havadan istenilen bölgeye taşıma güçlüklerine değiniyor. Afganistan'da barış gücü olarak görevlendirilecek az sayıdaki askeri taşıyacak uçak bulamamalarının "komediye" dönüştüğünü belirttikten sonra, adı açıklanmayan bir NATO ülkesinin "Uçak bulamadık, askerleri tren ile yollasak mı?" şeklindeki tekliflerinin günümüz şartlarıyla çelişkisini sergiliyor.
Sonuç olarak şu ortaya çıkıyor: "Bundan böyle ABD düşmanı belirleyecek... Savaşacak. Avrupa ortalığı temizleyecek. Barışı koruyacak..."


Kaynak: NATO ve ABD Savunma Bakanlığı