Tunca BENGİN
Vatandaşa kemer sık diyen devlet, kendi kemerine bakmıyor. Dış teşkilatlarda lüks - israf almış başını gitmiş. OECD, Dünya Bankası'na avuç açan Türkiye, milyonlarca doları hovardaca harcıyor. Başbakan ve yardımcılarına birer mektup gönderen TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ANAP Van milletvekili
Kamran İnan, bakanların kararnameleri gözü kapalı imzaladıklarını söylüyor.
İnan'a göre; dünyanın en geniş müşavir kadrosu Türkiye'de. Ve neredeyse tamamı dil bilmiyor!.. Böyle kepazelik olmaz. Ama durun, iş bu kadarla kalsa iyi. İşte İnan'ın zehir zemberek mektubunda altını çizdiği tablonun satırbaşları:
. Amerika'nın 30 yer kapattığı, 2 bin kişiyi dışişlerinden çıkardığı, Kanada'nın büyük tensikata gittiği bir dönemde Türkiye'nin açılımları lüzumsuz.
. Bugün Bakanlar Kurulu'nun önündeki tekliflerin yarısına yakını dış teşkilatlar. Örneğin; Anadolu'nun bütün köşeleri Türk kültürüne susamışken, Kültür Bakanlığı, yeni 13 tane müşavirlik açılması teklifini götürdü.
. Dışarda 7500 kişi Türk devletinden maaş alıyor. Bunun 3300'ü Dışişleri Bakanlığı'nın dışındaki devlet kuruluşlarının personeli. Paris'te 19, Berlin ve La Hey'de 8'er müşavir var. Devleti iyi tanımayan bazı sayın bakanlar bürokrasi tarafından aldatılıyor.
. Montreal'de Dünya Sivil Havacılık Teşkilatı var. Nezdinde büyükelçi seviyesinde temsilcilik bulunduran dört memleketten biri Türkiye. Ve hiçbir işi yok. Muhabere memuru da geri alındı.
. BM'nin Viyana'daki iki bürosunda müstakil daimi delegelik bulunduran altı ülkeden biri Türkiye. Yine Cenevre'de Dünya Ticaret Teşkilatı için ayrı delegelik kuran 16 ülke arasındayız. Niye? Çünkü maaş 10 bin dolar. Şimdi de büyükelçiye rezidans alınıyor.
Adama kadro yaratılıyor
. Türkiye'nin 12 daimi delegeliğinden beşi şahıslar için. FAO nezdindeki Roma delegeliğini nihayet kaldırdık. Çünkü 192 üye ülkeden büyükelçilik bulunduran tek bizdik. FAO'nun Hintli Ankara temsilcisi bir gün geldi; 'Roma'ya Türkiye ile ilgili rapor yazamıyorum, Türkiye o kadar zengin ki burada büyükelçisi var diye dalga geçiriyorlar' dedi.
. Şanghay'da Türk yok, Dışişleri başkonsolosluk açıyor. Şimdi Brezilya San Paulo'da açmak istiyorlar. Yahu insaf edin beyler neredesiniz?..
. 93 büyükelçilikten 20'sinin yıllık ortalama iş hacmi 3 veya 5 rapor yazmak. Bir elçiliğin yıllık maliyeti (bina, rezidans, personel gideri) bir milyon dolar. Bir rapor kaça geliyor.
. 63 tane başkonsolosluk var. Nihayet kapatılan Napoli'nin yıllık işlem hacmi üçtü. Cenevre'dekinin kapatma kararını çıkardık, yine açtılar. Cenevre ile Zurich ya da Bern arası 150 kilometre.
. 1996'da 15 bin kişinin devlet hesabından seyahate çıkıp, 67 milyon dolar yemiş. Şimdi 100 milyon doları aşmıştır. Çünkü hükümetin yarısı dışarıda seyahatte. Aralık başında Paris'teydim, aynı anda üç tane Türk heyeti vardı.
. Dışişlerine 'bütçem yeterli değil' diye ağlar. 70 tane Mercedes 500 (tanesi 428 bin mark), 70 tane de Mercedes Jeep (tanesi 325 bin mark) aldı. Çin'e de göndermişler, iki senede bir lastiği değişir (12 bin mark), Almanya'dan Çin'e lastik taşınır. Bu lüks Amerika'da yok.
. Orta Asya cumhuriyetlerinde bakanlar aylık 50 - 70 dolar maaş alır. Bizim personelin aylığı 3500 - 5 bin dolar.
. Hazinenin dışarda 60 kadrosu var. Ne iş yaptıkları belli değil. Dünya Para Fonu, Dünya Bankası, Avrupa Birliği, OECD nezdinde amenna, ya gerisi...
. Ticaret Müşaviri sayısını 85'den 150'ye çıkarmak istiyorlar. İnternet aracılığıyla dünya ticaretinin yapıldığı dönemde ticaret müşavirinin ne işi var.
. Türkiye dışında Turizm Müşaviri bulunduran ülke yok. 40'ı aşkın, müşavir aslında maaşlı turist.
Kim sorumlu?
İnan'a göre denetim görevini yeterince yapmayan parlamento... İnan şöyle konuşuyor:
"Plan - Bütçe Komisyonu'nun çalışma şekli felaket. Bütçeleri incelemek üzere atanan raportörler, raporlarını ilgili bakanlıklara gidip yazıyorlar. Böyle denetim mi olur? 55. Hükümet döneminde dış kadrolarda yüzde 30'luk tasarrufa gidildi. Ancak hükümetler değişince, eskilerin hepsi geri alındı. İşin garibi o zaman bu kararı alan hükümetin içinde sayın
Ecevit Başbakan Yardımcısıydı."
Peki ne olacak?
"Bunlar Amerika'da, her yerde mahkemenin müdahalesini gerektirir. Hırsızlığın hepsi kanunsuz değildir. Bunlar kanuni hırsızlıktır."
Yazara E-Posta: tbengin@milliyet.com.tr
