Ayşe Hanım Teyzem yolumu kesip, "- Ben de kuyruğa gireyim mi evladım?" diye sorunca şaşırdım. "- Ne kuyruğu Ayşe Hanım Teyzeciğim, Umudumuz Ecevit gene kuyruk dönemini mi başlattı?" diyecek oldum. Ayşe Hanım Teyzem ciddileşti "- Sen eski Ecevit döneminde kalmışsın... Aklın fikrin yağ kuyruğunda, mazot kuyruğunda... Yeni Ecevit döneminde halkımız hisse senedi kuyruğunda..." diyerek beni azarladı.
Sonra da derdini anlattı "- Borsaya girdim. Paramı bağladım. Eriyip duruyor. Borsada hareket yok. Alıcı yok... Borsadaki alıcıların hepsi borsa dışına çıkmış. Halka arz edilen hisse senetlerini kapmak için kuyrukta bekliyor. Bu ilk satışlarda hisse senedi almak çok kazançlı imiş... Onun için herkes kuyruğa giriyormuş. Şimdi Turkcell hisse senetleri kuyruğu başlamış... Ben de kuyruğa gireyim mi? Ama komşular diyor ki, kuyruğa girsen de işe yaramıyor. Sadece torpilliler hisse senedi alıyor. Senin tanıdıkların vardır. Sor soruştur da, bana da akıl ver..."
Ayşe Hanım Teyzemin isteği benim için emirdir. Aracı kuruluşlardan birinin tepe yöneticisini ziyarete gittim. Ayşe Hanım Teyzemin sorularını ona yönelttim.
- Borsada yaprak kımıldamıyor. Alıcı yok. Fiyatlar aşağı gidiyor. Ayşe Hanım Teyzem hisse senetlerini satamıyor. Ama borsa dışında halka arz edilen hisse senetleri kapışılıyor. Para borsanın dışına mı çıktı?
- Halka arz edilen senetler borsa dışında satılıyor ama, satış tamamlandıktan sonra hisse senetleri borsa içinde işlem görmeye başlıyor. Borsa içinde alınıp satılır hale geliyor. Bu nedenle halka arz yolu ile satış hisse senedinin borsa dışına kayması değildir. Tersine borsada işlem görecek malın çoğaltılması, borsanın zenginleşmesidir.
- Türk halkında bir kanaat oluştu. Ayşe Hanım Teyzem de bu havaya girmiş durumda. Halka arz sırasında hisse senedi satın alanın büyük kazanç sağlayacağı, aldığını üç gün sonra satarsa büyük para kazanacağı sanılıyor. Doğru mu bu?
- Başka ülkelerde oluşan bir gelenek, hisse senetlerinin halka arzında fiyatın gerçek değerinin yüzde 10 - yüzde 15 altında tutulmasıdır. Büyük fonları çekebilmek, yüksek rakamlarda para toplayabilmek için bunu yapıyorlar. Bizde bunun her halka arzda yapıldığı söylenemez. Kaldı ki, bizde hisse senetlerinin değerini gerçeğe yakın biçimde belirlemek çok güç.
- Ya bu kuyruk meselesi?.. Ya kuyruğa girip de alamayanlar?.. Ya torpilliler?
- Başka ülkelerde oluşan gelenek, halka arzların aracı kuruluşlar eliyle yapılması ve de hisse senetlerinin aracı kuruluşların en iyi müşterilerine büyük miktarda satılmasıdır. Bizde sermayeyi halka yaymak için her talep sahibinin gönlünü hoş etmeye dönük bir uygulama başlatıldı. Böyle bir zorunluluk yok. Ama halk sanıyor ki, kuyruğa giren mutlaka istediği kadar alabilmeli... Bizde şimdilerde halka arzda 4 çeşit satış var: (1) Önce aracı kuruluşlar iyi müşterilerine istedikleri kadar veriyor. (2) Sonra torpilliler listesinin talebi karşılanıyor. (3) Sonra eşi, dostu ve de yanında çalışanlar adına talepte bulunanların listelerine dağıtım yapılıyor. (4) Kalan da kuyruktakilere nasip oluyor.
- Kuyruktakilerin çoğu hiçbir şey alamadığından şikayetçi. Alanlar da çok az alabiliyor. Neden böyle oluyor?
- Bu iş moda oldu... Şimdi eline üç kuruş geçen halka arz kuyruğuna giriyor. Kuyruk giderek büyüyor. İş Bankası hisse senedi satışı, en büyük satıştı. Kuyrukta 130 bin kişi vardı. Tüpraş'ta 370 bin kişi kuyruğa girdi. Bundan büyük kuyruk olamaz sanılırken ufacık Ak Enerji şirketinin hisse senedi kuyruğunda 515 bin kişi bekleşti. Bunların sadece 470 binine mal kaldı. Onlar da birer ikişer aldığından ağlaştı.
Aracı kurumdaki tepe yöneticiden aldığım bilgileri Ayşe Hanım Teyzem'e aktardım. "- Ayşe Hanım Teyzeciğim" dedim... "Siz niyet etmişsiniz, Turkcell kuyruğuna giriniz... Giriniz ama, kısa sürede alıp satacağım, zengin olacağım hayali ile girmeyiniz. Olabilir veya olamaz. Borsa, insanları sevinçten de, üzüntüden de çıldırtabilir. Çok da sevinebilirsiniz, çok da üzülebilirsiniz. Onun için ölçülü olun!.."
Ayşe Hanım Teyzeciğim zaten kararını vermiş. Benden beklediği sadece onu yüreklendirmem imiş. Koşa koşa uzaklaştı... Herhalde bir yerde kuyruğa girmiş, kaydını yaptırmıştır...
Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr
