Tarihi risk

Şeref OĞUZ

Hükümet, kamu mal ve hizmetlerine 6 ay boyunca zam yapmayacak. Bu, "kamu"yu bağlayan, "özel setörü" yönlendiren, tarihi bir karar.
Öncelikle, enflasyonla mücadelede hükümetin kararlılığını göstermesi bakımından tarihi bir karar.
Ayrıca IMF görüşmeleri öncesinde açıklanarak, "tarihi denk düşürülmüş" bir karar.
Son olarak, yarım yıl gibi bir süre fiyatları dondurmak, serbest piyasa ekonomisi içinde uygulanması "fevkalade riskli" bir karar.
Bu yürür mü? Yani kamu, 6 ay boyunca verdiği sözü tutar ve KİT ürünlerine zam yapmayı durdurur mu? Durdurur!.. Geçmişimizde örnekleri vardır. Burada geçmişten farklı olarak yapılan, zam frenine, seçim ekonomisi dışında, kendi rızasıyla basmaktan ibarettir.
Ancak bu karar çok büyük bir risk taşıyor. Enflasyonu düşürmek için kamunun 6 ay boyunca zam yapmama kararı, tek başına hiç bir işe yaramaz.
Eşanlı olarak;
1 - SSK reformu yapılarak 1.4 katrilyonluk SSK açığının en az 700 trilyon liraya çekilmesi sağlanmalıdır.
2- Özelleştirmeye hız verilerek, 6 ay içinde en az 5 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirilmelidir. Bunun anlamı, Telekom'un satışıdır ve mutlaka yapılmalıdır.
3- Vergi Reformu hayata geçirilmelidir. Zira vergi toplayamadığı için borçlanan kamu, bütçe açığıyla enflasyona beslerken, şimdi de 6 aylık KİT sübvansiyonu külfetini kaldıramaz ve çöker.
Bu üç eşanlı proje, zamsızlık döneminde hayata geçirilmezse ne olur? İşte "tarihi risk" buradadır. Olacakları kısaca sayalım;
1- Önünden barajlar kurulan KİT zamları, Haziran başında yıkıldığında, tüm piyasayı önüne katar, krize sürükler.
2- Katlanılan külfet boşa gider ve şok plandan umulan fayda, zarara dönüşür.
3- 1998 yılının ikinci yarısı, fiyat endekslerini yeniden 3 hanelere taşıyacak sürecin başlangıcı olur.
4- Enflasyonu düşürmede en önemli silah olan toplumsal uzlaşma, reformsuzluk yüzünden boşa gider ve yeniden tesisi, yıllar sonra sağlanabilir.
Bu açıdan... Hükümet çok büyük bir risk almıştır. Bu, müthiş bir kararlılıktır. Ve, zamsız dönemde yapısal reformları hayata geçirmek, keyfiyetten öte, hayati bir zorunluluk olmuştur.
Yapısal reform, hasta ekonomiyi ameliyat masasına yatırmaktır. Kronik hastalıklara bıçak vurmaktır. Fakat o bıçağa bilek, o bileğe yürek gerekmektedir.
6 aylık zamsız dönemde bu yürekliliği gösteren, enflasyonu ezer. Aksi halde ekonomiye de umutlarımıza da kan doğrar.


Yazara Email seref.oguz@milliyet.com.tr