Bugün, (1) Tüm gelişmelere rağmen halkımızın birikimlerinde ve parasal işlemlerinde döviz, Türk lirasıyla aynı ağırlığı taşıyor. (2) Döviz işlemlerinde ise doların ağırlığı eurodan büyük. (3) İçeride döviz fiyatları enflasyon oranında bile artmıyor. Dışarıda da dolar yerlerde sürünüyor ama içeride daha fazla sürünüyor. (4) Dışarıda euro devamlı değer kazanıyor. Bu nedenle içeride döviz fiyatları artmasa da, euronun fiyatı dolara göre artış gösteriyor.Bu tablo halkımızı nasıl etkiliyor? (1) Tasarruflarını dolara bağlayanlar kaybediyor. (2) Tasarrufunu euroya bağlayanlar, genelde döviz fiyatları artmasa da kazanıyor.Bu tablo ekonomiyi nasıl etkiliyor? (1) Dolarla borçlananlar (şimdilik) kazançlı. Borçlarının TL karşılığı küçülüyor. Dolar alacağı olanlar (şimdilik) zararda. (2) Euro ile borçlananlar zararda. Yükleri devamlı artıyor. Euro alacağı olanlar kazançlı. Şimdilerde 1.35 dolar 1 euro ediyor. Halbuki 2 yıl önce, 2002 yılı sonunda 1.04 dolara 1 euro alınabiliyordu. Basit bir anlatımla, 2004 yılı sonunda 100 doları olan, bugün 100 dolarla ancak 74 euro satın alabiliyor.Halbuki 2 yıl önce 100 dolarla 100 euro satın alanlar, bugün 100 eurolarını bozdurduklarında ellerine 135 dolar geçiyor. Halkımız eskiden yabancı para olarak önce, "Alman markı"na, sonra "ABD doları"na güvenirdi. Mark piyasadan çekildiğinde, yerini "euro" alınca halkımız "euro"ya hemen alışamadı. "Mark"lardaki paralar "dolar"a kaydı. İki yıl önceki 100 dolar gene 100 dolar ama, aslında, durduğu yerde euroya karşı değeri yüzde 35 erimiş. Neredeyse üçte biri buharlaşmış durumda.İki yıl önce dolar 1 milyon 650 bin liraydı. Şimdilerde 1 milyon 350 bin lira. İki yılda Türk lirası olarak kayıp yüzde 18 oranında. Halbuki iki yıl önce euro 1 milyon 730 bin lirayken şimdilerde 1 milyon 835 bin lira. İki yılda Türk lirası olarak fiyat artışı yüzde 6 oranında...Dolar ve euro farkı nedeniyle halkımız kadar, bankalarımız ve sonuçta ekonomimiz de zarar ediyor. Halkımızın mevduatının yarısı hala döviz mevduatı. Bankalardaki döviz mevduatının büyük bölümü de hala dolar olarak açılan ve işlem gören mevduat hesaplarından oluşuyor. Bankalardaki döviz mevduat hesaplarında dolar tasarrufların toplamı 31.8 milyar dolar. Euro tasarrufların toplamı 15.4 milyar dolar...Acaba bankalarda durum nedir? Bankaların toplam yabancı para yükümlülükleri içinde dolar yükümlülüklerinin payı 54.5 milyar dolar. Euro yükümlülükleri 25.2 milyar dolar. Buna karşılık bankaların 58.2 milyar dolar ve 20.9 milyar euro yabancı para varlıkları var. Bankaların euro yükümlülüklerinin varlıklarını aştığı dikkati çekiyor.Eğer dolar - euro eşitliğinin 2 yılda 1.04ten 1.35e çıkacağını insanlar tahmin etseydi, kimse tasarrufunu dolara bağlı tutmaz, daha önce euroya geçerdi... Ama artık çok geç... Bugün dolardan euroya geçmeye kalkmak büyük bir riski göze almaktır. Aynı şekilde dolar kaybettiriyor diyerek doları 1 milyon 350 bin liradan bozdurarak Türk lirasına geçmek (eğer bir zorunluluk ve ihtiyaç yoksa) pek akılcı görünmüyor.Bugün "Şöyle olsaydı, böyle olurdu, şöyle yapsaydık, böyle kazanırdık" şeklinde hayıflanmanın hiçbir yararı olamaz. guras@milliyet.com.tr Dolar 2 yılda eridi