Evet, en az yüz elli bin kişinin ölümüne, milyonlarca insanın evsiz barksız kalmasına neden olan bu büyük afet üzerine pek çok ülke yardım için büyük paralar ayırmaya başladılar: Avustralya 764 milyon, Almanya 670 milyon, Japonya 500 milyon, ABD 350 milyon, Norveç 180 milyon, İngiltere 95 milyon, İsveç 75 milyon dolar... Şimdiye kadar uluslararası yardım kampanyalarında adı geçmeyen Çin bile, bu kez 70 milyon dolar bağışlıyor...Burada belirtmeden geçemeyeceğiz. Zengin sayılan ülkeler arasında son derece duyarsız veya cimri davranan sadece birkaç ülke var. Yıllık petrol geliri 80 milyar doları bulan Suudi Arabistandan sadece 10 milyon dolar... Arap Emirlikleri"nden 2 milyon dolar... Bu ülkelerin dünyanın en kalabalık Müslüman ülkesi olan Endonezyanın dahil bulunduğu felaket bölgesine yeterince yardım elini uzatmamasının nedenini anlamak gerçekten zor...* * *YARDIMA koşan ülkelerin hepsinin sadece "alicenap" duygularla hareket ettiğini söylemek de zor. Kiminin kafasında siyasi, kiminin de ekonomik hesaplar var. Bireylerde görülen bencil refleksler, böyle hallerde devletlerin davranışlarına da hâkim oluyor...Örneğin Japonya ve Çin gibi ülkelerin yardımı yaparken, felaket bölgelerinde ileride girişecekleri -ve şimdiden 10 milyar dolar olarak hesaplanan- "yeniden inşa" projelerini düşündükleri bir sır değil...Aynı şekilde, ABDnin ve diğer bazı Batılı ülkelerin, bölgede kendi lehlerinde kamuoyu oluşturmak ve siyasal nüfuzlarını artırmak amacıyla yardım yarışına katıldıkları da bir gerçek. Nitekim ABD şimdiden bölgeye sevk ettiği uçak gemileri, helikopterleri ve yardım ekipleriyle bir "imaj yaratma" operasyonuna girişmiş durumda. ABD Dışişleri Bakanı Collin Powell açıkça "Bu (olay), İslam dünyasına Amerikan cömertliğini ve ABDnin Müslümanlara karşı olmadığını gösteriyor" diyerek, Washingtonun insancıl operasyonuna nasıl bir siyasal boyut kattığını göstermiş bulunuyor...* * *BU siyasal unsur, şimdiden bazı sürtüşmelere yol açmak üzere... Nitekim ABD ile Fransa, bu yardım yarışında da, birbirleriyle kapışmış durumdalar!Kavga hafta başında bir Amerikan yetkilisinin Fransayı tsunami bölgesine yeterince yardım etmemekle suçlaması ile başladı. Fransa Dışişleri sözcüsü bunu reddederken Cumhurbaşkanı Chiracın da ABDnin BMyi "by-pass" edip kendi başına bir "yardım koalisyonu" kurmasına kızdığı bildirildi. (Gerçekten ABD, bazı Asya ülkeleriyle yardım için "koalisyon" adı altında bir grup kuruyor)... İşte, ABD-Fransa rekabeti etrafında cereyan eden "Trans-Atlantik" çekişmelerinin yeni bir örneği daha...* * *OYSA, doğal afetlerin neden olduğu acılar ve sorunlar karşısında, tüm insanların -ve de devletlerin- siyasal ya da ekonomik hesapları bir yana bırakıp, sadece ve sadece insancıl amaçlı yardım için birlikte çalışması gerekir. Bu da, son dakikada, para toplamanın ötesinde bir iş... Bu, uluslararası örgütlerin ve özellikle BMnin işi...Bunu her vesileyle belirtiyoruz: BMnin emrinde bir "acil yardım" mekanizması ve fonu yaratmak lazım. Eğer "insancıl misyon" konusunda ille "siyaset" yapılacaksa, hiç olmazsa, bu faaliyet böyle yapıcı bir maksatla ve BM çerçevesinde yapılsın... skohen@milliyet.com.tr ASYAdaki tsunami felaketinin ardından dünya yoğun bir yardım seferberliğine girişti ve olağanüstü bir dayanışma sergiledi. Ama gelin görün ki, bu insanlık misyonu da yavaş yavaş dejenere olmaya ve siyasileşmeye yüz tutuyor...
