Piyasadaki sahte rakıya dikkat... Sağlıksız ortamda ve metil alkolden üretilen sahte içkiler öldürüyor, felç ediyor. Tekel Genel Müdürü Mehmet Akbay, sahte ve kaçak ürünlerde artış olduğuna dikkat çekerek, "Gücümüz oranında piyasayı denetlemeye çalışıyoruz" diyor.
Tekel'in ihracat dahil yıllık rakı üretimi 80 milyon litre (yaklaşık 130 milyon şişe). Bu da sahtekarları özendiren en büyük etken. Sokaklardan boş şişelerin toplandığını belirten Akbay, şöyle konuşuyor:
"Şişelere kapak uyduruyorlar. Tadı anlaşılmasın diye de içine normal şeker kamışı alkolü ya da şeker pancarı suyu ilave edip, anason parfümü katıyorlar. Bütün ürünlerin sahtesi - takliti var. Bunların eski Yugoslav cumhuriyetlerinden Pekin'e kadar uzayan bir takım fabrikalarda yapıldığına dair iddialar mevcut. Büyük bir kaçakçılık şebekesinin uzantıları. Aslında her ülke kaçak - sahte ürün tehdidinde. AB'de de son dönemde arttı."
Sahte rakının öldürücü olduğuna değinen Akbay, şöyle devam ediyor:
"Gerçek rakı etil alkolden yapılıyor. Ancak işlem sırasında metil alkol ya da metanol çıkıyor. Biz dimetilizasyon kuleleriyle zararlı alkolü tamamen arıtıyoruz. Sahtesinde bu işlem yok ya da metil alkolden rakı yapıp piyasaya sürenler var."
Büyük vergi kaybı
Piyasadaki bir başka vurgun ise kaçak içkiler. Antalya, Mersin, Adana'da bu gibi olayların tespit edildiğini belirten Akbay, şöyle konuşuyor:
"Kesin bir rakam yok ama; tespit edilenler aysbergin görünen yüzünden daha büyük rakamlar değil. Bizim gözlemlerimize ve baş müdürlüklerimizden aldığımız bilgilere göre hem alkollü içkiler de hem de tütün mamullerinde önemli miktarda kaçak ürün girişi var. Herkesi zan altında bırakmamak gerekir ama; özellikle düşük fatura kesiliyor."
İthal viskilerin üzerinde yer alan "Tarım Bakanlığı'nın izniyle ithal edilmiştir" yazısının vergi takibi açısından önem taşımadığına da dikkat çeken Akbay, 'Sigarada bandrol var, o nedenle vergi kontrolünü sağlamak mümkün. Ama alkollü içkilerde yok. Elinizde şişe var ama; gümrükten mi açıktan mı geçti kovalamak güç' diyor.
Sahte nasıl anlaşılır
Tekel'in ürettiği rakı ile sahtesini ayırt etmek oldukça zor. En belirgin özellik kapak ve içimde ortaya çıkıyor. Şöyle ki; içildikten sonra mide bulantısı, baş ağrısı yaparsa kesinlikle sahte. Uzmanlar ipuçlarını şöyle sıralıyor:
. Tiryakisine sahte rakının kokusu ve tadı itici gelir.
. Tekel'in ürettiği rakıların kapakları otomatik kapatıldığından şişeye tam oturuyor. Elle kapatılan sahte rakının alt boğumu şişeye tam oturmuyor.
. Tekel'in kapaklarında üretim yapan fabrikanın kodu, üretim tarihi - saati, kaçıncı şişe olduğu gösterir seri numaralar bulunuyor. Ve fabrika kodları sürekli değişiyor. Sahte rakı üreticileri bu numaraların tümünü bir arada basamıyor ya da kapakta hiç numara olmuyor.
. Tekel'in kapakları polisajlı olduğu için parlak. Sahtesinin kapakları mat.
. Etiketler içerden çalındığı için gerçek. Ancak sahte rakı etiketleri elle yapıştırıldığı için düzensiz.
. Gerçek rakı her zaman duru - temiz, sahte rakının dibine dikkatli bakıldığında tortular var.
. Lokantalarda karafaki, sürahi ile gelen ya da bakkaldan bölünmüş rakı alıp içmek riskli. Mutlaka açılmamış şişe istemek gerekiyor.
. Kesin tespit ise ancak laboratuvar analiziyle mümkün.
Zehir içiriyorlar
Sahte rakılar sağlıksız ortamlarda ve çok pis koşullarda imal ediliyor. Ve insan sağlığı için büyük tehlike oluşturuyor. En felaketi de sahtekarların kullandığı metil alkol. Sanayide kullanılan metil alkol beyinde büyük tahribat yapıyor. Alınan miktara göre sonuç, felç ya da ölümle bitiyor. İşte
Etanol ve
Metanol arasındaki fark:
Etanol : Arı alkol ya da mutlak alkol. Glukozun mayalanmasından oluşur. Bu nedenle bira, şarap ve damıtık içkide bulunur. Hoş bir tadı vardır. Besin ve eczacılıkta kullanılır.
Metanol : Çözücü olarak değerlendirilmesinin ötesinde formaldehit (denetimli yükseltgeme yoluyla) ve metil esterlerin (iyodür, sülfat) üretiminde kullanılır. Zehirleyici bir madde olan metanol, 100 ml'nin üzerinde alındığında ölüme yol açabilir...
Yazara E-Posta: tbengin@milliyet.com.tr
