1000 Drahmi’nin kahramanları

ALİ MUCAK- Eski paralar, geçmişe dair eşsiz bir pencere açar. Üzerlerindeki tasarımlar; tarihsel olayları, önemli kişileri ve kültürel değerleri yansıtır. Bir koleksiyon oluşturarak, belirli bir dönemin tarihini ve ekonomisini daha iyi anlayabiliriz. Elinize bir ülkenin parasını aldığınızda üzerlerindeki resimler, tasvirler ve tarihler sizi araştırma yapmaya sevk eder. Böylelikle bir tarih yolculuğuna çıkarsınız.

Bu sayıda birlikte, 1987 basımı 1000 Yunan Drahmi’si üzerindeki tasvirlerden, tarihi ve mitolojiyi okumaya çalışacağız.

Apollon heykeli

Paranın ön yüzünde Olympialı Apollon bulunuyor. Paranın üzerinde tasvir edilen Apollon başı, Olympia’daki Zeus tapınağında bulunan bir heykel grubunun parçası. Heykel M.Ö. 460 civarına tarihleniyor ve şu an Olympia Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.

Heykel grubunun bulunduğu Olympia kenti, antik Yunanistan’da olimpiyat oyunlarının gerçekleştiği bir antik kenttir. Kent 1989 yılında UNESCO tarafından bir dünya mirası olarak ilan edilmiştir.

Peki, kimdir bu Apollon? Yunan mitolojisinde müziğin, sanatların, şiirin tanrısı olarak geçer ve kehanet yapan bilici bir tanrıdır. Anadolu’nun birçok yerinde de Apollon’a adanmış kehanet tapınakları bulunmaktadır. Apollon mitolojide Zeus ve Leto’nun oğlu, Artemis’in ise ikiz kardeşidir.

Paranın alt kısmında ise, birinde Zeus’un başı, diğerinde kartal figürü olan iki Helenistik Dönem gümüş sikkesinin tasviri bulunuyor.

Disk atan atlet

Paranın arka yüzüne geçtiğimizde, ön planda disk atan atlet heykelini görüyoruz. Discobolus... Heykelde genç bir Yunan atlet disk atarken tasvir edilmiş. M.Ö. 450 yılında heykeltıraş Miron tarafindan yapılmış bronz heykelin orijinali kaybolmuş. Fakat heykelin Roma Dönemi çok sayıda mermer kopyası bulunmuş. İngiltere’deki British Museum’da Roma dönemi bir kopyası da bulunmaktadır.

HERA TAPINAĞI

Hemen arka planda, Olympia Hera Tapınağı bulunuyor. Burası Yunanistan’ın Olympia kentinde tanrıların kraliçesi olarak bilinen Hera’ya adanmış bir tapınaktır. Döneminde Olympia’daki en eski tapınak ve tüm Yunanistan’da en saygıdeğer tapınaklardan biri olma özelliği de var. Olimpiyat ateşinin yakıldığı yer de bu tapınağın sunağındadır. Olimpiyat ateşinin meşalesi bugün bile tapınağın kalıntıları arasında yakılıyormuş. Güneş ışığının kullanılmasıyla yakılan ateşte, Vesta bakirelerini temsilen 11 kadın görev alıyor. Tapınak M.Ö. 580 yılında inşa edilmiş ve M.S. 4.yüzyılın başlarında bir depremle yıkılmıştır.

Hera, Yunan mitolojisinde Zeus’un eşi ve ablası olan tanrıçadır. Roma mitolojisindeki karşılığı Juno’dur. Babası titanlardan Kronos olup annesi Rhea’dır. Olympos tanrıları arasında kraliçe vasfına sahiptir ve evlilik kraliçesi olarak anılır. Mitolojiye göre doğum sırasında kadınların, genel olarak da evliliklerin koruyucusudur. Hera Aphrodite’den sonra en güzel ikinci tanrıça olmasına rağmen, kendine âşık olan erkekleri hep reddetmiş, kendisini sadece Zeus’a sunmuştur.