30.04.2017 - 02:30 | Son Güncellenme:
DUYGU ERDOĞAN
Zeytinyağı ihracatı, artan rekolte sayesinde artışını sürdürüyor. Zeytin-zeytinyağı üreticisi mevcut sezondaki üretim artışının yanında gelecek sezonda da iyi rekolte bekliyor. Bu sayede dünyanın önemli üreticileriyle yeniden rekabet ortamına giren zeytinyağı üretiminde fiyatlar da dengeleniyor. Ayrıca başta İtalya, Yunanistan, Tunus olmak üzere zeytinyağı üretiminde dünyanın en güçlü ülkelerinde yaşanan rekolte kayıpları nedeniyle Türk zeytinyağı ihracat rekoru kırmaya devam ediyor. Zeytinyağı ihracatı, özlenen seviyeleri henüz yakalamasa da geçen iki yılın yaralarını sarar hale geldi.
Ege İhracatçı Birlikleri verilerinden derlenen bilgiye göre, son iki yıldır düşük üretim ve yüksek fiyatlar nedeniyle dünya üreticileriyle rekabet edemeyen Türkiye, bu yıl atağa geçti. Üretim artıp, fiyatlar da dengelenince zeytinyağında yeni bir ihracat hamlesi başladı.
Türkiye, zeytinyağında ihracat sezonunun başladığı Kasım 2016’dan bu yana 23 bin 676 tona karşılık, yaklaşık 86 milyon dolarlık zeytinyağı ihraç etti. Bir önceki sezonun aynı döneminde yalnızca 4 bin 305 ton zeytinyağı ihraç ederek, 22 milyon dolar döviz girdisi sağlayan sektör, ihracatını miktar bazında yüzde 450, değer bazında ise yüzde 288 artırmış oldu.
‘Tüm paydaşlar mutlu’
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Davut Er, bu yılın 5.5 aylık dönemdeki ihracatlarını, beşe katladıklarını belirterek, bu artışta fiyat dengesi dışında, İtalya, Yunanistan, Tunus gibi önemli üretici ülkelerde yaşanan rekolte kayıplarının etkili olduğunu söyledi.
Gelecek dönemin de çiçeklenmelere bakıldığında iyi bir üretimle karşılaşacaklarını öngördüklerini anlatan Er, “Bu fiyatlardan üretici memnun, ihracatçı memnun. Hepimiz el ele çalışıyoruz. Sektörün baştan aşağı tüm bileşenlerinin, paydaşlarının çok mutlu olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Zor yıllar geçti
Kilosu markette 28 lirayı aşan zeytinyağı litre fiyatları şu anda 20-22 lirayı görüyor. Üreticide ham zeytinyağı fiyatı ise 11 liradan 15 liraya kadar çıkıyor. Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, geçen birkaç yılda yüksek fiyatlar nedeniyle Türkiye’nin ihracat yapamadığını belirterek, bu dönem büyük ölçüde ‘zor yılların geride kaldığını’ söyledi. Bir dönem 100 bin tona yakın ihracatların yaşandığı Türkiye’de istenilen düzeyin henüz yakalanamadığını anlatan Yıldırım, “Ancak bu zor yıllardan sonra şu anda gelinen süreç herkesi çok mutlu etti. Elbette zeytinyağını diğer yağlardan ayırmak gerekiyor. Tüketici zaten çok düşük fiyat beklemiyor, çünkü zeytinyağının önemini biliyor” diye konuştu.
‘Görünmeyen tüketim’ miktarı da artıyor
Zeytinyağı tüketimi dünyada kişi başına 10-15 litreye çıkarken, Türkiye’de bu oran 2 litre olarak devam ediyor. Zeytinyağı üreticilerinden Ahmet Sucu, yakalanan önemli üretim oranıyla birlikte görünen tüketim dışında ‘görünmeyen tüketimin’ de arttığını kaydetti. Sucu, “İyi bir sezon geçiriyoruz. Devamı da gelecek. Fiyatlar belli bir yere oturdu. İhracat yapan firmalar da mutlu. Ayrıca iç tüketim de artıyor. Hala çok düşük kalsa da Ayşe Teyze, Ali Amca zeytinyağını satıyor. Bunlar görünmeyen tüketimi oluşturuyor. Burada da önemli bir artış var” dedi.