Bu "deprem"i Başbakan Ariel Şaron hızla peş peşe aldığı bir dizi kararla yarattı. 77 yaşındaki Şaron'un 32 yıldır liderliğini yaptığı Likud partisini ani bir kararla terk etmesi, başbakan olarak da koalisyon hükümetinin istifasını verip erken seçimlerin (muhtemelen mart ayında) yapılmasını istemesi ve alelacele yeni bir parti kurması, gerçekten şaşırtıcı.* * *Şaron'un durup dururken böyle bir sürpriz yaratması bir dizi nedene dayanıyor.1) Likud'u terk etmesinin nedeni, bu partideki popülaritesinin, özellikle Gazze'den çekilme politikası yüzünden zayıflamasıdır. Nitekim Likud içinde, eski başbakanlardan "Bibi" Netanyahu'nun başını çektiği "şahinler" grubu, ciddi bir rakip durumuna geldi. Şaron şimdi harekete geçmediği takdirde, ileride Likud'a hâkim olamayacağını ve liderliğini kaybedebileceğini sezdi. Çareyi istifasını verip Likud'un içindeki destekçileriyle daha ılımlı yeni bir parti kurmakta buldu...2) Şaron böylece ileride saf dışı kalmak yerine şimdi inisiyatifini kullanmayı ve toplumdaki yeni siyasal ve sosyal akımları dikkate alan bir merkez eğilimli parti kurmayı tercih etti. Bunu yaparken de, çevresindekilerin deyişiyle "misyonunu veya vizyonunu daha rahatça hayata geçirmeyi" umuyor. Şaron, Gazze'den sonra Batı Şeria ve "Yol Haritası" ile ilgili düşüncelerini Likud lideri olarak gerçekleştiremeyeceğine, dolayısıyla bir "imaj değişikliği"ne ihtiyaç olduğuna karar verdi...3) Şaron'un erken seçim istemeye ve bu arada yeni partisini kurmaya iten başlıca neden de, İşçi Partisi'ndeki son değişikliktir. Bu partide 82 yaşındaki Şimon Peres, 55 yaşındaki rakibi Amir Peretz karşısında liderliği kaybetti. Aslında "Peres'in gidişi, Peretz'in gelişi" İşçi Partisi için olduğu kadar İsrail siyasal yaşamı (ve hatta bölge politikası) açısından da çok önemli bir değişiklik. Genç Peretz eski bir sendikacı, Filistinlilerle anlaşmaktan ve Batı Şeria'dan çekilmekten de yana. Ayrıca İşçi Partisi'nin "sosyal demokrat programı"nı ön plana çekmek istiyor. Şaron, Peretz'in koalisyonda kalmak istememesi ve erken seçim talebinde bulunması karşısında, bizzat bu yönde inisiyatifini kullanmak zorunda kaldı...* * *Bu değişiklik Şaron'un şansını nasıl etkiler? Erken seçim, İsrail siyasal yaşamında ne gibi yenilikler yaratır ve bu, Ortadoğu barış sürecine nasıl yansır?Nabız yoklamalarına bakılırsa, daha sağa kayan Likud, artık en güçlü parti olmak şansını kaybediyor. Şaron'un yeni merkez-sağ partisinin Likud'un önüne geçmesi bekleniyor. Ama asıl güçlenmesi beklenen, Peretz'in İşçi Partisi'dir. Gözlemciler şimdiden onu favori olarak görmeye başladı.Kuşkusuz İsrail'de irili ufaklı partilerin çokluğu nedeniyle gene bir koalisyon kurulacak. Ama bunun Şaron veya Peretz'in başında bulunacağı bir merkez-sol koalisyon olması mümkün görünüyor. Böyle bir hükümetin "barış süreci"ne yeni bir hız kazandırması da muhtemel. Eğer ocak ayında Filistin'de yapılacak seçimlerden de olumlu bir işaret gelirse, mart ayından sonra bir "Ortadoğu Baharı" yaşanabilir... skohen@milliyet.com.tr Gözlemcilerin deyişiyle, İsrail'de son 24 saat içinde olanlar, bir "siyasal deprem"... İsrail'de olduğu kadar bölgede de siyasal dengeleri etkileyebilecek -ve belki de artçı sarsıntıları, çarpık dengeleri düzeltebilecek olan- bir "deprem"...
