İstanbul'da "AGOS" ismi ile Ermeni cemaati tarafından yayımlanan haftalık bir gazete vardır. Bu gazetenin son sayısında "Özel Ermeni Liseleri"nde okuyup, bu yıl üniversite sınavlarına katılanlarla ilgili rakamlar yayımlandı. Sınava 225 öğrenci katılmış. 203 öğrenci üniversiteye girme hakkını elde etmiş. Başarı puanlarında yıllara göre gerileme olduğu görülüyormuş.
Yervant Özuzun gazetede yer alan makalesinde yakınıyor: "Ermeni okullarının sayısı 19'a bu okullara devam eden öğrenci sayısı 3.806'ya düştü. Öğrenci sayısı düştükçe okulların öğretim kalitesi de geriliyor. Veliler diğer devlet okullarını ve özel okulları tercih ediyor... Geleneksel baba mesleklerimiz, Ermeniler için artık yok oldu. Bu meslek gelecek kuşaklara çoğumuzun soy ismi olarak geçecek. Toplumumuz 'vardet' (usta) yetiştirmez, yetiştiremez oldu. Bugün hangi mesleğin ustasına sorsanız 'Bu mesleği bana öğreten usta Ermeni idi' der. Ama nerede o Ermeni ustalar? Nerede o meslekler? Çocuklarımızın geleceğini ya Çuhacıhan'a (Çuhacıhan, kuyumcuların toplu olarak bulundukları bir işyeridir) ya da ne olursa olsun yüksek öğrenime bağlamışız. Lise bitirip üniversiteye giremeyen, istemediği dalda yüksek öğretim diploması alan gençlerimiz ne yapacak? Nüfusumuz, dededen toruna yarı yarıya azalıyor. Toplum dışı evlilikler artık moda oldu. Sayıları gün ve gün artıyor."
Yervant Özuzun'un yazdıklarını okuyunca Hrant Dink'i aradım. Türkiye'deki Ermeni asıllı Türkler ile ilgili bilgi rica ettim. Öğrendiklerimi özetleyeceğim.
- Osmanlı döneminde, Osmanlı toprakları üzerinde yaşayan Ermenilerin sayısı hakkında üç farklı rakam var. Osmanlı kaynaklarına göre 300 bin ile 1.2 milyon Ermeni vardı. Ermeni kaynakları 2.5 ile 4 milyon Ermeni'den söz ediyor. Diğer yabancı kaynaklar Ermeni nüfus için 1.5 ile 2.5 milyon tahminini veriyor.
- Cumhuriyet döneminde belirlenen sınırlar içinde 300 bin Ermeni kalmıştı. Bunların 170 bini Anadolu'da, 130 bini İstanbul'da yaşıyordu.
- Şimdilerde Anadolu'da yaşayan Ermeni kalmadı. İstanbul'daki Ermeni asıllı Türklerin sayısının 70 ile 80 bin olduğu tahmin ediliyor.
- Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne Ermenilere ait faal durumda 45 okul ve 60 kilise intikal etmişti. Şimdilerde faal okul sayısı 19, Anadolu'da yarı faal 4, İstanbul'da faal 35 kilise var.
- Ermeni kiliselerine ve vakıflarına ait gayrimenkullerin sayısı bilinmiyor. Fakat bunların çoğunun tapu kaydı değişik nedenlerle silinmiş durumda.
Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr
