Neden Moby’yi tekrar dinlemeliyiz?

Moby’nin bugün klasikleşmiş kabul edebileceğimiz “Play”i 20 yaşına girdi. 1999’da bu albümün yayınlanması ana akım müzikte önemli bir kırılmaya neden olmuştu.

1999 yılını biraz tarif edeyim. 1999’da neler vardı yerine neler yoktu diyerek yapayım bunu. iPod 2001’de lanse edildi. 1999’da iPod yoktu. Akıllı telefonlar yoktu, cep telefonları hayatımızda hoş bir yenilikti. Stream etmek yoktu. Spotify, Apple Music henüz yoktu. Youtube’un kurulmasına 6 yıl, Spotify’ın hizmete girmesine 9 yıl vardı. Zamanında en güzel download’larımızı yaptığımız LimeWire’ın hayata geçmesine daha bir yıl, Pirate Bay’e dört yıl uzaktaydık. Korsan kaset vardı, CD vardı, VCD vardı. Hayatımızda DiscMan vardı. Arabada blutooth’tan bağlanmaca yoktu. CD ya da kasetçalarlı teypler vardı. Çalınmasın diye şrak diye çıkarıp yanınıza alırdınız. Bagaja beşli CD değiştirici tepsisi konurdu büyük hizmet olarak. O günlerde en iyi teknoloji CD’ydi ve biri 2019’da plak satışlarının CD’yi geçeceğini söylese herhalde herkes güler geçerdi. İşte bu dönemde içinde sample olan müzikler ana akımda duyulmaya başladığında büyük bir yenilik olarak algılanmıştı. Sample’ı bilmeyenler için açıklayayım. Bir şarkıdan beğendiğiniz bir melodiyi, vokali, riff’i alıp kendi müziğinize katmak onu kullanarak yeni bir müzik üretmek anlamıyla kullanıyorum. Bazen şarkının en karakteristik yeri de olabilir sample edilen bölüm. Bunu bir sanat olarak kabul edersek ki ben edenlerdenim, kes yapıştırın en büyük isimlerinden biri DJ Shadow’dur herhalde. ‘70’lerde hip hop kültüründe yaygındı, ‘90’larda alternatif alemde hayli yaygınlaşmıştı. Ana akıma doğru kayması da “Play” gibi bol hit çıkarmış albümler sayesinde olmuştur.

Moby’nin (Richard Melville Hall) alameti farikası, çok iyi müzik dinlemek ve beğendiği vokalleri yeni bir şey üretmede yaratıcı şekilde kullanmak. Dönemin ruhuna uygun dans unsurlarını da ustaca kullanmıştır. “Honey” (Bessie Jones’tan “Sometimes”), “Why Does My Heart Feels So Bad?” (The Banks Brothers’dan “He’ll Roll Your Burdens Away”, “Porcelaine” (Ernest Gold’dan “Fight For Survival”) , “Find My Baby”(Boy Blues, Willie Jones & Joe Lee’den “Joe Lee’s Rock”) bu alümde yer alan, tabiri mazur görürseniz sample’cılığa iyi örneklerdir. 1999 Mayıs ayında piyasaya çıkan albümün single’ları yılın başında bu zamanlarda gelmeye başlamıştı. Albüm 1998 yılında Moby’nin Manhattan’daki ev stüdyosunda kaydedildi ve evde kaydedilen en şahane albümlerden biri olabilir. Yıl dönümleri iyi albümleri hatırlayıp tekrar dinlemek için şahane fırsatlar sunar. Değerlendirelim.

Bunları Shazam’lamışım…

“Tephra” Fear of Men: Sokağın köşesindeki Pret a Manger’den sandviç ve kahve alıyordum. Şarkı tanıdık bir shoegaze albümünden fırlamış gibiydi. Elimdekileri aceleyle tezgaha bırakıp Shazam’ı açtım. Son anda yakaladım. Brighton’lı Fear Of Men’le böyle tanıştım. Sadace 1160 kez Shazam’lanmış.

“Yesterday” Swim Mountain: Gitar riff’lerini seven biriyseniz ve kulağınız sıradışı bir şey yakaladıysa bunu asla unutmazsınız. Radyo kanallarını karıştırırken “a ben bunu biliyordum” la başlayan düşünceler silsilesi Shazam’la bitti.

“Best of My Love” Emotions: Varşova’da yazın sonlarına doğru Plac Zbawiciela civarındaki bir kafede duyduğum bu soul şarkıyı o kadar beğendim ki elimi telefona atmadan yapamadım. 1977 tarihli “Emotions” albümü “Rejoice”un açılış şarkısı. Funk’ı sevmek için yeni bir neden.

“Diamonds and Pearls” Marcin Wasilevski Trio: Yer gene Varşova. İkinci adresim gibi olan Plaz Grzybowski’deki Charlotte Menora’da duydum ve Shazam’ladım. Sanırım rastladığım en çeşitli müzik çalan yerlerden biriydi Charlotte.

“Break My Stride” Matthew Wilder: Dünyanın neresinde olursanız olun, bir yabancı olarak taksiye biniyorsanız illa bir kazık geliyor. Varşova’dan duraktan binmeme rağmen yedim kazığı. Varşova’nın TEM’inden dolaşarak. Ama geriye bu Shazam kaldı işte. Yaşasın ‘80’ler. Neşesi yeter.