Çoğu başkent Suriye’nin geleceği konusunda aynı görüşte; toprak bütünlüğü korunmalı..
Birçok dışişleri bakanının ağzından aynı sözcük dökülüyor; önemli olan Suriye’nin toprak bütünlüğü..
Washington da, Moskova da, Ankara da, Tahran da, Avrupa ülkeleri de hemfikir..
Peki, mümkün mü?
Irak’ı gördükten sonra; hayır..
Irak’ta denendi.. Aynı başkentler Irak için de aynı şeyi söylediler..
Hâlâ söylüyorlar..
Irak’ın toprak bütünlüğünden bahsediyorlar..
Irak’ın toprak bütünlüğü mü kaldı..
O Irak ki önce Körfez Savaşı’yla bölündü..
Ta 1991’de..
Kürtler ayrı bir yapıya kavuştu.. Bağdat’tan koptu.. 2003 yılındaki ABD işgaliyle de üç parçaya bölündü..
Şii bölgesi, Sünni bölgesi, Kürt bölgesi..
27 yıldır Irak’ın toprak bütünlüğü yok.. 15 yıldır da adı konulmamış iç savaş var.. Milyonlarca insan mezhep çatışmalarına kurban gitti..
IŞİD belası o topraklarda vücut buldu.. Ülkenin bir bölümü terör devleti oldu; siyah bayraklar çekildi..
***
Gelelim Suriye’ye.. Bu saatten sonra Suriye’nin tek bir devlet olarak kalması mümkün mü?
Esad gitse de mümkün değil..
Çünkü..
Düne kadar o topraklarda yan yana yaşayanlar birbirini öldürdü..
Düne kadar komşu olanlar düşman oldu..
Kimi Rusya’nın yanına geçti..
Kimi ABD’yi arkasına aldı..
Kimi Türkiye’den destek istedi..
Kimi İran/Hizbullah eksenini seçti..
Milyonlarca insan öldü.. Bir ara ülkenin önemli bölümünde IŞİD adlı terör devleti kuruldu.. IŞİD’e katılanlar oldu, IŞİD bayrağı altında komşusunun kellesini uçurdukları oldu..
***
Gerçekçi olmak lazım.. Suriye’nin toprak bütünlüğü kalmadı.. Irak gibi orası da üç parçaya bölündü..
Fiili durum bu..
Bu durum on yıllar boyu sürecek.. Irak’ta olduğu gibi..
Artık aynı devletin çatısı altında..
Artık aynı bayrağın gölgesinde bir araya gelmeleri zor..
Bu sebeple, önemli olan Suriye’nin toprak bütünlüğü lafa havada kalıyor.. Gerçekle bağdaşmıyor..
***
Şu da var..
Hem bunlar yapay devletler, sınırları cetvele çizilen devletler deniliyor hem de o cetvelle çizilen sınırların korunması isteniyor..
Ülkenin akışıyla, ülkenin yapısıyla uyuşmadığı için de hayata geçirilemiyor..
Taliban örneği..
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun Münih’te düzenlenen Güvenlik Konferansı’nda yaptığı konuşmayı televizyondan izledim..
Çok güzel, çok doğru örnek verdi..
Afganistan’ı anlattı.. Rus işgaline karşı birçok ülkenin Taliban’ı desteklediğini, ABD’nin Ruslara karşı Taliban’ı kullandığını, Taliban’a her türlü yardımı yaptığını söyledi ve ekledi; El Kaide ve birçok terör örgütü oradan çıktı..
***
Taliban’a her türlü desteği veren ABD yıllar sonra Afganistan’ı Taliban’dan kurtarmak için savaşmak zorunda kaldı..
Tarihten ders çıkarılmazsa..
Tarih tekerrür ediyor..
