“Oruç döneminde vücut dinleniyor”
Ramazan ayına girdik. Orucun sağlığımız açısından sunduğu fırsatlardan yararlanmak için, “Sayarak Zayıfla 5333” ve “Sayarak Zayıfla Mutfakta” gibi kitaplarından tanıdığımız İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya ile buluştuk. Kaya ramazanı bir sağlık yatırımına çevirmemizi sağlayacak önerilerini paylaştıktan sonra mutfağa girdi ve bu aya özel sağlıklı lezzetler hazırladı.
- Bir iç hastalıkları uzmanının perspektifinden oruç nedir?
Beslenme yetersizliğine yol açmayan bir kalori kısıtlamasının canlıların yaşamını uzattığını biliyoruz. Bu nedenle amacına uygun şekilde ve doğru yiyeceklerle tutulan oruç yaşamı uzatan bir detokstur. Orucun sağlığa uzun vadede çok büyük faydaları olduğu için sadece ramazan ayı boyunca da değil, her hafta, haftada bir-iki gün kalori kısıtlaması yapacak oruçlar tutulmasını tavsiye ediyorum.
- Orucu amacına uygun şekilde ve doğru besinlerle nasıl tutabiliriz?
Sürekli atıştırdığımızda vücudumuzda sindirim sistemi organları da sürekli çalışıyor ve vücut aralıksız şekilde sindirim enzimlerine maruz kalıyor. Oysa oruç döneminde organlar dinlenmek için vakit buluyor, kendilerini onarma şansına sahip oluyorlar, bu da oruç tutanları iç organ yaşlanmasından koruyor. Ancak orucu genelimiz yanlış tutuyor. Saatler süren açlığın ardından sofraya oturunca çeşit çeşit yemeği tıka basa yiyoruz. Sofradan kalkınca nefes alacak halimiz kalmıyor. Oysa nasıl gün içinde kendimizi yemekten koruyorsak; sahurda ve iftarda da bunu sürdürmeli ve aşırılıktan kaçınmalıyız.
- Kimler oruç tutamaz?
Eğer hamileyseniz veya süt veriyorsanız, aşırı zayıflık hastalığınız varsa, insülin kullanan şeker hastasıysanız veya Tip 2 şeker hastası olup çoklu ilaç tedavisi kullanıyor ve kan şekeri değeriniz 140 ve üzerinde seyrediyorsa, kanser gibi bir hastalığınız varsa, yatalak veya bakıma muhtaçsanız, böbrek yetmezliği hastasıysanız, kontrolsüz bir tansiyon hastalığınız varsa, ruhsal açıdan bir rahatsızlığınız varsa, kortizon tedavisi görüyorsanız kesinlikle oruç tutmamanız gerekir. Ayrıca büyüme gelişme çağındaki çocukların da oruç tutmaları sakıncalıdır. Oruç tutma konusunda sağlık sorunlarınızın olabileceğini düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza danışın. Bununla birlikte aktif sporcuysanız ve çok yoğun antrenmanlar yapıyorsanız orucun telafisinin mümkün olduğunu hatırlayarak özellikle antrenman ve müsabaka günlerindeki oruçları başka günlerde tutabilirsiniz.
- Oruç tutarken ilaç kullanımı nasıl olmalı?
Kontrol altında tansiyon hastalığınız varsa, tansiyon ilacınızı sahurda mutlaka alın. Hap kullanan şeker hastaları doktorlarına danışıp sahurda ve iftarda ilaçlarını nasıl kullanacakları konusunda planlama yaparak oruç tutabilirler. Tiroit hastasıysanız sahurda ilacınızı içtikten yarım saat sonra yemeğinizi yiyerek orucunuzu tutabilirsiniz. Kan yağı yüksekliği olan bir hastaysanız ilacınızı iftardan sonra alarak orucunuzu tutabilirsiniz. Kansızlık hastalığınız varsa ilacınızı gece yatmadan önce alabilirsiniz.
Sahur için ramazan çayı
Yarım yemek kaşığı papatya, yarım yemek kaşığı rezene, bir çay kaşığı kimyonu demleyin ve üzerine limon ilave edin.
Sahurda tok tutan omlet
(1 kişilik)
Malzemeler:
- Yarım soğan
- 3-5 mantar
- 1 kırmızı biber
- 1 yeşil biber
- 1 yumurta
- 1 tatlı kaşığı zeytinyağı
- Biraz tuz
Yapılışı: Zeytinyağı ile soğanı hafifçe kavurun ve üzerine biberleri ekleyin. Ardından mantarları koyun, mantarlar suyunu çektiğinde üstüne yumurtayı kırın.
Doğru bildiğimiz yanlışlar
- Zengin bir iftariyelik tabağı iftar sofralarının vazgeçilmezidir.
- En az iki çeşit etli ana yemek olmalıdır.
- Her sofrada pide olmalıdır.
- İftarların vazgeçilmezi börek, pilavdır.
- Salatasız da iftar olur.
- Yoğurt gaz yapar, iftarda yoğurt yemeyin.
- Tatlısız iftar olmaz.
- Çay iftarın vazgeçilmezidir.
- Akşamdan kalan yemekler sahurda yenir.
- Sahurda çay içilmezse oruç tutmak zor olur.