Bu "ufak - tefek" gelişmelerin yer alması, resmi politikaları değiştirmiyor. Aslında Ermenistan, Türkiye ile diplomatik ilişkilerin kurulmasını çok istiyor. Ancak Ankara iki "n şart üzerindeki ısrarını sürdürüyor: Birincisi, Ermenistan'ın "soykırım" iddiasının Türkiye tarafından kabul edilmesi talebinden vazgeçmesi. İkincisi de, Ermenistan'ın Azeri toprakları üzerindeki işgaline son vermesi...Bu engellerin aşılması aşamasına bir türlü girilemediği için, Ankara ile Erivan arasında başta diplomatik olmak üzere "normal ilişkiler"in kurulması olasılığı henüz yakın g"rünmüyor. Ancak buna rağmen, iki komşu ülke arasında "zellikle sivil toplum düzeyinde bazı temaslar gerçekleşiyor. Bazı "gayri resmi" toplantılarda, "resmi ağızlar"dan anlamlı mesajlar duyuluyor. Güven ortamı yaratabilecek bazı somut adımlar da atılıyor...* * * STOCKHOLM'de, İsveç hükümetinin ev sahipliği yaptığı uluslararası bir konferansta, Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Ruben Şugaryan' ın yaptığı konuşma, bu bağlamda "nem taşıyor. Şugaryan'ın verdiği mesaj şu: Türkiye - Ermenistan ilişkilerinin normalleştirilmesinde, pragmatik davranmak zamanı geldi. Bunun için soykırımın tanınması gibi bir "n şart koşmak s"z konusu değil. Bu, siyasal değil, manevi bir konudur...Konferansa katılan ve aynı konuda bir konuşma yapan İstanbul milletvekili Bülent Akarcalı' nın deyişi ile, Bakan Yardımcısı'nın s"yledikleri "Erivan'ın yaklaşımında olumlu y"nde bir ilerleme olarak değerlendirilebilir." * * *YUKARIDA belirttiğimiz gibi, sivil toplum girişimleri ile veya sahne arkasındaki bazı temaslarla, bir yakınlaşmaya doğru gidiliyor.Bu ayın başlarında Antalya'da Türk Atlantik Konseyi'nin yıllık konferansına ilk kez Ermenistan'dan bir temsilci katıldı... Geçenlerde Karadeniz Ekonomik İşbirliği ™rgütü çerçevesinde, İstanbul'da bir Ermeni temsilciliği - hem de resmi bir t"renle - açıldı... Birkaç gün "nce Ankara'da yapılan Ermeni Araştırmaları Türkiye Kongresi'nin sonuç bildirgesinde diyalog ve işbirliği çağrısı yapıldı...Bu arada Türkiye - Ermenistan Ekonomik İşbirliği Konseyi'nin de çabası ile, ikili ticarette bir gelişme olduğu bildiriliyor. Tabii vizenin kaldırılmasının ardından bir de sınır ticaretini engelleyen kısıtlamalar kalkarsa, (ki bunu "zellikle Kars başta olmak üzere b"lgedeki esnaf çok arzuluyor) daha büyük bir gelişme olacak...* * * TšRK ve Ermeni yetkililerinin bir süreden beri sessizce g"rüştüğü bir demiryolu projesi var. Kars'ı Ermenistan yolu ile Bakü'ye bağlayacak iki seçenekli bu projenin gerçekleşmesi, iki ülke arasında ulaşımı sağlayacağı kadar, Kafkasya'da b"lgesel işbirliğini de geliştirecek.Dışişleri Bakanı İsmail Cem, 14 Mayıs'ta İzlanda'da yapılacak NATO Konseyi toplantıları sırasında, Ermeni meslektaşı Vardan Oskanyan ile bir araya gelmeyi umuyor. Hatta bu g"rüşmenin Azeri Dışişleri Bakanı'nın da katılması ile üçlü olarak yapılması düşünülüyor. B"yle bir toplantıda Cem "y"nlendirici" bir rol alabilir. Bu projenin orada kesinleşmesini sağlayabilir. İlaveten Azeri - Ermeni uyuşmazlığına da katkıda bulunabilir. B"ylece Türk diplomasisi Ortadoğu'da olduğu gibi Kafkasya'da da b"lgesel etkinliği sergileyebilir... skohen@milliyet.com.tr Basına sadece ufak - tefek haberler olarak yansıyor, ama son bazı gelişmelerin topluca değerlendirmesi, Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerde normalleşme y"nünde bir gidiş olduğunu g"steriyor.
