Bursanın sanayileşme serüveni, Türkiye sanayiinde yaşanan dönüşümü belki de en güzel yansıtan örneklerden biri. Gıda sanayii ile tekstil ve konfeksiyonla başlayan sanayileşme atılımında bayrağı otomotiv sanayii kapmış 2000li yıllara girilirken. Avrupanın iki otomotiv devi FİAT ve RENAULTnun Bursadaki yatırımlarıyla başlayan süreç çeşitli aşamalardan geçerek bugünlere gelirken muazzam bir oto yan sanayii ortaya çıkmış Bursada ve ihracattaki atılıma katkıda bulunmuş. Murat Sabuncu ve ekibinin hazırladığı Milliyet Businessin Gaziantep özel sayısı dün çıktı, Bursa sayısı haftaya çıkacak. Bu vesileyle düzenlenen toplantıya katılmak üzere Bursaya gittik pazartesi günü. Bursa ilinde gerçekleştirilen üretimin büyük katkısıyla ihracatımızın yeni şampiyonu olmaya aday görünen otomotiv sanayiindeki atılımda pay sahibi olan sanayicilerden bazılarıyla tanıştık, kısa da olsa sohbet etme olanağını bulduk, rakamların gerisindeki gerçekler konusunda fikir edindik. Ahmet Hamdi Tanpınarın "Bursada Zaman" şiirini yazdığı günlerin Bursasına pek benzemeyen bir Bursanın 2004 yılında zamanla nasıl yarıştığını anlamaya çalıştık. Bursa Ticaret ve Sanayi Odasının yayınladığı "Bursadaki 250 Büyük Firma" araştırması, son yıllarda Bursa sanayiinde ve özellikle otomotiv sektöründe yaşanan gelişmeleri yansıtan çarpıcı rakamlarla dolu. Bursa sanayiinin öne çıkan beş sektöründe (otomotiv / tekstil - konfeksiyon / makine / elektrik - elektronik / gıda) faaliyet gösteren büyük firmaların 2003 yılındaki toplam cirosu 10.4 milyar doları bulmuş. Kriz yılı olan 2001de söz konusu sektörlerdeki büyük firmaların toplam cirosunun 6.1 milyar dolara kadar düştüğü anımsandığında 2002 ve 2003deki ciro sıçramasının boyutu daha da iyi anlaşılıyor. Çarpıcı rakamlar Söz konusu beş sektördeki firmaların 2000 yılı ile 2003 arasında gerçekleştirdiği ihracat atılımı daha da çarpıcı, 2000 yılında 2 milyar doları ancak bulan ihracat rakamı 2003de 4.4 milyar doları bulmuş.Bu atılımda başrolü otomotiv ve oto yan sanayii oynamış. Grafikte de görüldüğü gibi, 1997de 300 milyon dolar olan olan otomotiv sektörü ihracatı 2003 yılında 2.5 milyar doları aşmış. Tekstil - konfeksiyon ihracatı ise 2003 yaptığı atılıma karşın 1.3 milyar dolara erişebilmiş. Elde kesin veriler yok ama otomotivdeki sıçramanın 2004de de sürdüğü ve gerek ciroda gerekse ihracatta yeni rekorların kırılacağı belirtiliyor. İhracat atılımı Bu atılımda büyük pay sahibi olan oto yan sanayiinde faaliyet gösteren sanayicilerle yaptığımız sohbetler ise bu çarpıcı rakamların ardındaki gerçekler konusunda bir miktar fikir sahibi olmamızı sağladı. Türk işadamı en imrenilecek noktadayken bile bir şeylerden şikayetçi olmayı sever aslında ama Bursada duyduğum yakınmalar dikkate alınacak cinstendi bence. Bir kere, özellikle ihracatı artırmak için giderek eriyen kâr marjlarıyla çalışmaya razı olmuştu çoğu sanayici, ancak şimdi artan maliyetlerle ve bugünkü rekabet koşullarında fazla artırılamayan fiyatlarla bu sürecin çalışma tarzının sınırına gelinmişti ve bu nedenle 2005 yılında ciro ve ihracat rakamlarında düşüşler beklenebilindi. İkincisi, dışa bağımlılığı fazla olan sektörde yeni bir atılım için gerekli olan teknoloji ve bilgi birikimini gerçekleştirebilen firma sayısı fazla değildi. Bu da rakamlarda yeni sıçramaları sınırlayabilirdi.Teknoloji, verimlilik, üretim, ihracat... Kuşkusuz bir gelişmenin göstergeleri bunlar. Ne var ki Bursada, bu gelişmenin unutturduğu, geçmişin hüznüyle yüklü bir başka zamanın özlemini duymamak da olanaksız galiba.Tanpınarın /İstedim bu eski yerde seninle /Başbaşa uyumak son uykumuzu /Bu hayal içinde.. ve ufkumuzu /Çepçevre kaplasın bu ziya, bu renk, /Havayı dolduran bu uhrevi ahenk /dizeleriyle dile getirdiği bir başka zamanın. oulagay@milliyet.com.tr Rakamlar iyi ama..
