Bu yıl Davos’a gelirken, dünya ekonomisinin yakın geleceğine biraz daha umutlu bakmamı sağlayacak bir şeyler duyabilir miyim diye düşünüyordum. Davos’ta 36 saat geçirdikten ve Dünya Ekonomik Forumu’nun bu yılki havasını soluduktan sonra bu umudumu tamamen kaybettim.
Dünyaya hükmettiği varsayılan “Çok Önemli Kişilerin” oluşturduğu “Davos ahalisi”, dünya ekonomisinin ufkunu açacak bir çözümün henüz çok uzağında. Forumun ilk günündeki oturumlarda öncelikle “Biz bu hale nasıl düştük?” sorusuna cevap arandı. Küresel kapitalizmin dünyayı bu noktaya getiren biçimiyle süremeyeceğini artık hemen herkes kabul ediyor ama bu çıkmazdan nasıl çıkılacağını hiç kimse net biçimde ortaya koyamıyor.
2009’dan umut kesildi
Bu ortamda artık çok net olarak ortaya çıkan sonucu, hoşumuza gitse de gitmese de, kabul etmek zorundayız. “İşler 2009’un ikinci yarısında açılır” diye düşünenlerin ve buna göre iş planı yapanların, dünyadaki gelişmelere de bakıp bir daha düşünmeleri gerekiyor. Bunun neden gerekli olduğunu anlatmak için buradaki havaya ve son günlerde açıklanan bazı yeni verilere bakmakta yarar var.
n Uluslararası finans sisteminin ve küresel ekonominin büyük bir çıkmaza doğru sürüklendiğini birkaç yıldır söyleyen George Soros, Stephen Roach, Nouriel Roubini gibi kişilerin yanı sıra, geçmişte onlardan çok daha iyimser olan ekonomistlerin de 2009’a ‘kayıp yıl’ olarak baktıklarını gördüm Davos’ta.
n Geçen kasım ayında yaptığı tahminde dünya ekonomisinin 2009’da Satınalma Gücü Paritesi / SGP ile yapılan hesaplamaya göre % 2.2 büyüyeceğini açıklamış olan IMF, önceki gün çok daha karamsar tahminler açıkladı. IMF’nin son tahminine göre küresel ekonomi 2009’da piyasa kurlarıyla yapılan hesaplamaya göre % 0.6 küçülecek, SGP ile yapılan hesaplamaya göre de ancak % 0.5 büyüyebilecek.
n İki ay önceki tahmininde dünya ticaretinde küçülme öngörmeyen IMF şimdi dünya ticaret hacminin 2009’da % 2.8 küçüleceğini tahmin ediyor.
n IMF, küresel finans sistemini zehirleyen “toksik” kâğıtlar nedeniyle uğranacak zararlarla ilgili tahminini de 1.4 trilyon dolardan 2.2 trilyon dolara yükseltmiş bulunuyor.
n Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) yaşanmakta olan krizin 50 milyon çalışanın daha işini kaybetmesine yol açacağını açıkladı.
2010 için umut var mı?
Bu verilerin de ortaya koyduğu gibi 2009 için yapılan her tahmin bir öncekinden çok daha kötü çıkıyor. 2010 için yapılan tahminler ise şimdilik daha iyimser. IMF 2010’da, ABD ekonomisinde başlayacak bir geri dönüşün dünya ekonomisinde % 3’lük bir büyüme sağlayabileceğini, dünya ticaret hacminin de % 3.2 büyüyeceğini tahmin ediyor.
Davos’ta bulunan Stephen Roach ve bazı diğer ekonomistlerin dünya ekonomisinin 2010’daki büyümesi için % 2 ile % 3 arasında değişen tahminleri var ama Financial Times’ın etkili yorumcusu Martin Wolf gibi, bu tahminleri iyimser bulanlar da var.
Evet, 2009’un kayıp yıl olduğu artık kesin, 2010 için umutlar var ama güven bunalımı ve belirsizliğin egemen olduğu bir ortamda, tahminlerin yanlış çıkma olasılığının yüksek olduğunu unutmamak gerekiyor.
DAVOS
