Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bugün Amerikalıların “Şükran Günü”. Kendi dillerinde bu güne “Thanksgiving day” diyorlar. Bu akşam Amerika’da yaşayan aileler bir sofra başında toplanacak. Hindi yiyecek. Yemeğe Tanrı’ya şükrederek başlayacak. Tüm aile yemekten kalkarken verdiği nimetler için Tanrı’ya tekrar teşekkür edecek.
Şükran gününün, din ile, dil ile, ırk ile ilgisi yok. Bu Amerika kıtasına göç edenlerin yerlilerden öğrendikleri ve sürdürdükleri bir adet.
“Şükran Günü”nün 1621 yılına (bundan 392 yıl önceye) giden bir hikayesi var.
Britanya’daki siyasi ve dini çalkantılardan kaçan insanların bazıları Hollanda’ya sığınmıştı. Bunlardan 102 İskoçyalı Protestan 1620 yılında Mayflower isimli bir gemi ile daha sonra New England olarak adlandırılan, bugünkü Boston şehri yakınlarındaki kayalık bölgeye çıktı. Burada
“Plymouth Kolonisi”ni oluşturdu.
İngiltere’den gelenlerin yerleştiği topraklar “Wampanoag Indian” diye adlandırılan yerlilerin toprağı idi.
Yerliler göçmenleri dostça karşıladı. Onlara yardım etti. Fakat ilk kışta göçmenlerin 46’sı öldü.

Herkesin bir inancı var
Taş çağından beri dünyanın her köşesinde yaşayan insanların yılın belli dönemlerinde, değişik vesilelerle “Yaradan”a şükretmek için festivaller düzenlediği bilinir. O bölgedeki yerlilerin de yılda altı değişik şükran günleri vardı. Bizim pekmeze benzer bir şurup elde edilen “maple” ağaçları ürün verince ilk şükran günü şubat ayında kutlanır, tohum atma festivali, çilek festivali, mısır festivali, harman festivali derken, kış dönemi festivali ile yıl sona ererdi. Plymouth Kolonisi’nde hayatta kalan 56 göçmen, 1621 yılında bölgedeki 91 yerlinin Tanrı’ya, verdiği yiyeceklere şükretmek için düzenlediği yılın beşinci festivalini birlikte kutladı.
Göçmenler, yerlilerle yakınlaşmaya imkan vereceği için bu özel gün için değişik yemekler hazırladı. Vahşi hindi, yaban geyiği, balık, fasulye, mısır, dağ çileği yenildi. Verdiği nimetler için Tanrı’ya teşekkür edildi.

Dağdan gelen bağdakini kovdu
Ne yazık ki göçmenlerle yerliler arasındaki bu yakınlaşma, bu dostluk bir süre sonra bozuldu. Dağdan gelenler bağdakileri kovdu. Öldürdü. Esir aldı. Esirleri köle yaptı. Kendi topraklarında köle olarak çalıştırdı. Başkalarına sattı...
Göçmenler yerlilerin sadece topraklarına sahip olmadı, adetlerine de sahip çıktı. Şükrün Günü alışkanlığı yıllar boyu kör topal yürüdü. 1863 yılında Başkan Abraham Lincoln, halkın Şükran Günü’nü kutlama adetini başlattı. 1917 yılında New York eyaleti Şükran Günü’nün her yıl aynı tarihte kutlanmasını kararlaştırdı. Başka eyaletler de benzer kararlar aldı. Nihayet 1941 yılında Kongre Şükran Günü’nü resmi tatil günü ilan etti.
Şükran Günü, ABD’de kasım ayının dördüncü perşembe gecesi kutlanıyor. Bu akşam, dinleri, dilleri, ırkları ne olur ise olsun tüm Amerikalılar evlerinde masanın başında toplanacak. Verdiği nimetler için Tanrı’ya şükredecek... Kanada’da yaşayanlar ise şükran gününü ekim ayının ikinci pazartesi akşamı kutluyor. Başka ülkelerde böyle bir adet yok. Ama “Tanrı”‘ya şükretmek için illa da ABD’de veya Kanada’da yaşamak mı gerekir?