Öyle Afrika ülkeleri var ki, esas sorun yüz binlerce insanın hayatına mal olan açlıktır veya AIDS gibi hastalıklardır... Birçok Asya ve Güney Amerika ülkesinde en büyük problem fukaralık ve sefalettir... Ortadoğuda başlıca sorun, savaş ve çatışmalardır...Gelişmiş veya zengin ülkelerin de kendilerine göre dertleri var. ABDnin şu sırada en büyük meşgalesi Irak savaşı ve terör kaygısıdır. Avrupada ise çeşitli ülkelerin farklı dertleri var: Kimine göre bu ekonomik ağırlıklıdır, kimine göre de sosyal nitelikli...Açlık çizgisinin altında yaşayan bir Hintli veya Brezilyalı için, Almanın veya Amerikalının ekonomik ya da siyasal sorunu, hiç de "dert" sayılmaz. Ama, her insan, yaşadığı ülkeye göre kendi problemini dert edinir...* * *İSKANDİNAV ülkeleri genelde "dertsiz insanların diyarı" olarak bilinir. Gerçekten bu ülkelerde, dünyanın diğer bölgelerindeki ciddi ekonomik ve sosyal sorunların benzeri pek yoktur. Buralarda sosyal devlet düzeni, insanların günlük yaşamlarını nispeten kaygısız ve rahat sürdürmelerini sağlamaktadır.Ama gelin görün ki, bu uluslar da - başka nedenlerden de olsa - "dertli"dirler. Bu insanlar, günlük yaşamlarıyla ilgili sorunlarını dev aynasında görüp şikayet konusu yaparlar. Kendi halleriyle ilgili bir şikayetleri yoksa, o zaman "başkalarının sorunlarını" dert edinirler!..* * *TATİL vesilesiyle ziyaret ettiğim Norveç, bunun tipik bir örneği. Sayısız "fjord"ların dantel gibi işlediği Norveç sahillerinde ve daha içerlerdeki kent ve kasabalarda insanlar sakin, rahat bir hayat yaşarlar. Eğitim ve sağlık hizmetleri en ücra ve ufak köylere kadar götürülmüştür. Oslo (500 bin nüfus) ve Bergen (250 bin nüfus) gibi kentlerde, kurulan düzenin ve yaşam düzeyinin ne kadar ileri olduğunu, çıplak gözle fark etmek mümkün.Norveç, halen 37.700 doları bulan fert başına milli geliriyle "dünyada yaşam kalitesi en yüksek ülke"...Aslında, 5.5 milyon Norveçliyi son yıllarda "ihya" ederek bu düzeye çıkaran faktör, Kuzey Denizinde bulunan petrol ve gaz kaynaklarıdır. Bu sayede Norveç gerçekten çok zengin oldu. O kadar ki ABye girmeye de "tenezzül" etmedi! (NATO üyeliğiyle yetiniyor)...* * *NORVEÇLİLERİN esas sıkıntıları, "sıkılmaktan" ve "dertsizlikten" kaynaklanıyor! İklim şartları (aylarca süren karanlık ve soğuk) insanları bir nevi depresif yapıyor. Bu da bazı ciddi problemlere yol açıyor. Önceki günkü "Dagbladet" gazetesinde manşet şöyle idi: "Gençlerin baş belası: Alkol, uyuşturucu, seks"... Devletin aldığı tüm önlemlere rağmen bu sorun halledilemiyor...Norveçlilerin "dertleri"nin bir başka türü, "başkaları"nın sorunlarıyla ilgili. Amazonların çevre probleminden, Çindeki insan hakları veya Sudandaki katliamlara kadar, dünyanın belli başlı meseleleri, Norveçlilerin "derdi" oluyor. Bu konularda yer yer gösteriler yapılıyor, basın bu olayları büyütüyor, yardım için para toplanıyor, vesaire...Norveç İş Konfederasyonu Başkanı Finn Bergesenin Oslo gazetelerinde yer alan şu sözleri, galiba Norveçlilerin derdine en doğru teşhisi koyuyor: "İnsanlarımız şikayet edip duruyorlar. Herhalde her şeyleri var da, ondan"... skohen@milliyet.com.tr YERYÜZÜNDE dertsiz insan olmadığı gibi, dertsiz ülke de yok. Tabii önemli olan bu derdin niteliği ve ciddiyet derecesidir.
