Turizm ve Kültür Bakanı Numan Kurtulmuş ile, Turizmde Türkiye Yılı’nın açılışı etkinliklerine katılmak üzere Beijing (Pekin) ve Şanghay’a dört günlük geziden döndük. Etkinliklerden ilki, Anadolu Ateşi’nin Troya Dans Gösterisi, diğeri dünyaca ünlü şef Deniz Ahmet Köse ile ekibinin hazırladığı Türk Mutfağı Haftası’nın ilk gecesiydi. Her iki etkinlikte de hat sanatçısı Kadir Sakoğlu ile ebru sanatçısı Dr. Ömer Sabuncu’nun da sanatlarından örnekler sundukları masaları vardı.
Çin halkının 3 bin yıllık kültürünü adeta yok eden Kültür Devrimi’nde, ünlü sanatçılar, piyanistler, kemancılar ve kaligrafi ustaları elleri kullanılamaz hale gelinceye kadar tarlada çalıştırılmıştı. Öyle ki Kültür Devrimi adlı kültürsüzleştirme bittiğinde Çin’de keman ve piyano çalabilen, bale yapabilen tek kişi kalmamıştı. Ünlü müzikçi Isaac Stern’in “Mao’dan Mozart’a” isimli oldukça uzun belgeseli (youtube/xZ6Uilr8Njk) 1979’dan sonra sanatın Çin’e nasıl geri geldiğini anlatır. Ünlü sanatçı Çinli ustaların adeta taşlaşmış ellerini öpüyor ve onlara çok ama çok öğrenci yetiştirmelerini tavsiye ediyordu.
Bu öğrenciler bugün yetişmiş bulunuyor. 1979’da üç kattan yüksek bina bulunmayan Çin, bugün dünyanın ikinci en yüksek binasına sahip. Şanghay caddeleri, New York, Londra ve Beyoğlu’ndan farklı değil.
Çin’de dünyanın en geniş orta sınıfı doğmuş bulunuyor. Bu kişilerin en büyük zevklerinden biri dünyayı gezmek. Çin halkının yüzde 68’inin mensup olduğu bu orta sınıf, hayattaki amaçları sorulduğunda “Yabancı kültürlerle, insanlarla tanışmak ve daha fazla yer görmek” karşılığını veriyor. Karşılaştırma kolaylığı için bir rakam vermek gerekirse, Türkiye halkının yüzde 3.5’i günde 50 dolardan fazla para harcarken, Çin’de bu oran henüz yüzde 1’in altında. Ne var ki Çin’de 1.5 milyar insan yaşıyor ve bu kişilerden 130 milyonu Çin dışına yolculuk yaptı. Çektiği Çinli turist sayısının oranı en hızlı artan ülkelerin başında Fas, Türkiye ve Tunus var. Türkiye’nin hissesi geçen yıl 250 bin Çinli turistti. Bu yıl bu sayının yarım milyon, gelecek yıl 1 milyondan fazla olması bekleniyor. Turizm Bakanlığı’nın en iyimser tahmini bu sayının kısa zamanda 30 milyonu
aşacağı şeklinde.
Isaac Stern 1979 yılında Çinli öğrencilerin kendisine gösteri için seçtikleri klasik Batı müziği eserlerine bakarak, Çin kültüründe hızlı, icrası zor, adeta cambazlık isteyen eserlere eğilimin yüksek olduğunu söylemişti. Sanırım hâlâ öyle: Çinli misafirlerimiz Kapadokya’nın renkli balonlarını çok tercih ediyorlar ve Anadolu Ateşi sanatçılarının saniyede bir milyon (!) adım attıkları dansları çılgınca alkışlıyorlar.
Osmanlı hattının, maharet açısından Çin kaligrafisine benzerliği de çok sayıda Çinlinin Kadir Sakoğlu’nun masasında oturup elini Türk kalemlerine alıştırmasına sebep oluyordu. Ebru ise Çinliler için ayrı bir büyüye sahip; suyun üzerinde resim yapmak, tam Çin kültürüne uygun bir beceri alanı.
Çin’de Türkiye Yılı en uygun adımlarla açıldı.
Dileriz sonu da güzel gelir.
