Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı geçen hafta sonu “Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasını ele aldık. Rusya’ya gelmek isteyen Türk vatandaşlarını vize formalitelerinden ciddi ölçüde kurtarmayı düşünüyoruz” dedi. Uçak krizinden bu yana Rusya vize uygulamasını sürdürüyor. Türk işadamlarına, Türkiye’den yapılan yaş meyve ve sebze ithalatına sınırlamalar devam ediyor.
Moskova’da yapılan Üst Düzey İşbirliği Konseyi zirvesinde uçak krizinden kalan tüm yaptırım ve engellerin kaldırılması gereği Erdoğan ve Putin tarafından ilke olarak kabul edilmişti. 3 Mayıs tarihinde Soçi’de gerçekleşecek Erdoğan - Putin görüşmesinde sadece vize konusunda değil, özellikle yaş meyve ve sebze ticaretindeki engellerin de kaldırılmasının sağlanacağı bekleniyor. Yaz dönemi başlıyor. Yaş meyve ve sebze üreticilerimiz için Rusya pazarı önemli.
Yaş meyve ve sebzede en büyük pazarımız Rusya. Rusya ihracatı sınırladığında, üreticilerimiz ve nakliyecilerimiz üzülüyor.
Mevsim başlıyor
En iyi ihracat yıllarında toplam yaş meyve ve sebze ihracatından 2.5 milyar dolar döviz geliri elde edebiliyoruz. İhracatın yüzde 40’a yakınını Rusya’ya yapıyoruz. Onun için Rusya pazarı önemli. Ne var ki, yaş meyve ve sebze ihracatından Rusya’dan sağladığımız döviz geliri 1 milyar doları aşamıyor. 800 - 900 milyon dolar oluyor. İhracatta Rusya’dan sonra Irak, Ukrayna ve Almanya pazarları önemli.
Uçak krizinden önce 2015’te yurtdışına satılan domatesin yüzde 65’i, salatalığın yüzde 50’si, mandalinanın yüzde 46’sı, portakalın yüzde 21’i, şeftalinin yüzde 47’si, kayısının yüzde 52’si, çileğin yüzde 75’i, eriğin yüzde 20’si, kuru soğanın yüzde 45’i, kırmızı lahananın yüzde 19’u Rusya’ya satılmıştı.
Yeni pazarlar arıyoruz
Rusya’nın yaş meyve ve sebze alımını sınırlamasının devam etmesi nedeniyle üreticilerimiz diğer pazarlara yönelerek ihracatı artırma arayışında. 2017 yılının ilk 3 ayında Ocak - Mart döneminde toplam ihracatımız 37.8 milyar dolar. Bu dönemde yaş meyve ve sebze ihracatı geliri 517 milyon dolar. 2016 yılının aynı dönemindeki 439 milyon dolarlık ihracat gelirinin üzerinde.
İlk 3 ayda yaş meyve ve sebze ihracatının % 46’sı narenciye, % 41’i taze sebze, % 13’ü yaş meyve ihracatı.
Yılın ilk 3 ayındaki 517 milyon dolarlık yaş meyve ve sebze ihracat gelirinin % 24’ü domates, % 162’si limon, % 13’ü mandalina, % 11’i portakal ve % 7’si biber ihracatından geliyor. İlk 3 ayda toplam ihracatın % 7’si Irak’a, % 15’i Rusya’ya, % 10’u Beyaz Rusya’ya, % 9’u Romanya’ya, % 7’si Almanya’ya yapıldı...
Yaş meyve ve sebze ihracatımızda Rusya ve Bağımsız Devletler Toplulukları’nın payı % 44, Ortadoğu pazarının payı % 36, Avrupa pazarının payı % 20 dolayında.
Rusya pazarının yakınlığı, üreticinin bu pazarın talebine göre üretimini yapılandırması, bugüne kadar kurulan ilişkiler nedeniyle Rusya’nın yaş meyve ve sebze alımına getirdiği sınırlamalar hem üreticiyi hem ihracat taşıması yapan nakliyecileri olumsuz etkilemeye devam ediyor.
