Değerli bir yatırım: Plak fabrikası
Bugün bir stream aboneliği aylık 9.99 dolar iken yeni basım bir plak bazen 40-50 dolara satılıyor. Dolayısıyla plak pahalı bir müzik alışverişi. Bu haliyle müzik sektörü açısından değerli kabul ediliyor.
Üstelik plak beraberinde başka cihazlar ve alışverişler gerektiriyor. Pikap, iğne, iyi bir kafa, amplifikatör, ses sistemi... Bunun da ötesinde meraklısına plakları istifleyecek raflar, odalar, yani plak mobilyaları... Bambaşka bir pazardan ve müziksever kitlesinden söz ediyoruz. Bütün bu ekonominin odağında plak var. Ancak plak basan yer sınırlı. Ve bu yüzden de plak fabrikaları bugün değerli.
Sektöründe lider
Bugün dünyanın en büyük kapasiteli plak basım merkezi GZ Medya adındaki plak fabrikası. Çek Cumhuriyeti’nde, Prag yakınlarında yer alan bu tesis şu anda tek başına dünyada basılan plakların neredeyse yarısını imal ediyor ve kendi sektöründe lider.
Komünist dönemde devlet plak üretim fabrikası olarak kurulan fabrika uzun yıllar bomboş, terk edilmiş bir şekilde öylece durduktan sonra plak ihtiyacının artmasıyla birlikte yeniden canlanıyor ve bugün yılda 100 milyon dolar değerinde plak basıyor. 50 çalışanı kalmışken bugün 2 bin kişi istihdam ediyor.
Fabrikada çalışan kadro komünist dönemden beri burada. 90’ların başında artık ölen bir endüstrinin son çalışanları olduklarını düşünürlerken bugün değerli ve aranan işçiler olmanın gururunu yaşıyorlar.
Bir diğer ilginç hikaye Kanada’da. Bugün Kuzey Amerika kıtasındaki talebi Kanada’daki küçük ve orta ölçekli plak basım tesisleri karşılıyor. Plağın düşüşünün ardından birçok plak basım tesisinin CD üretim fabrikasına dönüştüğü biliniyor. Ki bu tam bir felaket oluyor çünkü bu da küçülen bir endüstri ve sonunda herkes iflas ediyor. Plak basan az sayıda bağımsız küçük tesis ise 90’ları ve 2000’lerin başını atlatmayı başardıktan sonra işler değişiyor. ABD’deki bağımsız firmalardan siparişler gelmeye başlıyor; bugün artık Universal gibi dev şirketlerin talebine yetişemeyen firmaların yanı sıra yeni ve modern tesisler açılıyor. Tamamen yeni teknolojiyle plak basılıyor bu tesislerde.
Fabrikalarımız kapandı
Bir bilgi; Türkiye’de MÜYAP verilerine göre, bandrol rakamları temel alındığında, 2016 yılında 200 bin plak satılmış. Peki kaç plak üretilmiş? Sıfır. Türkiye’de plak üretilmiyor. Bütün fabrikalar kapanmış durumda. Bugün pek çok grubumuz ve sanatçımız plak basma eğiliminde ama bu iş için yurt dışına gitmek gerekiyor. Ve elbette zaten maliyetli olan bir işe yeni yeni masraf kalemleri ekleniyor bu yüzden.
Bana kalırsa Türkiye’de plak basan bir fabrika olmalı. Ve bunu yapsa yapsa bağımsız müzik firmalarının girişimleri mümkün kılabilir.
Pikabı yok ama plakları var
BBC’de plak satın alan insanlarla ilgili bir haber yayınlandı. Yapılan bir araştırmaya göre plak satın alanların yüzde yedisi bir pikapa sahip değil. Pikap sahibi olanların da yarısı pikaplarını kullanmıyor. Sonuç olarak plak sahibi olup bu plakları dinleyen insanların oranı yüzde 52. Bu araştırma ile ortaya çıkan sonuçlar, plak satın almanın genellikle koleksiyon yapma amacı taşıdığını gösteriyor. Kendini plak koleksiyoncusu nitelendirenlerin ağırlıklı olarak 25-34 yaş aralığında olduğu ortaya çıktı.
Üç albüm
- “Season High” - Little Dragon: İsveçli ekibin “Ritual Union”dan bu yana sevimli synthe pop şarkıları yapmaktan öteye geçtiğini kabul edelim. Ancak felsefi derinlikler falan da beklemeyelim. 90’ların elektronik dans etkilerinin tadını çıkarmaya başlayalım.
- “DAMN.” - Kendrick Lamar: Yoksa siz daha Kendrick Lamar’ı övmediniz mi bu hafta? En azından bir yemekte, metrobüste, otobüste Lamar’ı övmedim demeyin sakın. Yeni albümü çıktı ve “bir rap albümünden fazlası”, haberiniz olsun.
- “YOUTH” - Tinie Tempah: Tinie Tempah’nın muhtelif popçularla işbirliği de yaparak hazırladığı eğlenceli “funky / rap” albümünü de şuraya koyayım istedim. Lamar’ı övmekten doygunluk gelirse veya Lamar’ı övenlere “Ama şu da güzel albüm” demek gerekirse elinizin altında bulunsun. Daha az “mesaj”, daha çok eğlence.
