ASO Başkanı Zafer Çağlayan ekonomiden gelen iyi sinyallerin, Teşvik Kararnamesi ile moral kazanan KOBİ'ler için gayrımaddi teşvik yerine geçtiğini söyledi
Candan YALÇIN
Türkiye Halk Bankası'nın KOBİ'lere açtığı fon kaynaklı kredilerin ardından ihracata yönelik yatırım tasarlayan KOBİ'lere yeni bir kredinin gündeme gelmesi, "KOBİ'ler için artık bir şeyler yapılıyor" izlenimini güçlendirdi ve olumlu bir hava esmesine yol açtı.
Ankara Sanayi Odası Başkanı Zafer Çağlayan küçük ve orta boy işletmeler için şu anda Türkiye'de olumlu bir tablo görüldüğünü, bu iyi rüzgarla bazı ciddi sorunların da çözülmesini umduğunu söyledi. Halk Bankası'nın KOBİ'lere vermeye başladığı teşvik belgeleri ve krediler için başvuruların hızla devam ettiğini hatırlatan Çağlayan, şu anda bu işletmelerde yatırım yapmak için büyük bir motivasyon olduğunu belirtti.
Halkbank fon kaynaklı, düşük faizli KOBİ kredilerinin dağıtımına 1996 sonunda başlamıştı. Bugüne kadar Halkbank'a ulaşan 8,500 dolayındaki kredi başvurusunun yaklaşık 2,500'ü sonuçlandırılma aşamasına geldi. İlk etapta 5 trilyon TL olarak belirlenen fon kaynaklı kredinin kullandırılmasına başlandı.
REFORM, ŞİMDİ
ASO Başkanı Çağlayan ekonomiden iyi sinyaller geldiğini, KOBİ'lerin parasal teşvik dışında ihtiyaç duyduğu teşvik unsurunun istikrar olduğunu söyledi. Çağlayan, "İyi bir rüzgar yakaladık. Şimdi önemli olan rehavete kapılmadan vergi reformu, sosyal güvenlik reformu gibi eksiklikleri tamamlamak. Halının altındaki delikleri kapatmak gerek", diye konuştu.
Çağlayan Halkbank'ın Almanya'da gerçekleştirdiği 250 milyon marklık tahvil satışının da Türkiye'nin itibarını yükselten çok güzel bir mesaj olduğunu belirterek, "Bu kaynağın süratle ihracatçı KOBİ'lere aktarılacağı da iyi bir haber. Halkbank bu kaynağı mümkün olduğunca fazla firmaya dağıtacak; istihdam, katma değer, ihracat artacak", diye konuştu.
BEKLENTİLERI KIRMAYIN
Sivas Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Ada da Halkbank KOBİ kredilerine başvuruların ve yatırım arayışlarının devam ettiğini belirterek sanayicinin moralli olduğuna katıldığını söyledi. Ada, "Ekonomideki oluşumlar güzel. Moralimiz düzeldi, güven duymaya başladık; bunun sonucu olarak da yatırım girişimleri arttı. Ayrıca Halkbank yeni yatırım projelerinin dosyalarını kabul etmeye başladı; bunlara kredi verecek mi bilmiyoruz ama bu da olumlu bir gelişme", diye konuştu.
Halkbank'ın KOBİ teşvik kredilerinde il olarak birinciliği kaptırmayacaklarını, şimdiye kadar kredi alan 12 firmaya 10 adet daha eklemek üzere olduklarını belirten Ada aynı zamanda yarım kalan yatırımları destekleme fonundan bu konuda oldukça mağdur olan Sivas'a yüksek bir pay almaya çalışıyor. Ada bu moral ve güven ortamında hükümetin beklentileri kırmaması gerektiğini vurgulayarak, kredi limitlerinin ve toplam kredi miktarının enflasyona karşı artırılması gerektiğine dikkat çekti.
Isparta Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Eyüp Avcılar da Ispartalı sanayicinin olumlu bir havada olduğunu, kredilerin kendilerine verileceğine başlangıçta inanmayan küçük sanayicinin ilk etap kredilerin verilmesiyle moral kazandığını söyledi. Avcılar, "Sanayicilerimizi tekrar arayarak Halkbank'tan teşvik belgesi almaları için nabız yokladık; çoğunluğu olumlu bakıyor. Faizin haram olduğuna inananlara da en azından teşvik belgesi almalarını, böylece yatırım indiriminden, vergi muafiyetinden vs. yararlanabileceklerini tekrar açıkladık", diye konuştu.
BURSA SIKINTILI
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri İlhan Mutlu ise bölgelerinde ağırlıklı olan otomotiv ve tekstil sektörlerinin ciddi sorunlar yaşamakta olduğunu, bu nedenle bir yatırım heyecanı yaşamadıklarını söyledi. Mutlu çok uygun şartlar taşıyan KOBİ kredileri için başvuruların sürdüğünü ancak baştaki hızı taşımadıklarını da belirtti. Mutlu, "Sanayide bir kıpırdanma var; yurtdışı talepler artarsa inşallah devamı da gelir", dedi.
"Biz düşündük ki TEDAŞ devletin; devlet de milletin; o zaman TEDAŞ niye milletin olmasın? Ağaların tahakkümünden bıktık. Artık vatandaşım kendini göstermeli, bir şeylere sahip çıkmalı. Bunun için TEDAŞ'a talibiz. Amaç, pastayı herkese dağıtmak."
Isparta Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Eyüp Avcular heyecanlı. "Oda olarak vatandaşı biraraya toplayıp TEDAŞ'a talip oluyoruz. En az 1.000, en çok 100.000 dolar yatırmak suretiyle herkes yatırdığı para oranında ortak olabilecek. Şu ana kadar 200 kişi para yatırdı. Hedef 2000!", diyor.
Yaklaşık 1 ay önce başlayan çalışmalar önceki gün hazırlanan bir protokol taslağı ile son aşamaya gelmiş. Afyon, Burdur, Isparta ve Uşak'ı kapsayan bölge enerji dağıtım tesislerinin özelleştirme ihalesine katılmak için 9 odanın mutabakatı sağlanmış. Bunlar bu 4 ilin ticaret ve sanayi odaları, ticaret borsaları ve ilçe ticaret ve sanayi odaları.
Avcular il ve ilçelerde odalar önderliğinde kurulan "güçbirlikleri"nde birikecek parayla 3 nisandaki ihaleye gireceklerini, bunu alamazlarsa da birikimin, üzerinde mutabakata varılan başka bir ortak yatırım için kullanılacağını söylüyor.
"İlk aşamada amaç tabana yayılmak; esnafa, tüccara, memura, işçiye seslendik biz. Sanayici için bir tanıtım yapmadık, o ikinci aşamada gelecek. Onlar da sahip çıkacak elbette bu işe; enerji onun da sorunu çünkü, ve bölge halkı halka devletten ya da yabancı bir kurumdan daha iyi, daha duyarlı hizmet verecek", diyor Eyüp Avcular.
Bölge enerji dağıtım tesislerinin işletme hakkı devir bedeli 60 milyon dolar. Avcular ve diğer oda temsilcilerinin aklında olan ise 75 milyon dolar sermayeli, halka açık ve SPK denetiminde bir anonim şirket kurmak. "Katılımların tabana yaygınlaştırılması" da protokol taslağında yer alan şartlardan birisi.
Anadolu'dan bölgesindeki özelleştirmelere talip olan diğer il ve ilçeler şunlar: Batman (Batman Rafinerisi), Şanlıurfa (TEDAŞ tesisleri), Tavşanlı (TEDAŞ tesisleri), Ankara (TEDAŞ tesisleri).
Türkiye Halk Bankası'nın Almanya'da gerçekleştirdiği 250 milyon marklık tahvil ihracıyla ilgili anlaşma bugün Londra'da imzalanacak. Söz konusu ihracın garantörlüğünü üstlenen J.P. Morgan ve UBS temsilcileriyle anlaşmayı imzalayacak olan Halkbank Genel Müdürü Yenal Ansen, 250 milyon markın ay sonuna kadar Halkbank'ın hesabına geçeceğini ve KOBİ'lere kullandırılmasına başlanacağını açıkladı. Başlangıçta 150 milyon dolar olarak düşünülen tahvil ihracı yatırımcı kuruluşların yoğun ilgi göstermesi nedeniyle 250 milyon marka yükseltildi. Tahviller beş yıl vadeli ve yüzde 8 kupon faizli olarak ihraç edildi.
Halkbank bu kaynağı ihracata yönelik yatırım projesi olan KOBİ'lere beş yıl vadeli, döviz cinsinden yatırım kredisi olarak kullandıracak. Krediye hak kazanan KOBİ'lerin gerçekleştirecekleri yeni yatırımlarla ihracata yönelik üretim kapasitelerini artırmaları hedefleniyor. Bu sayede ihracatlarını artıracak olan KOBİ'lerin krediyi kolaylıkla geri ödeyecek şekilde döviz girdilerini artırmaları öngörülüyor.
Halkbank Genel Müdürü Ansen söz konusu krediden yararlanmak isteyen kuruluşların şimdiden Halkbank'a başvurmaya başladığını belirterek kredinin ayrıntılarıyla ilgili açıklamaların ve bilgilendirme toplantılarının önümüzdeki haftalarda yapılacağını söyledi. Ansen'in verdiği bilgiye göre Halkbank'la ilişki içinde KOBİ'lerin yanısıra ihracata yönelik geçerli yatırım projesi olan KOBİ niteliğindeki tüm kuruluşlar bu krediye talip olabilecek.
KOBİ'lerin küresel düşünmesinin önemi, uluslararası KOBİ toplantılarının gündeminde birinci sırada geliyor. Uluslararası Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Kongresi'nin (ISBC) yıllık toplantısında rekabetin bölgesel olarak değil dünya ölçeğinde düşünülmesi gerektiği işlenirken, Cenova'da yapılan Europartenariat toplantısı da binlerce KOBİ'yi biraraya getirerek küresel rekabet ile işbirliğinin ilişkisini destekledi.
24 - 27 Kasım 1996 tarihlerinde Atina'da yapılan ISBC toplantısında KOBİ'lerin desteklenmesi için işbirliği ve bilgi akışına, girişimciliğin teşvikine ve fizibl proje üretimine ağırlık verilmesi gerektiği belirlendi. Yıllık toplantının sonucunda KOBİ'lerin bölgesel değil, dünya ölçeğinde rekabeti düşünerek hareket etmesi gerektiğine de dikkat çekildi.
KOBİ'lerin gelişmesi için devletin atması gereken adımlar olarak (1) işbirliği ve bilgi akışı olanaklarının genişletilmesinin sağlanması; (2) ülke desteğiyle ekonomik grup desteklerinin uyumuna dikkat edilmesi; (3) rekabet ile işbirliğinin birbirlerini destekleyen kavramlar olarak teşvik edilmesi; ve (4) gençlerin girişimciliğe teşvikinin artırılması belirlendi. Toplantıda KOBİ'lerin mevcut kaynaklardan yararlanabilmek için daha çok fizibl proje üretmelerinin şart olduğuna da dikkat çekildi.
CENOVA'DA 50 BİN GÖRÜŞME
27 - 29 Kasım 1996 tarihlerinde Cenova'da yapılan Europartenariat toplantısında ise yaklaşık 5.000 KOBİ biraraya gelerek tahmini 50.000 görüşme yaptı. Europartenariat toplantıları Avrupa ülkelerinden KOBİ'leri biraraya getirerek yeni işbirliği imkanları yaratmayı amaçlıyor. Cenova'daki toplantıya Türkiye'den de 65 KOBİ ile 102 işadamı katıldı.
Müşteri portföyünde KOBİ'lerin ağırlığını artırmayı amaçlayan, bu nedenle her iki toplantıya da katılan Vakıflar Bankası yetkililerinin konuyla ilgili olarak hazırladıkları raporda şu değerlendirmeler yapılıyor:
* Devletin KOBİ'ler için yapması beklenen, bilgi, işbirliği ve dış pazarlara ulaşma imkanlarını sağlamasıdır.
* Küresel rekabet gücünün sağlanması için teknolojinin finanse edilmesi şarttır.
* KOBİ'lerin "negatif" (enflasyonun altında) faizli kredilerle teşviki yerine, uzun vadeli, uzun ödemesiz dönemli krediler sağlanması daha çoğulcu ve rekabetçi bir ortam yaratacak, bundan da KOBİ'ler kazançlı çıkacaklardır.
