DAVOS
Başbakan Erdoğan’ın önceki akşam katıldığı oturumun sonunda sergilediği davranış biçimi, o akşam toplantının yapıldığı salonda bulunup olayı izlemiş olan Türk işadamlarında tam bir şok yaratmış durumda.
Dün akşam İsviçre televizyonunu izlemiş olan bir holdingimizin tepe yöneticisi, “Olay birinci haber olarak verildi ve Dünya Ekonomik Forumu’nun tarihinde böyle bir olayın ilk kez yaşandığı vurgulandı”, diyor.
Davos’ta bulunan işadamlarımız önceki akşam yaşadıkları şokun etkisini üzerlerinden atabilmiş değil.
Erdoğan’ın yaptığı açış konuşmasının içeriği konusunda farklı değerlendirmeler yapılıyor ama oturumun son bölümünde, yanında oturan İsrail Cumhurbaşkanı Peres’e dönerek yönelttiği suçlamaların içeriği ve tonu orada bulunan herkesi ciddi biçimde rahatsız etmiş durumda. Türkiye’de ‘ananı da al git’ diyebilen bir başbakanın, benzer bir tavrı böyle bir uluslararası toplantıda sergilemiş olmasının, yıllardan beri bu tür toplantıları izleyen işadamlarımıza çok ters geldiği anlaşılıyor.
İşimiz çok zorlaştı
Bütün bunların ötesinde işadamlarımızın asıl kaygısı, Başbakan’ın bu ölçüsüz çıkışının Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilere kalıcı bir darbe vurması olasılığı.
Yahudi lobisinin ABD’deki gücü bilinirken ve yeni ABD yönetiminin bölgedeki açılımı beklenirken, Türkiye Başbakanı’nın Davos’ta adeta Hamas’ın savunucusu gibi konuşmasının hoş karşılanmayacağı izlenimi yaygın. Başbakan’ın yakın çevresinden sızan bilgilere göre, dünkü olaylardan sonra o çevrede de “İşimiz şimdi başlıyor” diyenler olmuş.
İşadamlarımız, Türkiye gibi ülkelere özel dış kaynak girişinin asgariye indiği ve IMF ile ilişkilerin kritik noktada bulunduğu bir ortamda Türkiye’nin Batı’ya antipatik gelecek adımlar atmasının ne kadar doğru olduğunu da sorguluyor.
Türkiye’de de ortaklıkları bulunan önemli bir yabancı şirketin Türkiye’yi yakından tanıyan yöneticisi ise “Başbakanınızın çıkışı tamamen iç politikaya ve kendi seçmenine yönelik bir çıkıştı ama bunun dış politikada olumsuz yansımaları olabilir” yorumunu yaptı.
‘Büyük fırsatı teptiniz’
Batı medyasının olayı değerlendirişinde genelde dengeli bir yaklaşım var ama Başbakan Erdoğan’ın bu çıkışının nasıl bir sonuç doğuracağını sorduğunuzda daha net cevaplar alabiliyorsunuz.
Almanya’nın önde gelen haftalık dergisi Die Zeit’in yayımcısı Josef Joffe’nin dün bana söyledikleri bu bakımdan ilginçti. “Türkiye büyük bir fırsatı tepti” dedi Joffe ve şöyle devam etti: “Türkiye daha önceki yaklaşımıyla, bölgedeki tüm taraflarla ilişki kurabilen tek ülke olarak benzersiz bir konuma gelmişti, bu süreçte etkili rol oynayacak bir duruma gelmişti. Şimdi Başbakan Erdoğan’ın takındığı tavır bu fırsatın kaçırıldığını düşündürüyor.”
Başbakan’ın bu tavrının Avrupa Birliği (AB) ile ilişkileri nasıl etkileyeceğini soruyorum Joffe’ye. Başbakan’ın AB’ye yönelik umudunu kaybetmiş bulunduğunu ve AB’nin de bu gelişmeyi hoş karşılamayacağını söylüyor.
