Refah kapatılırsa...

Yalçın DOĞAN

SALT hukuk açısından ne olacak?.. Kapatılır, kapatılmaz, o ayrı, ancak eğer RP kapatılırsa, ortaya çıkacak hukuksal duruma tek tek bakmak gerek.
- İddianamede adı geçenler: Kapatma istemini içeren dava dilekçesinde, "RP'nin kapanmasında beyan ve eylemleriyle rol oynadığı" ileri sürülen milletvekillerine "beş yıl süreyle siyaset yasağı" gelir. Bunlar arasında "Necmettin Erbakan, Şevki Yılmaz, Şevket Kazan, Hasan Hüseyin Ceylan ile Halil İbrahim Çelik" var.
Burada ilginç bir hukuk çelişkisi bulunuyor. Siyasal Partiler Yasası, böyle bir yasağı "on yıl" olarak öngörüyor, aynı yasak Anayasa'ya göre beş yıl. Hukukçular, Anayasa Mahkemesi'nin kapatma kararı vermesi halinde, "Siyasal Partiler Yasası'nı değil, Anayasa'yı uygulacağı" yönünde birleşiyor.
- Partinin malları: Kapatılması durumunda, RP'nin taşınabilir ve taşınmaz tüm malları "Hazine'ye" kalır.
- Diğer RP milletvekilleri: Meclis'te diğer RP'lilerin "milletvekillikleri bağımsız olarak devam eder." Onlara herhangi bir yasak yok.
- Belediye başkanları: Kapatılırsa, RP'den seçilmiş olan il ve ilçelerdeki tüm belediye başkanları "bağımsız" olur. Aynı şekilde il ve belediye meclislerindeki RP'li üyelerin de parti üyeliği düşer.
- RP örgütleri: Kapatılırsa, "kitlesel olarak RP'yi en çok etkileyen" yasak burada ortaya çıkar. RP'nin il ve ilçelerdeki tüm örgüt üyeleri, il ve ilçe başkanları, yönetim kurulu üyeleri "yeni kurulacak herhangi bir partide beş yıl süreyle çoğunluğu oluşturamaz." Yani, yeni partide kurucu olma hakkını yitirirler. Örgütler dikkate alındığında, "bu yasak yaklaşık on beş bin kişiyi aktif siyasetin dışında" bırakır.

RP'liler sürekli olarak "hukuk açısından RP'yi kapatacak hukuki bir dayanak yok" tezini işliyor. Buna rağmen kapatılırsa, "yeni parti hazır" mesajını veriyor. Ancak, bu o kadar kolay değil.
Anayasa'nın 69. maddesi "temelli kapatılan bir partinin yerine, bir başka isim altında yeni bir parti kurulamaz" ilkesini getiriyor. O zaman yeni parti nasıl kurulacak?.. Ya da yeni kurulacak partinin, "RP'nin devamı olduğuna" nasıl karar verilecek ve bu ilke uygulanacak?..
Bu durumda Cumhuriyet Başsavcılığı "yeni partinin söylemine, ilkelerine, kurucularına ve diğer üyelerine" bakar. Eğer, yeni partinin "RP'nin devamı olduğuna" ilişkin kanıt bulursa, bunun "RP'nin yerine kurulduğu" hükmünden haraketle, Anayasa Mahkemesi'nde yeni partinin kapatılması için yine dava açabilir.
Eğer, yeni parti de kapatılırsa ve şimdiki RP milletvekilleri yeni partiye geçmişlerse, o zaman "onların da milletvekilliklerinin düşmesi ve beş yıllık siyaset yasağı kapsamına girmeleri" söz konusu. Yani, RP'nin yerine hemen yeni bir parti kurmak, ayrıca RP'li milletvekillerinin kitle halinde yeni partide yer almaları o kadar kolay değil.
Bunlar kapatılan bir partiyle ilgili olarak nesnel Anayasa ilkeleri. Burada "parti kapatılmalı ya da hayır kapatılmamalı" tezi tartışılmıyor. Sadece hukuk açısından somut duruma açıklık getiriliyor.

Yazara Email Y.Dogan@milliyet.com.tr