Sanayi üssü Bursa’nın ihracatı 11.7 milyar dolar ithalatı 11.9 milyar dolar

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) 15 yıldır Bursa’nın en büyük 250 firmasının rakamlarını derliyor, yayınlıyor. BTSO Başkanı Celal Sönmez’in Bursa ekonomisinin gelişmesini gösteren rakamlarla yaptığı değerlendirmelerden öğreniyoruz ki, 2011 yılında,
* Türkiye’de ihracata dönük otomotiv, makine, tekstil ve gıda sanayinin merkezi Bursa’nın yıllık ihracatı 11.7 milyar dolar iken, Bursa’nın toplam ithalatı 11.9 milyar dolar. Açık anlatım ile 2011 yılında ihracata dönük tarım ve sanayi üretiminin döviz geliri, ithalat faturasını karşılayamamış. Çok önemli bir tespit. Bunu bir kenara yazarak başkanın verdiği diğer önemli bilgileri aktarayım.
* 2011’de Türkiye’nin toplam milli gelirine Bursa’nın katkısı yüzde 4. (Ülkede yaratılan toplam 100 katma değerin sadece 4’ü Bursa’da yaratılıyor. Katma değer, bir mal ve hizmetin çıktı değeri ile girdi değeri arasındaki farktır. Üretim aşamasında bir mal ve hizmete eklenen değerdir. Ekonomik bakımdan çıktının değerine değil, çıktıya üretim aşamasında eklenen değere bakılır. Üretimin başarısını, çıktıya eklenen değer (kira+ücret+faiz+kâr) gösterir.
* Bursa, 2.6 milyon nüfus ile 4’üncü büyük il. İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Antalya’nın ardından sosyo ekonomik gelişmişlik açısından 6’ncı ili. Ekonomiye daha büyük katkıda bulunması gerekir.
* Bitmedi, Bursa’da il genelinde 13 Organize Sanayi Bölgesi’nde 1.260 fabrika var. Bu fabrikalarda 113 bin kişi çalışıyor. Demek ki bu fabrikalar olması gereken ölçüde katma değer yaratamıyor. Yapmaları beklenen ölçüde ihracat geliri sağlayamıyor.
n Bitmedi, ülkede otomobil üretiminin yüzde 70’i, toplam araç üretiminin yüzde 55’i Bursa’da gerçekleştiriliyor. Otomotiv ana ve yan sanayi ihracatı, ihracatta birinci sırada. Demek ki, (1) otomotiv ana ve yan sanayinde katma değer düşük. (2) Girdilerin büyük bölümü ithal girdi.
* Bitmedi, Bursa’da ihracata dönük makine metal sanayi, tekstil ve konfeksiyon sanayi ve tarım ürünleri işleme sanayi büyük gelişme gösterdi diye biliniyor.
Nasıl olur da böyle olur? Nasıl olur da “Medar-ı iftiharımız” Bursa, katma değer üretemez, döviz üretemez bir yapılaşma içinde olur? BTSO Başkanı da bu çarpıklığa işaret ediyor. Diyor ki, ”Bursa’nın en büyük 250 firması 2011 yılını 51.5 milyar TL ciro ile tamamladı. Enflasyondan arındırıldığında ciro artışı yüzde 14.7’dir. Ne var ki, Türkiye ekonomisinin büyüme hızından daha fazla büyüyen Bursa’nın katma değer ve ihracat dövizi sağlama gücü düşük.”
Bursa’nın en büyük 250 firmasının 65’i otomotiv, 57’si tekstil sanayinde, 36’sı gıda, tarımcılık ve hayvancılık sektöründe, 28’i makine ve metal imalat sanayinde, 8’i enerji sektöründe, 8’i plastik, kauçuk ve sünger sektöründe faaliyet gösteriyor.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın yayınladığı rakamlar ve başkanın açıklamaları gösteriyor ki, (1) Bursa ekonomisi büyük ama, hepimizin umduğu kadar büyük değil. Tüm ekonomideki ağırlığı yüzde 4 dolayında. (2) Bursa ekonomisi katma değer yaratmada, ihracat geliri sağlamada hepimizin tahmin ettiği kadar başarılı değil.
Tekrarda yarar var. Bu tespitleri rakamlara dayalı olarak, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası yapıyor. Bu bir durum tespitidir. Alınacak, gücenecek yanı yoktur.
Ne demişti Ziya Paşa Merhum: “Âyinesi iştir kişinin lafa bakılmaz/Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.”