Suriye sorunu çözülüyor mu yoksa daha da mı karmaşıklaşıyor? Bu sorunun yanıtı çok zor çünkü ısrarla Suriye’nin toprak bütünlüğünü savunan Türkiye dışında hiçbir küresel ve bölgesel aktörün niyeti net değil. Dolayısıyla, masada kalıcı barışa dönük çözüm arayışları ve sahadaki DAEŞ’i yok etmeye yönelik mücadeleye rağmen Türkiye dışında tüm aktörler samimiyet testinden sınıfta kalmış durumda. Bunun en çarpıcı örneğini de El Bab harekâtında yaşadık. Göğüs göğüse savaş sürerken, ABD başta olmak üzere müttefik görünen ülkeler bırak destek vermeyi, DAEŞ’li teröristlerin El Bab’a sızmasına dahi göz yumdular. Harekât başladığında El Bab’da 80-100 teröristin varlığından söz edilirken şu ana kadar öldürülenlerin sayısı 2 bini buldu. Kaçanlar da hariç. Yani Türkiye’yi zorda bırakmaya dönük hesaplar vardı ama tutmadı.
Şimdi sıra yeni test alanları Menbiç ve Rakka’da... Trump’la birlikte “ilişkilerde yeni gün” diyen ABD, Türkiye’nin kırmızı çizgisi PYD/YPG’ye Menbiç’ten çekil ve Rakka operasyonunda sen kenarda bekle mi diyecek? Yoksa Türkiye’ye ve öngördüğü plana rağmen, Rakka’ya PYD/YPG ile birlikte mi yürüyecek? Dün konuştuğum Terör ve Güvenlik Uzmanı, eski bordo bereli Abdullah Ağar’ın bu konulardaki yorumu şöyleydi:
“ABD’nin Türkiye’nin kapısını çalmasının tek bir sebebi var, bu işi YPG ile beraber yapmasının kendisi açısından ne kadar büyük bir risk ürettiğinin farkında çünkü bu YPG’yi çok aşan bir operasyon. Rakka’yı biz YPG’yle düşüreceğiz yani bunun ne olduğunu ABD çok iyi biliyor diye düşünüyorum ben. Kovboy kafasıyla ben yaparım, asarım keserim modu da olabilir ama orada büyük bir fiyasko riski var. DAEŞ’in kalesini vuracaksın ve bu kalede DAEŞ’in kadınları, çocukları var. DAEŞ’e angaje olmuş, onu destekleyebilecek 2 milyonluk bir taban ve on binlerle ölçülen bir silahlı terörist varlığı mevcut. Şehrin altı tünellerle oyulmuş. Sen havadan istediğin kadar bombala. Tünelleri göremediğin sürece o tünellerin içindeki DAEŞ’in varlığını yok edemeyeceksin ki... Adam oralardan direnecek. Bunun kolay olacağını hiç kimse iddia edemez. Bu vekâlet savaşları güçlerini aşan bir şey; tankçısı, topçusu, hedef tespit sistemleri, gerçek zamanlı uçuşlar yapabilen uçaklar ve havaalanları lazım. Burada İncirlik çok önemli. Katar’dan ya da diğer alanlardan yapacağın müdahale ortalama 2-2.5 saat, İncirlik’ten ise 15 dakika. Bunların hepsi çok önemli şeyler. ABD bu yüzden Türkiye’nin kapısını çaldı. Türkiye de doğal olarak YPG varsa ben yokum diyor.”
Bu durumda Türkiye ne haliniz varsa görün diyemez mi?
“Onu diyememesinin sebebi şu. Rakka operasyonunu YPG’yle yaparsa, hele hele ABD ile Rusya anlaşıverirse (bu destek ya da sahada işbirliği de olabilir), hepten inisiyatif kaybediyor Türkiye. Oradaki en zor denklem Rusya ile ABD’nin anlaşıyor olması. Çünkü YPG’nin üzerinde ABD’nin yanı sıra Rusya ve İran’ın da eli var. Yani ABD ile Rusya anlaşırsa onların ortak iradesi tecelli eder. O ortak iradede de bölgesel güçlerin yeri yok, sadece küresel güçlerin kullanmış olduğu vekâlet savaşçılarının yeri var.”
Menbiç Kürt değil
Ağar’ın ABD’nin Rakka harekâtını Türkiye ile yapması halinde Menbiç’in durumu ne olur sorusuna verdiği yanıt da şuydu:
“Rakka operasyonu yapılacak olursa ABD için samimiyet test alanı orası, YPG’nin Menbiç’i ÖSO’ya bırakması şart. Zaten Menbiç Kürt değil ki, yüzde 80’i Arap, yüzde 20’si de kendisini Kürt zanneden Karakeçililer. Onlar aslında bir Türkmen boyu ama Kürtleşmişler. Yani yüzde 80’i Sünni Arap. Şimdi YPG orayı gasp etti. Hem sadece Menbiç’te değil, Afrin meselesi de var. Çok su götürecek bir konu ve daha başındayız.”
Ya ABD YPG ile hareket edeceğini söylerse, Türkiye Menbiç’e giriyorum der mi?
“ABD’nin onu deme gibi bir lüksü yok. Diyebilse zaten Türkiye’ye gelmez. Diyemediği için Türkiye’ye geliyor. Ama olursa da Türkiye gelişmeleri bekler. Şu andaki olan Afrin’de, Menbiç tarafında kavga ediyoruz, böyle fotoğraflar ürüyor. O tür fotoğraflar nasıl seyreder, nereye doğru gider? Türkiye Menbiç’e giriyorum der de, sonrası ne olur? Mesele kuvvet değil, aynı zamanda caydırıcılık üretmek. Siz vur dediğiniz zaman, başka bir etkiye maruz kalmıyorsanız dersiniz. Ama başka bir etkiye maruz kaldığınız anda fotoğraf bir anda değişiverir.”
