Sami Kohen

Sami Kohen

skohen@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Aslında İran'ın bu kızgınlığı yersiz. İran Dışişleri Bakanı Harazi'nin "kışkırtıcı" diye nitelendirdiği bu ziyaret ve g"steri, üç ay "nce planlanmıştı. Dolayısı ile bunun, Hazar konusu ile bir ilintisi yok. šstelik Hazar üzerindeki anlaşmazlık İran ile Azerbaycan arasında. Türkiye sadece İran'ın Hazar'da araştırmalara başlayan Azerilere karşı askeri bir güç g"sterisi karşısında bir tavır ortaya koydu. Bu tavır, başta bazı gazetelerin "ne sürdüğü gibi, tehditkar değildi. Ankara'nın Tahran'a mesajı şu idi: Bu meseleyi müzakere yolu ile, barışçı şekilde halledin. Kuvvet kullanma yoluna başvurmayın... Şimdi Bakü'deki Türk askeri etkinliğinin, tam bu gelişmeler üzerine yer alması, bir rastlantı. Türkiye, İran'ı bu konuda ikna etmeye ve yatıştırmaya çalıştı. Ama Tahran basınına bakılırsa, İranlıların kızgınlığı geçmişe benzemiyor.Açıkçası b"yle bir tepki Ermenistan'dan gelseydi, haydi neyse. Erivan bile bunu mesele yapmazken, İran'ın Türkiye'ye art niyetler atfedip kendi kendisini bunun hedefi sayması şaşırtıcı doğrusu...* * * İRAN'ın, bu ve buna benzer durumlarda Ankara'nın verdiği güvenceye rağmen, Türkiye'yi kendisine karşı başkaları ile komplo kuruyormuş gibi g"rmesi, Tahran ile Ankara arasındaki güvensizliğin yeni bir g"stergesi. Peki İran'ın Türkiye'ye karşı bu kadar güvensizlik - ve de kaygı - duymasının sebebi ne? İran "teden beri (şimdiki rejimden "nce de) Türkiye'yi bir rakip olarak g"rmüştür. Bugün de Tahran'ın g"zünde, Türkiye kendi politikaları için bir engel... ™rneğin Bakü - Tiflis - Ceyhan petrol ve gaz boru hattı projelerini, kendi çıkarlarının aleyhinde sayıyor. İran "zkaynakları ve b"lgedeki diğer kaynaklar için, kendi topraklarının kullanılmasını istiyor. Bu avantajını başkalarına kaptırmaktan korkuyor. İran'ın Türkiye'ye olduğu kadar Azerbaycan'a karşı da olmasının esas nedeni bu çıkar çatışması ve rekabettir. Bu, Tahran'daki Mollaları, Müslüman Azerbaycan'a karşı Ermenistan ile aynı safta yer almaya kadar g"türüyor... Ve şimdi İran, Türkiye'nin Azerbaycan'a birçok sebepten yakınlık duymasına ve bunu - bugünlerde olduğu gibi - fiilen g"stermesine kızıyor. Kendisine "Türk fobisi"ne kapılması için bir sebep olmadığının defalarca s"ylenmesine rağmen... skohen@milliyet.com.tr Eğer Hazar sorunu üzerinde son günlerde Ankara ile Tahran arasındaki uyuşmazlık ortaya çıkmasaydı, herhalde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kıvrıkoğlu'nun Bakü ziyareti ve Türk F - 5'lerinin hava g"sterisi, İran'ın bu kadar ters tepkisine yol açmayacaktı.